ERGENLERİN ANNE BABALARINDAN ALGILADIKLARI DUYGUSAL İSTİSMAR DURUMU İLE RİSKLİ DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 113 - 119, 30.12.2020

Oya Sevcan Orak Zila Özlem Kırbaş Emel Şahin Kübra Gülırmak

https://doi.org/10.47115/jshs.790790

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı ergenlerin anne babalarından algıladıkları duygusal istismar ile riskli davranışlar arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem: Tanımlayıcı ilişki arayıcı tipte olan araştırmanın verileri Eylül 2017-Kasım 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırma, Ordu iline bağlı bir ilçe merkezindeki iki ortaöğretim kurumunda öğrenim gören 209 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Algılanan Duygusal İstismar Ölçeği Anne-Baba Kısa Formu” ve “Riskli Davranışlar Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve Pearson Korelasyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan ergenlerin % 53.1’inin kadın ve yaş ortalamalarının 15.72±1.07 olduğu, %86.1’inin anne ve babasıyla birlikte yaşadığı bulunmuştur. Yapılan istatistiksel testler sonucunda ergenlerin anne-babadan algıladıkları duygusal istismar artışı ile riskli davranışlara yönelimi arasında önemli bir ilişki olduğu bulgusuna ulaşılmıştır (p< 0.05).
Sonuç: Ergenlerin anne babalarından algıladıkları duygusal istismar ile riskli davranışlara yönelme davranışları arasında önemli bir ilişki vardır. Bu sonuç doğrultusunda, ergen bireyleri riskli davranışlardan korumak için ebeveynlerin duygusal istismar konusundaki farkındalık düzeylerini arttırmayı amaçlayan eğitimlerin yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

ÇOCUK, ERGEN, DUYGUSAL İSTİSMAR, RİSKLİ DAVRANIŞLAR

The Relationship Between The Emotional Abuse Status Perceeded By Adolescent From Their Parents And Their Risk Behavior

Öz

Objective: The aim of this study is to examine the relationship between the emotional abuse perceived by adolescents from their parents and risky behaviors.
Method: The data of the research, which is in the descriptive relationship seeker type, was collected between September 2017 and November 2017. The research was conducted with 209 students studying at two secondary schools in a district center in Ordu Province. "Introductory Information Form", "Perceived Emotional Abuse Scale Parent Short Form" and "Risky Behaviors Scale" were used as data collection tools. Descriptive statistics and, Pearson correlation analys is were used in the evaluation of the data.
Results: It was found that 53.1% of the adolescents participated in the survey is female and have the averageage of 15.72 ± 1.07, and 86.1% of them live with their parents. As a result of the statistical tests performed, it was found that therewas a directcor relation between the increase of emotional abuse of the adolescent sperceived by the parents and the tendency toward srisky behaviors (p<0.05).
Conclusion: There is an important relationship between emotional abuse that adolescents perceive from their parents and their behavior to turn to risky behavior. In line with this result, it is proposed to disseminate trainings aimed at increasing parents' awareness of emotional abuse in order to protect adolescent individuals from risky behavior.

