Adölesanlarda Ortoreksiya Nervoza Varlığı ve Yeme Tutumunun İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 1, 8 - 13, 30.06.2019

Zeynep Uzdil Aybike Gizem Kayacan Caner Özyıldırım Seda Kaya Gül Eda Kılınç Canan Asal Ulus Pınar Sökülmez Kaya

Öz

Amaç:
Adölesan dönemindeki öğrencilerin, ortoreksiya nervoza ve yeme tutumlarını
değerlendirmektir.

Yöntem:
Tanımlayıcı
nitelikte olan araştırmaya, Samsun ilindeki bir devlet lisesinde eğitim gören
öğrenciler dahil edilmiştir. Veriler, sosyo-demografik özellikleri ve beslenme
alışkanlıklarını sorgulayan anket formu, Ortoreksiya-15 Ölçeği (ORTO-15) ve
Yeme Tutum Testi (YTT-26) kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 21.0
paket programı ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel olarak p<0.05 anlamlı kabul edilmiştir.

Bulgular:
Çalışmaya 14-18 yaş arası 94 kadın, 88 erkek
toplam 182 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Kadın ve erkek öğrencilerin
ORTO-15 puanı ortalaması sırasıyla 37.9 ± 3.6 puan ve 37.6 ± 3.8 puandır.
ORTO-15 kesme puanına göre kadınların %76.6’ sı, erkeklerin %76.1’ i
ortorektiktir. ORTO-15 puanları ile enerji içeceği tüketimi arasında ilişki
bulunmuştur (p<0.05). YTT-26 puanı ortalamaları kadın ve erkekler için
sırasıyla 17.1 ± 9.4 puan ve 13.9 ± 9.1 puandır. YTT-26 skorlarına göre
kadınların %29.8’ i ve erkeklerin %25.0’ inde yeme bozukluğu olduğu tespit
edilmiştir.  Spor yapma ve diyet yapma
normal olmayan yeme davranışları ile ilişkili belirlenmiştir (p<0.05).
YTT-26 puanı ile ORTO-15 puanı arasında zayıf negatif korelasyon görülmüştür
(r=-0.246).

Sonuçlar:
Bu
çalışmada YTT-26 puanı ile ORTO-15 puanı arasında zayıf negatif korelasyon
görülmüştür. Yeme tutumunda bozulma arttıkça ortoreksiya nervoza eğiliminde
artış olmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Ortoreksiya nervoza; Yeme Tutumu, Adölesan; Beslenme

