Öz
Modern Türk şiirinin önemli şairlerinden Nazım Hikmet siyasi, sanatsal ve özel yaşamıyla son yüzyılın en dikkat çeken şahsiyetlerindendir. Siyasi fikirleri nedeniyle çalkantılı bir yaşam süren Nazım Hikmet, uzun yıllar hapis yatmış, af kanunuyla serbest kaldıktan kısa bir süre sonra da can güvenliği endişesiyle yurt dışına kaçmıştır. Bu kaçışı vatandaşlıktan çıkarılmasıyla cezalandırılmış ve bir daha da Türkiye’ye dönememiştir. Dolayısıyla yazarın eserleri uzun yıllar Türkiye’de yasaklanmıştır. Bununla birlikte hem yaşantısıyla hem de edebî yönüyle pek çok kişiyi etkilemiştir. Ölümünden kısa bir süre sonra eserleri üzerindeki yasakların kalkmasıyla yazarın eserlerine ilişkin pek çok araştırma yapılmıştır. Ancak özellikle biyografisini ele alan çalışmalarda Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivinde yer alan kayıtların – belgeler hakkında gizlilik kararı bulunduğundan – kullanılması mümkün olmamıştır. 2021 yılı itibariyle Nazım Hikmet hakkındaki belgelerde bulunan gizlilik kararının kaldırılması yeni bilgilere erişilme olanağı sunmuştur. Böylelikle yurt dışına kaçması ve yurt dışında kurmuş olduğu ilişkilere dair dış temsilciliklerden Dışişleri Bakanlığına gönderilen kayıtlar ortaya çıkmıştır. Bu vesileyle bu çalışmada Nazım Hikmet’in biyografisine dair hem daha önce az bilinen noktalar genişletilmiş hem de bilinmeyen bazı noktalar ortaya çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Türkiye Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi (TDA).
- Althusser, L. (2014). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları.
- Daşdelen, V. (2007). Devlet ve birey ikileminde bir aydın olarak Nazım Hikmet’in yeri. Hece, S.121, ss.40-51. Erduran, R. (1992). Gülerek… gençlik anıları. İzmir: Cem Yayınevi.
- Emiroğlu, Ö. (2019). Nazım Hikmet’in Polonya vatandaşlığı meselesi. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 48, ss.289-298.
- Hikmet N. (1993). Konuşmalar. İstanbul: Adam Yayınları (Şefik Matbaası).
- İlkan, A (2009). Soğuk savaş döneminde ABD-SSCB kültürel politikalarının sanata yansıması: soyut dışavurumculuk ve sosyalist realizm. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Sounders, F.S. (2000). The cultural cold war. New York: The New Press.
- Sönmez, C.S. (2012). Demokrat Parti iktidarının ilk icraatlarına bir örnek: “bazı suç ve cezaların affı hakkında kanun”, Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 10, S. 20, ss. 111-136.
- http://prag.be.mfa.gov.tr/Mission/MissionChiefHistory (erişim tarihi: 08/12/2021). https://www.britannica.com/topic/Cominform (erişim tarihi: 10/12/2021)
Öz
Nazım Hikmet, one of the important poets of modern Turkish poetry, is one of the most remarkable figures of the last century with her political, artistic and private life. Nazım Hikmet, who led a turbulent life due to his political ideas, spent many years in prison and fled abroad shortly after he was released by the amnesty law due to the fear of his life. This escape was punished by being stripped of his citizenship and he could not return to Turkey again. Therefore, the works of the author have been banned in Turkey for many years. However, he influenced many people both with his life and with his literary aspect. With the lifting of the bans on his works shortly after his death, many researches were made on the works of the author. However, it was not possible to use the records in the Turkish Diplomatic Archive of the Ministry of Foreign Affairs, especially in studies dealing with his biography, since there was a confidentiality decision about the documents. As of 2021, the removal of the confidentiality decision in the documents about Nazım Hikmet has made it possible to access new information. On this occasion, in this study, both previously little-known points about Nazım Hikmet's biography were expanded and some unknown points were revealed.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Türkiye Dışişleri Bakanlığı Türk Diplomatik Arşivi (TDA).
- Althusser, L. (2014). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları.
- Daşdelen, V. (2007). Devlet ve birey ikileminde bir aydın olarak Nazım Hikmet’in yeri. Hece, S.121, ss.40-51. Erduran, R. (1992). Gülerek… gençlik anıları. İzmir: Cem Yayınevi.
- Emiroğlu, Ö. (2019). Nazım Hikmet’in Polonya vatandaşlığı meselesi. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 48, ss.289-298.
- Hikmet N. (1993). Konuşmalar. İstanbul: Adam Yayınları (Şefik Matbaası).
- İlkan, A (2009). Soğuk savaş döneminde ABD-SSCB kültürel politikalarının sanata yansıması: soyut dışavurumculuk ve sosyalist realizm. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Sounders, F.S. (2000). The cultural cold war. New York: The New Press.
- Sönmez, C.S. (2012). Demokrat Parti iktidarının ilk icraatlarına bir örnek: “bazı suç ve cezaların affı hakkında kanun”, Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 10, S. 20, ss. 111-136.
- http://prag.be.mfa.gov.tr/Mission/MissionChiefHistory (erişim tarihi: 08/12/2021). https://www.britannica.com/topic/Cominform (erişim tarihi: 10/12/2021)
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Tarih |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 27 Ocak 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Ekim 2022 |
| Kabul Tarihi | 13 Aralık 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 |