Anahtar Kelimeler

Child, Adolescent, Emotional abuse, Risky behaviors

Kaynakça

• Aktepe, E., Çalışkan, S., Sönmez, Y. (2014). Kendine Zarar Veren Ergenlerin Aile İşlevlerinin ve Benlik Saygılarının Saptanması: Olgu-Kontrol Çalışması. Anatolian Journal ff Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15(1).
• Arslan, G., Kabasakal, Z. (2014). Ergenler İçin Algılanan Duygusal/Psikolojik İstismar Ölçeği Kısa Formu-II: Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması. EKU, 10(2),491-510.
• Arslan, G., Balkis, M. (2016). Ergenlerde Duygusal İstismar, Problem Davranışlar, ÖzYeterlik ve Psikolojik Sağlamlık Arasındaki İlişki. Sakarya University Journal of Education, 6(1), 8-22.
• Atar, A. Ö., Yalçın, Ö., Uygun, E., Demirci, A., Erdoğan, A. (2016). Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerde Aile İşlevleri, Çift Uyumu ve Anne-Baba Tutumunun Değerlendirilmesi. Nöro Psikiyatri Arşivi, 53 (1), 38.
• Ateş, FB., Çeçen-Eroğlu, AR. (2017). Ergenlerde Görülen Kuraldışı Davranışların Yordanmasında Anne-Baba Evlilik Çatışması ve Çocukluk Örselenme Yaşantılarının Rolü. ÇÜSBED, 26(3), 171-183.
• Ballı, F. E., Kartal, S. (2020). Okul Terki Araştırmaları: Sistematik Bir Analiz Çalışması, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 257-278.
• Battin-Pearson, S.,Newcomb, M. D., Abbott, R. D., Hill, K. G., Catalano, R.F. ve Hawkins, J. D. (2000). School Dropout: A Test Of Five Theories. Journal Of Educational Psychology, 92(3), 568-582.
• Benetti, C.,Kambouropoulos, N. (2006). Affect-RegulatedİndirectEffects of Trait Anxiety And Trait Resilience on Self-Esteem. ISSID, 41(2), 341-352.
• Blondal, K. S., Adalbjamardottir, S. (2009). Parenting Practices And School Dropout: A Longitudinal Study. Family Therapy,36(3), 125-145.
• Brown, LK.,Hadley, W., Stewart, A., Lescano, C., Whiteley, L., Donenberg G. ve diğerleri. (2010). The Project Style Study Group. Psychiatric disorders and sexual risk among adolescents in mental health treatment. JCCP, 78, 590-597.
• Bulut, F. (2010). Ergenlerde görülen kural dışı davranışların aile işlevselliği, aile risk faktörü ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Çataloğlu, B. (2011). Madde kullanan ve kullanmayan ergenlerin psikolojik sağlamlık, aile işlevleri açısından karşılaştırılması, (yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çavuş, FÖ., Çavuş, UY., Görpelioğlu, S. (2017). Ankara İlindeki Ergenlerde Riskli Davranışların Sıklığı, Dağılımı. Türkiye Aile HekDerg,21(1), 2-16.
• Dinleyici, M., Dağlı, FŞ. (2016). Duygusal İhmal, İstismar ve Çocuk Hekiminin Rolü. OTD, 38(2), 18-27.
• Dong, F.,Cao, F., Cheng, P., Cui, N., Li, Y. (2013). Prevalence And Associated Factors Of Poly-Victimization in Chinese Adolescents. Scandinavian Journal Of Psychology, 54(5), 415–422.
• DSM-V (2013) Diagnostic And Statistical Manual Of Mental Disorders, Fifth Edition, American Psychiatric Association.
• Dworkin, E., Javdani, S., Verona, E., Campbell, R.(2014). Child Sexual Abuse And Disordered Eating: The Mediating Role Of İmpulsive And Compulsive Tendencies. Psychology of Violence, 4(1), 21-36.
• Erel, Ö., Gölge, ZB. (2015). Üniversite Öğrencilerinde Riskli Davranışlar ile Çocukluk Çağı İstismar, Dürtüsellik ve Riskli Davranışlar Arasındaki İlişki. Anadolu Psikiyatri Derg, 6(3), 89-197.
• Erkman, F., Görkem, EA. (2012). Perceived Emotional Abuse Inventory: development of theshort form (POPMIFA –Short form), Paperpresented Child Abuseand Neglect Prevention Conference in İstanbul.
• Erol, A., Ersoy, B., Mete, L. (2013). Association of Suicide Attempts With Childhood Traumatic Experiences in Patients With Major Depression. Turk Psikiyatri Dergisi, 24(1):1-6.
• Fırat, S.,İltaş, Y., Yılmaz, IBŞ. (2016). Ruhsal ve Hukuki Yönleriyle Çocuk İstismarı. Ankara: Sonçağ Maatbacılık.
• Gençtanırım, KD. (2010). Ergenlerde riskli davranışların yordanması. (Yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gould, M.S.,Kramer, A.R. (2001). Youth suicide prevention. Suicide & Life – Threatening Behavior. 31, 6-32.
• Gürhan, N. (2015). Her Yönüyle Çocuk İstismar ve İhmali. (1.bs.). Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Hacıalioğlu, N. (2018). Hemşirelik Öğrencilerinin Sergilediği Riskli Davranışlar. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 27(2), 73-79.
• Hatipoğlu, NŞ. (2013). Adolesanlarda Psikososyal Gelişim. Turkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics, 4(1), 12-15.
• Iwaniec, D.,Larkin, E., Higgins, S. (2006). ResearchReview: Risk and Resilience İn Casesof Emotional Abuse, Child Fam Soc Work, 11, 73– 82.
• Kabasakal, Z., Arslan, G.(2014). Ergenlikte Görülen Anti-Sosyal Davranışlar, Psikolojik Sağlamlık ve Aile Sorunları Arasındaki İlişki, ACED, 2 (3), 76-90.
• Karasu, F., Bilgen, FG. (2017). Anneleri Tarafından Çocuklara Uygulanan Duygusal ve Fiziksel İstismar/İhmal Davranışları. SSRJ, 7, 22-34.
