COVID-19 YOĞUN BAKIMDA ÇALIŞAN HEMŞİRE VE HEKİMLERİN KORONAVİRÜS ANKSİYETESİ İLE ÖLÜM KAYGISI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 779 - 792, 30.12.2022

Birgül Cerit , Kübra Odabaş

https://doi.org/10.47115/jshs.1137187

Cited By: 1

Öz

Amaç: Çalışma COVID-19 yoğun bakımda çalışan hemşire ve hekimlerin koronavirüs anksiyetesi ile ölüm kaygısı arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel ve ilişki arayıcı tipteki bu araştırmanın çalışma grubunu COVID-19 yoğun bakım ünitesinde görev yapan toplam 156 hekim ve hemşire oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Koronavirüs Anksiyete Ölçeği Kısa Formu ve Ölüm Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız örneklem t testi ve pearson korelasyon analizinden yararlanılmıştır.
Bulgular: Hekimlerin koronavirüs anksiyete düzeyi 13.59±4.58 hemşirelerin ise 8.64±5.32 olarak belirlenmiş ve puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin ölüm kaygısı düzeyi 9.13±2.72, hekimlerin ise 8.63±2.00 olarak hesaplanmış ve puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Hemşire ve hekimlerin koronavirüs anksiyete düzeyi ile ölüm kaygısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmamıştır (p>0.05).
Sonuçlar ve Öneriler: Çalışma sonuçları, hekimlerin koronavirüs anksiyete düzeyinin hemşirelere göre daha yüksek olduğunu, hemşirelerin ölüm kaygısı düzeyinin ise hekimlere göre daha yüksek olduğunu, hemşire ve hekimlerin koronavirüs anksiyetesi ile ölüm kaygısı arasında önemli düzeyde bir ilişki olmadığını göstermiştir. Bu sonuçlara dayalı olarak; pandemi gibi kriz süreçlerinin uygun yönetilebilmesinde hemşire ve hekimlerin başedebilme becerilerinin güçlendirilmesi, koronavirüs anksiyetesi ve ölüm kaygısının azaltılmasına yönelik uygulamaların desteklenmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Hekim, Hemşire, Koronavirüs anksiyetesi, Ölüm kaygısı

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yazarlar araştırmanın uygulandığı kurumların yöneticilerine uygulama izni için ve çalışmada yer alan tüm hemşire ve hekimlere araştırmaya katılım gösterdikleri için teşekkürlerini sunar.

Relation Between Coronavirus Anxiety and Death Anxiety of Nurses and Physicians Working in the COVID-19 Intensive Care Unit

Öz

Aim: The study was carried out to examine the relationship between coronavirus anxiety and death anxiety of nurses and physicians working in the COVID-19 intensive care unit.
Method: The study group of this descriptive, cross-sectional and correlational study consisted of a total of 156 physicians and nurses working in the COVID-19 intensive care unit. Personal Information Form, Short Form of Coronavirus Anxiety Scale and Death Anxiety Scale were used to collect data. Descriptive statistics, independent sample t-test and Pearson correlation analysis were used in the analysis of the data.
Results: The coronavirus anxiety level of the physicians was determined as 13.59±4.58 and the nurses as 8.64±5.32, and the difference between the mean scores was found to be statistically significant (p<0.05). It was observed that the death anxiety level of nurses was 9.13±2.72 and that of physicians was 8.63±2.00, and the difference between the mean scores was not statistically significant (p>0.05). No statistically significant correlation was found between the coronavirus anxiety level of nurses and physicians and death anxiety (p>0.05).
Conclusions and Suggestions: The results of the study showed that the coronavirus anxiety level of the physicians was higher than the nurses, the death anxiety level of the nurses was higher than the physicians, and there was no significant relationship between the coronavirus anxiety of the nurses and physicians and the death anxiety. Based on these results; In the appropriate management of crisis processes such as pandemics, it may be recommended to strengthen the coping skills of nurses and physicians and to support practices aimed at reducing coronavirus anxiety and death anxiety.

