FREQUENCY OF UNPLANNED PREGNANCIES AND EFFECT ON BODY IMAGE

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 77 - 90, 29.04.2023

Aslı Bayer , Ayten Taşpınar

https://doi.org/10.47115/jshs.1091413

Öz

Aim: This research was conducted to determine the frequency of unplanned
pregnancies and their effects on body image.
Method: The research was carried out as an analytical cross-sectional study
between October 2019 and October 2020 in a public hospital. The study population
consisted of pregnant women who visited the obstetrics out-patient clinic of
the hospital for routine follow-up, whereas the sample consisted of 300 pregnant
women. The data for the research were collected using” The Pregnancy introductory
Form and Body Perception Scale”. With the SPSS 25 programme, analyses
of data were performed using descriptive statistics, chi-square, Fisher’s Exact and
student t test.
Results: It was determined that 30% of the pregnant women were unplanned
pregnancy.While the rates of unplanned pregnancy increased with increased number
of living children, number of pregnancies and live births of the pregnant women
participating in the study; having a previous unplanned pregnancy and using
traditional methods of contraception increased the rate of unplanned pregnancy;
and these incrememts were found to be significant in the statistical analysis
(p<0.05). The mean score of the Body Perception Scale was 148.24±23.92. It was
found that those who conceived by planning were 148.50±21.83 and those who got
pregnant without planning were 147.63±28.32, and it was found that unplanned
pregnancy did not affect the body images of the pregnant women (p=0.775).
Conclusions and Suggestions: It was found that a third of the pregnant women
had unplanned pregnancies, their body image perceptions were moderate and
that unplanned pregnancies did not affect the body images of the pregnant women
in this study. It is recommended to provide training and consultancy services to
couples on family planning and reproductive health, starting from the preconceptional
period, and to review the existing services.

Anahtar Kelimeler

Body İmage, Pregnancy, Unplanned Pregnancy, Women Health

Planlanmamış Gebeliklerin Yaşanma Sıklığı ve Beden İmajına Etkisi

Öz

Amaç: Bu araştırma planlanmamış gebeliklerin sıklığını ve beden imajına etkisini
belirlemek amacı ile yapılmıştır.
Yöntem: Araştırma, analitik kesitsel olarak Ekim 2019–Ekim 2020 tarihleri
arasında, bir kamu hastanesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini bu
hastanenin obstetri polikliniğine rutin izlem için başvuran gebeler, örneklemini
ise 300 gebe oluşturmuştur. Araştırma verileri “Gebe Bilgi Formu ve Beden Algısı
Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ki-kare, Fisher’s
Exact ve student t test kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmaya katılan gebelerin %30’unun gebeliğinin planlanmamış
olduğu saptanmıştır. Gebelerin yaşayan çocuk, gebelik, canlı doğum sayıları arttıkça
planlanmamış gebelik oranlarının arttığı, daha önce planlanmamış gebelik
yaşamanın ve gebelikten korunmak için geleneksel yöntemleri kullanmanın da
planlanmamış gebelik oranlarını artırdığı, yapılan istatistiksel analizde bu artışların
anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0.05). Gebelerin ve eşlerinin sosyo-demografik
özelliklerinin gebelerin planlanmamış gebelik oranlarını etkilemediği bulunmuştur
(p>0.05). Gebelerin Beden Algısı Ölçeği puan ortalaması 148.24±23.92,
planlayarak gebe kalanların 148.50±21.83 ve planlamadan gebe kalanların ise
147.63±28.32 olup gebeliğin planlanmamış olmasının gebelerin beden imajlarını
etkilemediği bulunmuştur (p=0.775).
Sonuçlar ve Öneriler: Bu çalışmada gebelerin üçte birinin gebeliklerinin
planlanmamış olduğu, gebelerin beden imaj algılarının orta düzeyde olduğu ve
planlanmamış gebeliklerin gebelerin beden imajlarını etkilemediği bulunmuştur.
Çiftlere, aile planlaması ve üreme sağlığı konularında eğitim ve danışmanlık hizmetlerinin
prekonsepsiyonel dönemden başlamak üzere verilmesi ve mevcut hizmetlerin
gözden geçirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Beden imajı, Gebelik, Planlanmamış gebelik, Kadın Sağlığı