• Kurt, DG., Ergene, T. (2017). Türk ergenlerde riskli davranışların yordanması. Eğitim ve Bilim, 42(189), 137-152.
• Mason, WA.,Russo, MJ., Chmelka, MB., Herrenkohl, RC., Herrenkohl, TI. (2017). Parentand Peer Pathways Linking Childhood Experiences Of Abuse With Marijuana Use in Adolescence And Adulthood. Addict Behav, 66, 70-75.
• Mullen, P.E, Martin, J.L, Anderson, J.C, Romans, S. E., Herbison, G. P.(1996). Thelong-term impact of thephysical, emotional, and sexual abuse of children: A communitystudy. European Psychiatry, 11(S4), 393-393.
• Narvaez, JC.,Maqalhaes, PV., Trindade, EK., Vieira, DC., Kauser-Sant’anna, M., Gama,CS. ve diğerleri. (2012). Childhood trauma, impulsivity and executive functioning in crackcocaine users. Compr Psychiatry, 53, 238-244.
• O’Carroll PW, Crosby A, Mercy JA, Lee, R. K., Simon, T. R. (2001). “Interviewing Suicide” Decents: A Fourth Strategy For Risk Factors Assessment Suicide And Life-Threatining Behavior, 32, 3-6.
• Oshri, A.,Tubman, J. G.,NBurnette, M. L. (2012). Childhood Maltreatment Histories, Alcohol and Other Drug Use Symptoms, and Sexual Risk Behaviorın A Treatment Sample of Adolescents. AJPH, 102 (2), 250-257.
• Özgür, G., Yörükoğlu, G. (2011). Baysan-Arabacı Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. J PsyNurs, 2(2), 53-60.
• Pehlivan, Z. (2006). Resmi genel liselerde öğrenci devamsızlığı ve buna dönük okul yönetimi politikaları (Ankara İli örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Penolazz, B., Gremigni, P., Russo, PM. (2012). Impulsivity And Reward Sensivity Differentially Affective and Deliberative Risky Decision Making. Pers Individ Dif, 53, 655-659. Pirdehghan, A.,Vakili, M., Rajabzadeh, Y., Puyandehpour, M. (2015). Child abuse and neglect epidemiology in secondary school students of YazdProvince, Iran. IJPBS. 9(4), 2256
• Portes, P.R., Sandhu, D.S. ve Longwell-Grice, R. (2002). Understanding Adolescnet Suicide: A Pyschosocial Interpretation Of Developmental And Contextual Factors. Adolescence San Dıego, 37 (148), 805-814.
• Sarchiapone, M.,Carli, V., Cuomo, C., Roy, A. (2007). Childhood Trauma And Suicide Attempts İn Patients With UnipolarDepression. Depressionand Anxiety, 24(4),268-72.
• Sayar, M., Öztürk, M., Acar, B. (2000). Aşırı Dozda İlaç Alımıyla İntihar Girişiminde Bulunan Ergenlerde Psikolojik Etkenler. Klinik Psikofarmokoloji Bülteni, 10, 133-8.
• Schwartz, K.A, Pyle, S.A, Dowd, M.D, Sheehan, K. (2010). Attitudes And Beliefs Of Adolescents And Parents Regarding Adolescent Suicide. Pediatrics, 125, 221-7.
• Senn, TE.,Carey, MP., Vanable, PA.(2008). Childhood and Adolescent Sexual Abuse And Subsequent Sexual Risk Behavior: Evidence From Controlled Studies, Methodological Critique, and Suggestions For Research. Clinical Psychology Review, 28, 711-735.
• Smith, KZ., Smith, PH., Grekin, ER.(2014). Childhood sexual abuse, distress, and alcohol-related problems: Moderation by drinking to cope. Psychology of Addictive Behaviors, 28(2), 532-537.
• Şimşek, S.,Cenkseven, ÖF. (2011). Ergenlerde Davranış Problemlerinin, Anne-Babadan ve Öğretmenlerden Algılanan Duygusal İstismar Açısından İncelenmesi. EEO, 10(3), 1124- 1137.
• Telef, BB. (2014). Ergenlerde Olumlu ve Olumsuz Duygular ile Riskli Davranışlar Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. KEJ, 22(2), 591-604.
• Topitzes, J.,Mersky, JP., Reynolds, AJ.(2010). Child Maltreatment and Adult Cigarette Smoking: A Long-Term Developmental Model. SPP, 35(5), 484-498.
• Türk., T, Kocatürk, M., Koç S (2020). Şiddet Yaşantıları Ölçeği-Gözden Geçirilmiş Formunun Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Trakya Eğitim Dergisi, 10(2), 505-518.
• UNICEF,http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/doc/cocuk-istismari-raporu-tr.pdf/ , 2010.
• Uysal, R., Bingöl, TY.(2014). Ergenlerde Risk Alma Davranışının Öz-Yeterlik ve Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. ASOSJOURNAL, 2 (8), 573-582.
• Ünlü, G., Aksoy, Z., Ersan, E.E. (2014) İntihar Girişiminde Bulunan Çocuk ve Ergenlerin Değerlendirilmesi. Pam Tıp Derg, 7(3):176-183.
• Üstü, Y., Uğurlu, M. (2014). Ergenlik Döneminde Ruhsal Sağlık ve Yaşam Kalitesi. Turkiye Klinikleri Journal of Family Medicine Special Topics, 5(3), 59-63.
• WHO, http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/adolescents-health-risks-and-solutions, 2016.
• Yalaki, Z., Çetin, F., Bilge, YD. (2015). Bir Eğitim ve Araştırma Hastanesine Başvuran Adelosanlardaki Riskli Davranışların Değerlendirilmesi. Ege Tıp Dergisi, 54(3), 127-133.
• Zıaıan, T.,Anstıss, H., Antonıou, G., Baghurst, P., Sawyer, M. (2012). Resilience And İts Association With Depression, Emotional And Behavioural Problems, And Mental Health Service Utilisation Among Refugee Adolescents Living İn South Australia, International Journal Of Population Research, 9.