Anahtar Kelimeler

COVID-19, Physician, Nurse, Coronavirus anxiety, Death anxiety

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akça, F., & Köse, A. (2008). Ölüm Kaygısı Ölçeğinin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikiyatri Dergisi, 11, 7-16.
• Akgül A. (2005). Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS Uygulamaları”. Ankara: Emek Ofset Ltd. Şti
• Alnazly, E., Khraisat, O.M., Al-Bashaireh, A.M., & Bryant, C.L. (2021). Anxiety, depression, stress, fear and social support during COVID-19 pandemic among Jordanian healthcare workers. PLOS ONE, 16(3), e0247679. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0247679.
• Arslan, Ü., Özgen, C., & Sungurtekin, H. (2020). Yoğun bakımda COVID-19. Pamukkale Tıp Dergisi, 13(3), 833-841.
• Azoulay, E., Waele, J.D., Ferrer, R., Staudinger, T., Borkowska, M., Povoa, P., … & Cecconi, M. (2020). Symptoms of burnout in intensive care unit specialists facing the COVID‑19 outbreak. Ann. Intensive Care, 10, 1-8. https://doi.org/10.1186/s13613-020-00722-3.
• Belash, I., Barzagar, F., Mousavi, G., Janbazian, K., Aghasi, Z., Ladari, A.T., … & Rahnamaei, K. (2021). COVID-19 pandemic and death anxiety among intensive care nurses working at the Hospitals Affiliated to Tehran University of Medical Science. J Family Med Prim Care, 10, 2499-502.
• Benjamín, G.R., Gilberto Daniel, C.G., Francisco José, B.C., Cervantes-Cardona, G.A., Cervantes-Perez, E., Esparza-Estrada, I., …& Cervantes-Guevara, G. (2022). Anxiety and COVID-19: Coronavirus Anxiety Scale scores in medical and nonmedical personnel in urban hospitals in Guadalajara. A cross-sectional survey study. Death Studies, 46(3), 581-589. doi: 10.1080/07481187.2021.1936297.
• Biçer, İ., Çakmak, C., Demir, H., & Kurt, M. (2020). Koronavirüs Anksiyete Ölçeği Kısa Formu: Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25, 216-225. https://doi.org/10.21673/anadoluklin.731092.
• Bişkin Çetin, S., & Sözel, H. (2021). COVID-19 sürecinde sağlık çalışanlarının ölüm kaygısı düzeyleri. Eskisehir Med. J, 2(2), 74-81.
• Brooks, S.K.,Webster, R.K., Smith, L.E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & … Rubin, G.J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, 395(10227), 912–920. https://dx.doi.org/10.1016/S01406736(20)30460-8.
• Carter, C., & Notter, J. (2020). Covid-19 disease: A critical care perspective. Clinics in Integrated Care, 1(C), 100003. https://doi.org/10.1016/j.intcar.2020.100003.
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2020). The National Institute For Occupational Safety And Health (NIOSH): Healthcare workers: work stress & mental health. Erişim tarihi: 22.03.2022, https://www.cdc.gov/niosh/topics/healthcare/workstress.html.
• Cerit, B., & Uzun, L.N. (2022). Being a nurse at the ground zero of care in Turkey during the COVID-19 pandemic: A qualitative study. Journal of Religion and Health, 61, 827–850. https://doi.org/10.1007/s10943-021-01491-4.
• Cruz, Í.S.D., Granja, T.A., Oliveira, B.T.D., & Neto, M.L.R. (2020). The impact of COVID-19 on the health team working in the Intensive Care Unit: A systematic review. Arch Med, 12(6), 39. doi: 10.36648/1989-5216.12.6.340
• Şenol Çelik, S., Atlı Ozbas, A., Koç, G., Celik, B., Karahan, A., Bulut, H., … & Özdemir Özleyen, Ç. (2020). The COVID-19 pandemic: Turkish Nurses Association. Journal of Education and Research in Nursing, 17(3), 279–284. https://doi.org/10.5222/KUHEAD.2020.34603.
• Çiçek, B., & Almalı, V. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde kaygı öz-yeterlilik ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişki: özel sektör ve kamu çalışanları karşılaştırması. Journal of Turkish Studies, 15(4), 241-260. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.43492.
• Dar, K.A., Iqbal, N., & Mushtaq, A. (2017). Intolerance of uncertainty, depression, and anxiety: Examining the indirect and moderating effects of worry. Asian J Psychiatr, 29, 129‑33. doi: 10.1016/j.ajp.2017.04.017.
