ANNELERİN TUVALET EĞİTİMİNE YÖNELİK BİLGİ VE YAKLAŞIMLARI

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 38 - 54, 30.03.2018

Esra Tural Büyük

Öz

Giriş ve Amaç: Sağlık çalışanları, ailelere çocuklarına sağlıklı tuvalet eğitimi yaklaşımında
bulunmalarını sağlamada önemli bir role sahiptirler. Bu çalışmanın amacı, annelerin tuvalet
eğitimine yönelik uygulamalarını ve yaklaşımlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı tarzda
planlanmıştır.

Yöntem: Bu araştırma Haziran  – Eylül 2014 tarihleri arasında kesitsel olarak
planlanmıştır. Araştırma Samsun OMÜ Çocuk Hastanesinde yatan ve tuvalet eğitimi
tamamlanmış iki – beş yaş arası sağlıklı çocuğu olan 309 anne ile yürütülmüştür.
Araştırmanın verileri annelerin tuvalet eğitimi süreci hakkındaki görüş, bilgi ve tutumlarını
belirlemeye yönelik sorulardan oluşan anket formu aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin
analizinde SPSS 16 programı kullanılarak analiz edilmiştir.

Bulgular: Çalışmada annelerin % 52.4’ünün 18- 24 ay arasında tuvalet eğitimine başladıkları,
% 59.2’sinin eğitim sırasında çocuklarını saat başı tuvalete götürdükleri ve %72.8’sinin çocuk
tuvaletini yapana kadar tuvalette tuttukları saptanmıştır. Annelerin % 85.1’i tuvalet eğitiminde
ödülü kullandıklarını ve annelerin %44.7’sinin de tuvalet eğitiminde cezaya başvurdukları görülmüştür. Annelerin eğitim düzeyleri ile çocuğun tuvalet eğitimine başlama yaşı, eğitim
süresince çocuğu bezlenme durumu, tuvalet eğitimi sonrası gündüz ve gece alt ıslatma durumu ve tuvalet eğitiminde ceza yöntemi kullanma durumu arasında istatiksel olarak
anlamlı ilişki bulunmuştur.

Sonuç: Çalışmada annelerin tuvalet eğitiminde uygun olmayan hatalı tuvalet eğitimi
yaklaşımlarında bulundukları, eğitim sırasında ödül yöntemine başvurmanın yanı sıra ceza
yöntemine de başvurdukları ve bu faktörlerin annelerin eğitim düzeyleri ile ilişkili olduğu
görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tuvalet eğitimi, anne, yöntem, yaklaşımlar

Kaynakça

• Blum NJ., Taubman B., Nemeth N.(2003). Relationship between age at initiation of toilet training and duration of training: a prospective study. Pediatrics.,111(4):810-4.
• Çalışır, H., Özvurmaz, S., Tuğrul, E., Şahbaz, M. (2011). Annelerin tuvalet eğitimi sırasında kullandıkları yöntemler ile 1-4 yaş çocukların altlarını ıslatma durumları arasındaki ilişki. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4): 17-24.
• Eren, T. , Oğuz, F. (2014). Sağlıklı Çocuklarda Tuvalet Eğitimi. Turkish Family Physician, 5(3):13-18.
• Gür E., Turhan P., Can G., Akkuş S., Sever L., Güzelöz S., Çifçili S., Arvas A. (2004). Enuresis: Prevalence, risk factors and urinary pathology among school children in İstanbul, Turkey. Pediatr Int, 46:58–63.
• Hooman, M., Safaii, A., VAlavi, E., Amini-alavijeh Z. (2013). Toilet training in Iranian children: a cross-sectional study. Iran J Pediatr., 23(2):154-8.
• Horn, IB., Brenner, R., Rao, M., Cheng, TL. (2006). beliefs about the appropriate age for initiating toilet training: are there racial and socioeconomic differences? The Journal of Pediatrics, 149(2):165-168.
• Kiddoo DA.(2012).Toilet training children: when to start and how to train. Canadian Medical Association Journal. 184(5):511-512.
• Kitblatt, NS., Ganger, T., Obegi DA., Ganger, B. (2003).Parents' and child care professionals' toilet training attitudes and practices: a comparative analysis. Journalof Research in Childhood Education,17(2): 133-146.
• Koç, I., Çamurdan, AD., Beyazova, U., Ilhan, MN., Şahin, F. (2008).Toilet training in Turkey: the factors that affect timing and duration in different sociocultural groups. Child Care, Health and Development, 34(4):475-481.
• Mahmoodzadeh, H., Amestejani, M., Karamyar, M., Nikibakhsh, A. (2013). Prevalence of nocturnal enuresis in school aged children. Iran J Pediatr, 23(1): 59–64.
• Monsen RB. (2001). Giving children control and toilet training. Journal of Pediatric Nursing. 16(5):375-376.
• Önen, S., Aksoy, İ., Taşar, MA., Dallar, Bilge Y. (2012). Çocuklarda tuvalet eğitimini etkileyen faktörler. Bakırköy Tıp Dergisi, 8(3): 111-115.
• Özkan, S., Durukan, E., İşeri, E., Gürocak, S., Maral, I., Bumin, A.(2010). Prevalence and risk nocturnal enuresis in Turkish children. Indian Journal Urology, 26(2):200-205.
• Özkubat, U.,Töret G. (2014). Zihinsel yetersizliği olan çocuklara gündüz tuvalet kontrolü becerisi öğretiminde anneleri tarafından sunulan geleneksel gündüz tuvalet kontrolü öğretiminin etkililiği. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35 (1): 61-84.
• Schum, TR., Kolb, TM., Mcauliffe, TL., Simms, MD., Underhill, RL., Lewis, M.(2002). sequential acquisition of toilet-training skills: a descriptive study of gender and age differences in normal children. Pediatrics, 109(3):48-53.
• Tarhan H., Çakmak Ö., Akarken İ., Ekin R..G, Ün S., Uzelli D., Helvacı M., Aksu N., Yavaşcan Ö., Mutlubaş Ö F., Cun S., Koç F., Özkarakaş Ö., İlbey Y., Zorlu F.(2015). Toilet training age and influencing factors: a multicenter study. The Turkish Journal of Pediatrics, 57: 172-176.
• Taubman B. (2003). Children who hide while defecating before they have completed toilet training: a prospective study. Arch Pediatr Adolesc Ped., 157:1190-1992
• Vermandel, A.., Van kampen, M., Van gorp, C., & Wyndaele, JJ.(2008). How to toilet train healthy children? A review of the literature. Neurourol Urodyn.,27(3):162-6.
• Yılmaz, Bolat E.(2015). 1-4 yaş arası çocuğa sahip annelerin tuvalet eğitimi kazandırma konusunda tutum ve görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1): 53-67.