COVID-19 Pandemisi Sonrası Sağlık Çalışanlarının Şiddet Algısı

Yıl 2023, , 912 - 931, 28.07.2023

Hakan Güvener , Mehmet Aytekin , Esra Bağcı

https://doi.org/10.21547/jss.1300156

Cited By: 3

Öz

2020 yılında Çin’in Wuhan şehrinde ilk kez ortaya çıkarak dünyayı etkisi altına alan COVID-19 pandemisi tüm dünyayı evlere kapanmaya ve izole olmaya zorladı. Pandemiye karşı mücadelede ön saflarda yer alan sağlık çalışanları, toplumların genelinde takdir topladı. Pandeminin etkisiyle sağlık hizmetlerinde uzun bir dönemden bu yana yaşanan şiddet olayları sert bir şekilde düşüş yaşadı. Sağlıkta şiddet olaylarına karşı kamuoyunda tepkiler hiç olmadığı kadar yüksek düzeydeydi. Ancak bu pozitif iklim, pandeminin ülke seyrinde yavaş yavaş yaşadığı düşüş ile birlikte yerini şiddet olaylarına tekrar bırakmıştır. Bu araştırmada Türkiye’de sağlık hizmetlerinde yaşanan şiddetin nedenleri ve sağlık çalışanlarının şiddetin nedenlerine yönelik algı düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Kesitsel türde yapılan bu çalışmada e-anket uygulamasından yararlanılmıştır. Çalışmada rastlantısal örnekleme metotlarından biri olan basit rastgele örnekleme yöntemi ile Türkiye’de kamu ve özel sektörde çalışan 401 sağlık çalışanından veri toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda şiddetin nedenlerine yönelik algı düzeylerinde; kamu-özel çalışanı, ekip sorumlusu-üyesi, yaş, eğitim, meslek ve mesleki kıdem değişkenlerinde anlamlı farklılıklar görülmüştür. Araştırma ifadelerine en yüksek katılım “mevzuattan kaynaklı nedenler” (±4,43) boyutunda görülmüştür. Sağlık çalışanları, sağlıkta şiddet uygulayanlara yönelik cezaların caydırıcı olmadığını düşünmektedirler. Katılımcılar çalışan sayısının hizmet vermede yeterli sayıda olmadığına, bunun da hizmette aksaklık, tıbbi hata, fazla bekleme süreleri ve benzeri istenmeyen durumlara neden olduğuna, tüm bunların da şiddet olaylarına zemin hazırladığına inanmaktadırlar.

Anahtar Kelimeler

Sağlık sektöründe şiddet, Sağlık çalışanı, Şiddetin nedenleri, COVID-19 Pandemisi, Şiddet algısı

Destekleyen Kurum

YOKTUR

Proje Numarası

YOKTUR

Teşekkür

YOKTUR

Perception of Violence by Health Workers After COVID-19 Pandemic

Öz

The COVID-19 Pandemic, which emerged for the first time in Wuhan, China in 2020 and affected world, forced whole world to be locked up in homes and isolated. Health workers who were at forefront of fight against pandemic, were appreciated throughhout communities. With effect of pandemic, violence in health services for a long time has decreased sharply. The public reactions to violence in health sector were higher than ever. However, this positive climate has been replaced by violence again with the gradual decline of Pandemic in course of country. In this study, it was aimed to determine causes of violence experienced in health services in Turkey and the perception levels of health workers towards causes of violence. In this cross-sectional study, e-survey application was used. In study, data were collected from 401 health workers working in public and private sectors in Turkey with random sampling method, which is one of random sampling methods. As a result of the analyses, significant differences were seen in perception levels for the causes of violence; public-private employee, team manager-member, age, education, profession, and professional seniority variables. The highest participation in research statements was seen in dimension of 'reasons arising from legislation' (±4,43). Health workers think that punishments against those who use violence in health are not deterrents. Participants believe that number of employees is not sufficient in providing services, which causes disruptions in service, medical errors, overtime periods, and similar undesirable situations, all of which paves the way for violence.

Anahtar Kelimeler

Violence in health sector, Health workers, Causes of violence, COVID-19 pandemic, Perception of violence