• Doğan, M., & Karaca, F. (2021). Covid-19 salgın sürecinde aktif çalışan sağlık çalışanlarında ölüm kaygısı ile dini başa çıkma arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. İlahiyat Tetkikleri Dergisi, 55, 327-351. doi: 10.29288/ilted.885721.
• Eren Kutsoylu, O.Ö., Nazlı Zeka, A., Çerçi, B.A., Alp Çavuş, S. (2021). Sağlık çalışanlarında COVID-19 hastalık bilgi düzeyi ile anksiyete gelişimi arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. DEU Tıp Derg, 35(Özel Sayı 1), 259-265. doi: 10.5505/deutfd.2021.59489.
• Farokhnezhad Afshar, P., Javadian, H., Sadeghmoghaddam, L., & Farhadi, A. (2021). Relationship between death anxiety and mental health of nurses working in Bushehr Persian Gulf Martyrs Hospital at the time of Coronavirus Virus. Quarterly Journal of Nursing Management, 10(2), 68-75.
• Halaçlı, B., Kaya, A., & Topeli, A. (2020). Critically-ill COVID-19 patient. Turk J Med Sci, 50, 585-591.
• Hi̇çdurmaz, D., & Üzar Özçeti̇n, Y. (2020). COVID-19 pandemisinde ön safta çalışan hemşirelerin ruhsal sağlığının korunması ve ruhsal travmanın önlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 7(Özel sayı), 1-7.
• Jackson, D., Bradbury‐Jones, C., Baptiste, D., Gelling, L., Morin, K., Neville, S., … & Smith, G.D. (2020). Life in the pandemic: Some reflections on nursing in the context of COVID‐19. Journal of Clinical Nursing, 29(13–14), 2041–2043. https://doi.org/10.1111/jocn.15257.
• Kumar, A., & Somani, A. (2020). Dealing with Corona virus anxiety and OCD. Asian J Psychiatr, 51, 102053. doi: 10.1016/j.ajp.2020.102053.
• Lai, J., Ma, S., Wang, Y., Cai, Z., Hu, J., Wei, N., … & Hu, S. (2020). Factors associated with mental health outcomes among health care workers exposed to coronavirus disease 2019. JAMA Network Open, 3(3), e203976-e. doi:10.1001/jamanetworkopen.2020.3976.
• Lee, S.A., Mathis, A.A., Jobe, M.C., & Pappalardo, E.A.(2020). Clinically significant fear and anxiety of COVID-19: A psychometric examination of the Coronavirus Anxiety Scale. Psychiatry Research, 290, 113112. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2020.113112.
• Lee, S.A. (2020). Coronavirus Anxiety Scale: A brief mental health screener for COVID-19 related anxiety. Death Stud, 44(7), 393-401. https://doi.org/10.1080/07481187.2020. 1748481.
• Liu, Q., Luo, D., Haase, J.E., Guo, Q., Wang, X.Q., Liu, S., … & Yang, B.X. (2020). The experiences of health-care providers during the COVID-19 crisis in China: A qualitative study. The Lancet Global Health, 8(6), e790–e798. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/S2214-109X(20)30204-7.
• Menzies, R.E., & Menzies, R.G. (2020). Death anxiety in the time of COVID-19: Theoretical explanations and clinical implications. Cognitive Behaviour Therapist, 13, e19. https://doi.org/10.1017/S1754470X20000215.
• Mohsin, S.F., Sameer Shaikh, M.A., Alsuwaydani, Z.A., & AlSuwaydani, S.A. (2021). COVID-19: fear and anxiety among healthcare workers in Saudi Arabia. A cross-sectional study. INQUIRY: The Journal of Health Care Organization, Provision, and Financing, 58, 1–8. https://doi.org/10.1177/00469580211025225.
• Mora-Magana, I., Lee, S.A., Maldonado-Castellanos, I., Jimenez-Gutierrez, C., Mendez-Venegas, J., Maya-Del-Moral, A., … & Jobe, M.C. (2022). Coronaphobia among healthcare professionals in Mexico: A psychometric analysis. Death Studies, 46(2), 280-289. https://doi.org/10.1080/07481187.2020.1808762.
• Morgantini, L.A., Naha, U., Wang, H., Francavilla, S., Acar, Ö., Flores, J.M., … & Weine, S.M. (2020). Factors contributing to healthcare professional burnout during the COVID-19 pandemic: A rapid turnaround global survey. PLOS One, 15(9), e0238217. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0238217.
• Özer, Z., Aksoy, M., & Bahcecioglu Turan, G. (2021). The relationship between death anxiety and religious coping styles in patients diagnosed with COVID-19: A sample in the east of Turkey. OMEGA—Journal of Death and Dying, 0(0), 1–13. doi: 10.1177/00302228211065256.