Kaynakça

• Adeniyi, O.V., Ajayi, A.I., Moyaki, M.G., Goon, D.T., Avramovic, G. & Lambert, J. (2018). High rate of unplanned preg¬nancy in the context of integrated family planning and HIV care services in South Africa. BMC Health Services Research, 27(18), 140.
• Amo-Adjei, J. & Tuoyire, D.A. (2016). Effects of planned, mistimed and unwanted pregnancies on the use of pre¬natal health services in Sub-Saharan Africa: A multicountry analysis of demographic and health survey data. Tropical Medicine & International Health, 21(12), 1552–1561.
• Bacacı, H. & Ejder, A.S. (2018). Gebelerde beden imajı algısı ve distres arasındaki ilişki. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(2), 76-82.
• Barton, K., Redshaw, M., Quigley, M.A. & Carson, C. (2017). Unplanned pregnancy and subsequent psychological distress in partnered women: A cross-sectional study of the role of relationship quality and wider social support. BMC Pregnancy and Childbirth, 17, 44. doi: 10.1186/s12884-017-1223-x
• Borges, A.L.V., Barrett, G., Santos, O.A.S., Nascimento, N.C., Cavaalhieri, F.B. & Fujimori, E. (2016). Evaluation of the psychometric properties of the London measure of unplanned pregnancy in Brazilian Portuguese. BMC Pregnancy and Childbirth, 16, 244. doi: 10.1186/s12884-016-1037-2.
• Coşkun, A.M., Arslan, S. & Okcu, G. (2020). Gebe kadınlarda gebelik algısının stres, demografik ve obstetrik özellik¬ler açısından incelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(1), 1-8. doi:10.5222/ HEAD.2020.001.
• Çırak, R. & Özdemir, F. (2015). Adölesan gebelerde beden imajı algısının belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 18(3), 214-21.
• Demir Alkin, E. & Beydağ, K.D. (2020). Üç ve üzeri gebeliği olan kadınların algıladıkları stres düzeyi ve kendilerini algılama düzeyi ilişkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 11(3), 228-238.
• Durmuş, F. (2019). Planlanmamış gebeliklerin aile üzerine etkileri. Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı. Uz¬manlık Tezi. T.C. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Engstrand, S. & Kopp Kallner, H. (2018). Cost of unintended in Sweden-a possibility to lower costs by increasing LARC usage. Contraception, 97, 445-450.
• Ersoy, E., Karasu, E.Y., Çelik, E., Ersoy, A.Ö., Tokmak, A. & Taşçı, Y. (2015). Gebeliği plansız olan kadınların kişisel özellikleri ve kontrasepsiyon hakkındaki düşünceleri. Journal of Clinical and Experimental Investigations, 6(3), 250-255.
• Eryılmaz, S. (2017). Gebelikte beden imajı ve depresif davranışlar arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Ebelik Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Fard, Z.R., Azadi, A. & Veisani, Y. (2022). Body image, quality of life, and their predicting factors in pregnant women: A cross-sectional study. Jurnal Kesehatan Masyarakat Nasional (National Public Health), 17(1), 17-24.
• Gümüş, A.B., Çevik, N., Hataf Hyusni, S., Biçen, Ş., Keskin, G. & Tuna Malak, A. (2011). Gebelikte benlik saygısı ve beden imajı ile ilişkili özellikler. Anadolu Tıbbi Araştırmalar Dergisi, 5(1), 7-14.
• Habib, M.A., Raynes-Greenow, C., Nausheen, S., Soofi, S.B., Sajid, M., Bhutta, Z.A. & Black, K.I. (2017). Prevalence and determinants of unintended pregnancies amongst women attending antenatal clinics in Pakistan. BMC Pregnancy Childbirth, 17(1), 156-164.
• Hacettepe Üniversitesi Nüfus Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması-2018. Erişim adresi: http://www.hips. hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2018_ana_rapor.pdf. Erişim tarihi: 23.11.2021.