Proje Numarası

YOKTUR

Kaynakça

• AbuAlRub, R. F., & Al-Asmar, A. H. (2011). Physical violence in the workplace among Jordanian hospital nurses. Journal of Transcultural Nursing, 22(2), 157-165.
• Acar, M. (2022). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olaylarının hemşirelerin mesleki bağlılığı üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi).
• Al Bashtawy, M. (2013). Workplace violence against nurses in emergency departments in Jordan. International Nursing Review, 60(4), 550-555.
• Akgül, A. (2003). İstatistiksel analiz teknikleri. Emek Ofset Yayıncılık.
• Aktan Kibar, F., Oturak, G., Ekerbiçer, H.Ç., & Berberoğlu, U. (2019). Sağlıkta şiddet bir iş güvenliği sorunu mudur?: Sakarya’da görev yapan bir grup sağlık çalışanının sağlıkta şiddet ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. Sakarya Tıp Dergisi, 9(4), 612-618.
• Baig, L. A., Ahmer, Z., Tariq, H., Arif, S., & Sarwar, Z. (2022). Community members speak–“Why are healthcare personnel subjected to disrespect and violence?”. Qualitative Research Journal, 22(3), 391-400.
• Batmaz, K., Uskun E., & Aydın, G. (2022). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet ve ilişkili faktörler: Araştırma uygulama hastanesi örneği. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 29(1), 23-35.
• Beattie, J., Griffiths, D., Innes, K., & Morphet, J. (2019). Workplace violence perpetrated by clients of health care: A need for safety and trauma‐informed care. Journal of Clinical Nursing, 28(1-2), 116-124.
• Bilici, N. (2020). Sağlıkta şiddette medyanın rolü. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 3(1), 52-72.
• Chang, Y. P., Lee, D. C., Chang, S. C., Lee, Y. H., & Wang, H.H. (2019). Influence of work excitement and workplace violence on professional commitment and turnover intention among hospital nurses. Journal of Clinical Nursing, 28(11-12), 2171-2180.
• Demirbaş, N., & Karaoğlu, N. (2021). Hekim ve hekim adaylarının hekime yönelik şiddet algıları: Bir ön çalışma. Genel Tıp Dergisi, 31(2), 130-134.
• DSÖ (2023). Dünya Sağlık Örgütü. https://www.who.int/tools/occupational-hazards-in-health-sector/violence-harassment adresinden 03 Ocak 2023 tarihinde alınmıştır.
• Emiroğlu, P. (2021). Sağlık çalışanlarına fizyolojik ve psikolojik şiddet Kastamonu örneği (Doktora Tezi, Kastamonu Üniversitesi).
• Eyitmiş, A.M., & Sezer, F. (2022). Covid-19 döneminde sağlık personeline yönelik hasta-hasta yakınlarının uyguladığı şiddet değişti mi? nitel bir çalışma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(1), 244-268.
• Gayır, G.B., & Özçelik, Z. (2020). Sağlık çalışanlarının demografik özellikleri ile şiddet algıları arasındaki ilişki: Bir araştırma. İn: Çelebi F, ed. İktisadi ve İdari Bilimlerde Kavramsal ve Uygulamalı Araştırmalar. Duvar Yayınları (1th ed., s. 144), İzmir.
• Greenwood, A., & Braham L. (2018). Violence and aggression towards staff in secure settings. The Journal of Forensic Practice, 20(2), 122-133.
• Güvercin, C.H. (2019). Sağlık çalışanlarına şiddet haberleri: Basının kritik rolü (The news of violence against healthcare workers: Critical rol of the press). Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(5), 327-333.
• Hahn, S., Müller, M., Needham, I., Dassen, T., Kok, G., & Halfens, R. J. (2011). Measuring patient and visitor violence in general hospitals: Feasibility of the SOVES‐G‐R, internal consistency and construct validity of the POAS‐S and the POIS. Journal of Clinical Nursing, 20(17‐18), 2519-2530.
• Hogh, A., & Viitasara, E. (2005). A systematic review of longitudinal studies of nonfatal workplace violence. European Journal of Work and Organizational Psychology, 14(3), 291-313.
• Hoşgör, H., & Türkmen, İ. (2021). Bitmeyen çile: Sağlıkta şiddet (medimagazin haber portalı üzerinden bir araştırma). Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 4(2), 192-211.
• Hutton, S. (2006). Workplace incivility: State of the science. The Journal of Nursing Administration, 36(1), 22-27.
• İkiışık, H., Kutay Yılmaz, F., Karacanoğlu, A., Kadayif, A., Güven, İ., Özdemir, G.M., Taşdan, H., Koç, F., Evli, Ç., Demirci, İ.G., & Maral, I. (2021). Araştırma görevlisi hekimlerin sağlıkta şiddete maruz kalma durumları ve sağlıkta şiddet konusundaki düşüncelerinin değerlendirilmesi. Abant Tıp Dergisi, 10(1), 55-64.
• Kaya, K., & Köken Tok, Ö. (2021). Sağlıkta şiddetin bir başka yüzü: Medya etkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 217-220.
• Kılıç, M., & Koçak, M. (2022). Evaluation of violence against emergency physicians. Journal of Health Sciences and Medicine, 5(6), 1698-1703.
• Kleissl-Muir, S., Raymond, A., & Rahman, M.A. (2018). Incidence and factors associated with substance abuse and patient-related violence in the emergency department: A literature review. Australasian Emergency Care, 21(4),159-170.