• Özgüç, S., Kaplan Serin, E., & Tanrıverdi D. (2021). Death anxiety associated with coronavirus (COVID-19) disease: A systematic review and meta-analysis. OMEGA—Journal of Death and Dying, 0(0), 1–34. http://dx.doi.org/10.1177/00302228211050503.
• Özkan, F., Ödek, Ö., & Turhan, İ. (2022). Laboring health: death anxiety and depression levels of nurses working in Covid-19 intensive care. BSJ Health Sci, 5(2), 1-7. doi: 10.19127/bshealthscience.1003294.
• Pehlivan, S., Lafçı, D., Vatansever, N., & Yıldız, E. (2020). Relationship between death anxiety of Turkish Nurses and their attitudes toward the dying patients. OMEGA—Journal of Death and Dying, 82(1), 128–140. doi: 10.1177/0030222819895122.
• Peñacoba, C., Velasco, L., Catalá, P., Gil-Almagro, F., García-Hedrera, F.J., & Carmona-Monge, F.J. (2021). Resilience and anxiety among intensive care unit professionals during the COVID-19 pandemic. Nurs Crit Care, 26, 501–509. doi: 10.1111/nicc.12694.
• Sakaoğlu, H.H., Orbatu, D., Emiroglu, M., & Çakır, Ö. (2020). Covid-19 salgını sırasında sağlık ça¬lışanlarında spielberger durumluk ve sürekli kaygı düzeyi: Tepecik Hastanesi örneği. Tepe¬cik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi, 30(Ek sayı), 1-9. doi:10.5222/terh.2020.56873.
• Saleem, Z., Majeed, M.M., Rafique, S., Siqqiqui, Z., Ghandhi, D., Tariq, H. (2020). COVID-19 pandemic fear and anxiety among healthcare professionals in Pakistan. Research Square, 1-16. https://doi.org/10.21203/rs.3.rs-37608/v2.
• Santarone, K., McKenney, M., & Elkbuli, A. (2020). Preserving mental health and resilience in frontline healthcare workers during COVID-19. Am J Emerg Med, 38(7), 1530-1531. doi: 10.1016/j.ajem.2020.04.030.
• Saracoglu, K.T., Simsek, T., Kahraman, S., Bombaci, E., Sezen, Ö., Saracoglu, A., … & Demirhan, R. (2020). Psychological impact of COVID-19 disease is more severe on Intensive Care Unit healthcare providers: A cross-sectional study. Clinical Psychopharmacology and Neuroscience, 18(4), 607-615. https://doi.org/10.9758/cpn.2020.18.4.607.
• Templer, D.I. (1970).The construction and validation of Death Anxiety Scale. J General Psychology, 82, 165-174.
• Tsay, S.F., Kao, C.C., Wang, H.H., & Lin, C.C. (2020). Nursing’s response to COVID-19: Lessons learned from SARS in Taiwan. International Journal of Nursing Studies, 108, 103587. https://doi.org/10.1016 / j.ijnurstu.2020.103587.
• Türk Tabipler Birliği (TTB). (2021). TTB Pandemi Bülteni #18 - Pandemide Sağlık Çalışanlarının Ölümleri. Erişim tarihi: 03.03.2022. https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/PB18.pdf.
• Violeta, E., Octav, S.C., Simona, A.Z., Scrumeda, A., Barbuşelu, M., Largu, A.M., … & Manciuc, C. (2021). Death anxiety and burnout in intensive care unit specialists facing the COVID-19 outbreak: The mediating role of obsession with COVID-19 and coronaphobia. Death Studies. doi:10.1080/07481187.2021.1928331.
• Vizheh, M., Qorbani, M., Arzaghi, S.M., Muhidin, S., Javanmard, Z., & Esmaeili, M. (2020). The mental health of healthcare workers in the COVID-19 pandemic: A systematic review. J Diabetes Metab Disord, 19(2), 1-12. doi: 10.1007/s40200-020-00643-9.
• World Health Organization (WHO) (2020). Coronavirus disease (COVID-19) outbreak: rights, roles and responsibilities of health workers, including key considerations for occupational safety and health. Erişim tarihi: 01.04.2022, https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/who-rights-roles-respon-hw-covid-19.pdf?sfvrsn=bcabd401_0.
• World Health Organization (WHO). (2021). The impact of COVID-19 on health and care workers: a closer look at deaths. Erişim tarihi: 01.04.2022, https://apps.who.int/iris/handle/10665/345300.
• Yiğit, D., & Açıkgöz, A. (2021). Anxiety and death anxiety lev¬els of nurses in the COVID-19 pandemic and af-fecting factors. J Educ Res Nurs, 18(Supp. 1), 85-92. doi: 10.5152/jern.2021.35683.