• Hovardaoğlu, S. (1992). Vücut Algısı Ölçeği. Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi (3P), Testler Özel Eki, 1(1),26-27.
• Huynh, S.T., Yokomichi, H., Akiyama, Y., Kohima, R., Horiuchi, S., Ooka, T. Yamagata, Z. (2020). Prevalence of and factors associated with unplanned pregnancy among women in Koshu, Japan: Cross-sectional evidence from Project Koshu, 2011-2016. BMC Pregnancy and Childbirth, 20, 397.
• Karaşın, F.B. (2021). Gebelikte beden imajı algısı ve prenatal bağlanma arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. T.C. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Kök, G., Güvenç, G., Bilsel, H. & Güvener, A. (2018). Gebelik döneminde kadınların beden algısı farklılık gösterir mi? Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 15(4), 209-214 doi:10.5222/HEAD.2018.209
• Kumcağız, H. (2012). Gebe kadınlarda beden algısı ve benlik saygısının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Inter¬national Journal of Human Sciences, (9)2, 691-703.
• Moges, Y., Worku, S. A., Niguse, A. & Kelkay, B. (2020). Factors associated with the unplanned pregnancy at Suhul General Hospital, Northern Ethiopia, 2018. Journal of Pregnancy, 2020, 1-7. doi: 10.1155/2020/2926097
• Nasrabad, H.B.Z., Saadati, M. & Bagheri, A. (2018). Factors affecting unplanned pregnancy in Seman province, Iran. Journal of Midwifery and Reproductive Health, 6(2), 1273-1281.
• Naveed, S., Ghanilashari, U., Waqas, A., Bhuiyan, M. & Meraj, H. (2018). Gender of children and social provisions as predictors of unplanned pregnancies in Pakistan: A cross-sectional survey. BMC Research Notes, 11, 587. https://doi.org/10.1186/s13104-018-3696-
• Özkan, T.K., Şimşek Küçükkelepçe, D. & Özkan, S.A. (2020). Gebelikte prenatal bağlanma ve vücut algısı arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 49-54.
• Ranatunga, I.D.J.C. & Jayaratne, K. (2020). Proportion of unplanned pregnancies, their determinants and health outcomes of women delivering at a teaching hospital in Sri Lanka. BMC Pregnancy and Childbirth, 20, 667.
• Sağıroğlu, A. (2019). Gebelikte beden imajı, gebelik ve doğum korkusunun benlik saygısı ile ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şeker, S., Çitil, Canbay, F., Cesur, C. & Firouz N. (2021). Beden algısının gebelikte kilo alımı üzerine etkisi: Analitik kesitsel araştırma. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 206-218.
• Türkmen, H. & Yörük S. (2022). Risk factors of striae gravidarum and chloasma melasma and their effects on quality of life. J Cosmet Dermatol, 17, 1-10. doi: 10.1111/jocd.14783.
• United Nations Population Fund. UNFPA. Toplumsal Cinsiyet Perspektifinden COVID-19, Cinsel Sağlık, Üreme Sağlığının ve Haklarının Korunması ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Teşvik Edilmesi 2020. Erişim adresi: https://www.unfpa.org/sites/default/files/resource-pdf/Turkish_-COVID-19_A_Gender_Lens_Guidan¬ce_Note.pdf. Erişim tarihi: 4.4.2020.
• Wellings, K., Jones, K.G., Mercer, C.H., Tanton, C., Clifton, S. & Datta, J. (2013). The prevalence of unplanned preg¬nancy and associated factors in Britain: findings from the third national survey of sexual attitudes and lifestyles (Natsal-3). Lancet, 382(9907),1807–1816.
• Yanıkkerem, E., Ay, S. & Piro, N. (2013). Planned and unplanned pregnancy: effects on health practice and depres¬sion during pregnancy. The journal of Obstet Gynaecol Research, 39(1),180–187.