Kaynakça

• Arslantaş, H., Adana, F., Öğüt, S., Ayakdaş, D., Korkmaz, A. (2017). Relationship Between Eating Behaviors of Nursing Students and Orthorexia Nervosa (Obsession with Healthy Eating): A Cross-Sectional Study. Journal of Psychiatric Nursing, 8(3), 137-144.Arusoğlu, G., Kabakçi, E., Köksal, G., Merdol, T.K. (2008). Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11'in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 19(3), 283-291.Bağcı Bosi, A. T., Çamur, D., Güler, Ç. (2007). Prevalence of orthorexia nervosa in resident medical doctors in the faculty of medicine (Ankara, Turkey). Appetite, 49(3), 661-666.Batıgün, A.D., Utku, C. (2006). Bir grup gençte yeme tutumu ve öfke arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 21,65-78.Belachew, Y., Yalemzewod, A., Terefe, D., Molla, W. (2016) Disordered eating attitude and associated factors among high school adolescents aged 12–19 years in Addis Ababa, Ethiopia: a cross-sectional study. BMC Res Notes , 9, 503.Büyük, E.T., Duman, G. (2014). Farklı okullarda okuyan lise öğrencilerinin yeme tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. The Journal of Pediadric Research, 1(4), 212-217.Bratman, S., Knight, D. (2000). Health Food Junkies: Overcoming the Obsession with Healthful Eating, New York. Broadway Books, s. 1-242.Devran, S.B. (2014). Doğu Anadolu Bölgesinde yaşayan Adölesan ve Yetişkinlerin Beslenme Alışkanlıkları ile Yeme Tutum Davranışlarının Belirlenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Donini, L.M., Marsili, D., Graziani, M.P., Imbriale, M., Cannella, C. (2005). Orthorexia nervosa: validation of a diagnosis questionnaire. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 10(2), e28-e32.Dotti, A., Lazzari, R. (1998). Validation and reliability of the Italian EAT-26. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 3(4), 188-194.Ercan, A. (2014). Yeme Bozuklukları. Tüfekçi Alphan, E. (Ed.) Hatiboğlu Basım veYayım San.Tic.Ltd.Şti içinde (305-340). Ankara. Garner, D. M., Olmsted, M. P., Bohr, Y., Garfinkel, P. E. (1982). The eating attitudes test: psychometric features and clinical correlates. Psychological medicine, 12(4), 871-878.Harrison, A. N., James, C., Williams, M., Gardner, A., Scarlett, S. C. D., Chang, S. M. (2015). 18. Adolescent Disordered Eating Behaviours and Attitudes in a Low-Middle Income Country. Journal of Adolescent Health, 56(2), S10.http://www.who.int/topics/adolescent health/en/. Joanna, H., Małgorzata, J.K., Martyna, S., Ireneusz, J., Andrzej, S., Janusz, K. R. (2016) The assessment of orthorexia nervosa among 1899 Polish adolescents using the ORTO-15 questionnaire, International Journal of Psychiatry in Clinical Practice, 20(3), 199-203.Johnson, J.G., Cohen, P., Kotler, L., Kasen, S., Brook, J.S. (2002). Psychiatric disorders associated with risk for the development of eating disorders during adolescence and early adulthood. J Consult Clin Psychol, 70(5), 1119–1128.Malmborg, J., Bremander, A., Olsson, M.C., Bergman, S., (2017). Health status, physical activity, and orthorexia nervosa: A comparison between exercise science students and business students, Appetite, 109, 137-143. Mcvay GL, Davis R, Tweed S, Show BF. Evaluation of a school based program designed to improve body image satisfaction, global self-esteem, and eating attitudes and behaviors: a replication study. Int J Eat Disord. 2004;36(1):1–11.Micali N, Hagberg KW, Petersen I, Treasure JL. (2013). The incidence of eating disorders in the UK in 2000–2009: findings from the General Practice Research Database. BMJ Open, 3, 1-8.Ramacciotti, C.E., Perrone, P., Coli, E., Burgalassi, A., ve ark. (2011). Orthorexia nervosa in the general population: a preliminary screening using a self-administered questionnaire (ORTO-15). Eat Weight Disord, 16,e127–130.Shah, S.M. (2012). Orthorexia nervosa: healthy eating or eating disorder? Masters Thesis. Illinois: Eastern Illinois University.Siyez, D.M., Baş, A.U. (2006). Bir grup universite öğrencisinin anoreksik yeme tutumları ile aile yapısı arasındaki ilişki. Yeni Symposium, 44(1), 37-43.Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA)- 2013, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara, Türkiye, Kasım 2014.Uskun E, Şabaplı A. (2013). Lise öğrencilerinin beden algıları ile yeme tutumları arasındaki ilişki. TAF Prev Med Bull, 12, 519-528.Ünsal A,. Tozun M., Ayrancı Ü, Arslantaş D. (2010). Türkiye'nin Batısındaki Bir İlçede Lise Öğrencilerinde Olası Yeme Bozukluğu Görülme Sıklığı ve İlişkili Faktörler. Dirim Tıp Gazetesi, 85(3), 100-112.Varga, M., Dukay-Szabó, S., Túry, F., van Furth, E.F. (2013). Evidence and gaps in the literature on orthorexia nervosa.Eat Weight Disord 18, 103–111.Vereecken, C., Pedersen, T. P., Ojala, K., Krølner, R., Dzielska, A., Namanjeet, A. ve ark. (2015). Fruit and vegetable consumption trends among adolescents from 2002 to 2010 in 33 countries. The European Journal of Public Health, 25(2), 16-19.Yıldırım, S., Uskun, E., Kurnaz, M. (2017). Bir il merkezinde liselerde eğitim gören öğrencilerin yeme tutumları ve ilişkili faktörler. J Pediatr Res, 4(3),149-155.Yücel, B. (2009). Estetik bir kaygıdan hastalığa uzanan yol: Yeme Bozuklukları. Klinik Gelişim, 22(4), 39-44.World Health Organization. Nutrition in adolescence: issues and challenges for the health sector: Issues in adolescent health and development. Geneva,Switzerland: Author; 2005.