• Krug, E.G., Mercy, J.A., Dahlberg, L.L., & Zwi, A.B. (2002). The world report on violence and health. The Lancet, 360(9339), 1083-1088.
• Mansur, F. (2022). Sağlık iletişiminde yaşanan sorunların hekimlere yönelik şiddete etkisi. İşletme Akademisi Dergisi, 3(1), 57–69.
• Mento, C., Silvestri, M.C., Bruno, A., Muscatello, M.R.A., Cedro, C., Pandolfo, G., & Zoccali, R.A. (2020). Workplace violence against healthcare professionals: A systematic review. Aggression and Violent Behavior,. 51, 101381.
• Nikathil, S., Olaussen, A., Gocentas, R.A., Symons, E., & Mitra, B. (2017). Workplace violence in the emergency department: A systematic review and meta analysis. Emergency Medicine Australasia, 29(3), 265-275.
• Öz, E. (2020). Sağlıkta şiddetin gelişimine neden olan risk faktörleri: Meta analiz çalışması (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi).
• Özdamar, K. (2002). Paket programlarla istatistiksel veri analizi-1. Kaan Kitabevi
• Özişli, Ö. (2022). Sağlıkta şiddetin nedenleri üzerine bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 8(1), 62-68.
• Pedrazza, M., Berlanda, S., Trifiletti, E., & Bressan, F. (2016). Exploring physicians' dissatisfaction and work-related stress: Development of the PhyDis scale. Frontiers in Psychology, 7, 1238.
• Ramacciati, N., & Giusti, G.D. (2020). Workplace violence in emergency departments: The health professionals and security personnel alliance. Emergency Medicine Australasia, 32(6), 1074-1076.
• Rippon, T.J. (2000). Aggression and violence in health care professions. Journal of Advanced Nursing, 31(2), 452-460.
• SB (2021). Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2021 Haber Bülteni. www.sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/41611/0/haber-bülteni-2021pdf.pdf adresinden 12 Mart 2021 tarihinde alınmıştır.
• Scheurer, D., McKean, S., Miller, J., & Wetterneck, T. (2009). US physician satisfaction: A systematic review. Journal of Hospital Medicine: An Official Publication of the Society of Hospital Medicine, 4(9), 560-568.
• Shiyab, A., Ababneh, R.I., & Shyyab, Y. (2022). Causes of workplace violence against medical staff as perceived by physicians and nurses in Jordanian public hospitals. International Journal of Workplace Health Management, 15(5), 590-608.
• Sofield, L., & Salmond, S.W. (2003). Workplace violence: A focus on verbal abuse and intent to leave the organization. Orthopaedic Nursing, 22(4), 274-283.
• Somunoğlu, S., Erdoğan, M.C., & Özer, P. (2013). Sağlık sektöründe halkla ilişkiler ve iletişim uygulamalarına genel bir bakış. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 1(1), 6-12.
• Strickler, J. (2018). Staying safe: Responding to violence against healthcare staff. Nursing 2020, 48(11), 58-62.
• Tanalı, G., Peker, U., Çopur, Ç., Şahin, B.C., Önel, B., Dalgıç, B, ..., & Özcebe, H. (2022). Sağlıkta şiddet: Bir tıp fakültesinin öğrencilerinin bakış açısıyla nedenleri, etkileri ve çözüm önerileri. Turkey Health Literacy Journal, 3, 1.
• Tokgöz, H. (2019). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Tekirdağ il Sağlık Müdürlüğü kurumlarında sağlıkta şiddet vakaları. (Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi).
• Üzümcü, F., & Oksay, A. (2019). Bir üniversite hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelere yönelik şiddetin değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 10(25), 584-598.
• Viitasara, E., & Menckel, E. (2002). Developing a framework for identifying individual and organizational risk factors for the prevention of violence in the health-care sector. Work, 19(2), 117-123.
• Viitasara, E., Sverke, M., & Menckel, E. (2003). Multiple risk factors for violence to seven occupational groups in the Swedish caring sector. Relations Industrielles/Industrial Relations, 58(2), 202-231.
• Viitasara, E. (2004). Violence in caring: Risk factors, outcomes and support. (Master’s Thesis, Division of Social Medicine, Karolinska Institutet).
• Yanık, A., & Kurul, N. (2020). Sağlık çalışanlarının risk yönetimi algısı: Hastanelerde bir uygulama. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 6(2), 287-302.
• Yılar Erkek, Z., & Gökçek, S. (2022). Pandemi sürecinde sağlık çalışanlarının şiddet eğiliminin incelenmesi. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 260-274.
• Yıldız, M.S. (2019). Türkiye’de sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: Ankara ilinde araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(1), 135-156.
• Yücens, B., & Oğuzhanoğlu, N.K. (2020). Sağlık çalışanlarının şiddet algısı, şiddete uğrama ve şiddetten etkilenme durumları sağlık çalışanlarında şiddet. Pamukkale Tıp Dergisi, 13(2), 321-329.
• Zorlu, I., & Kurçer, M. (2020). Hasta ve hasta yakınlarına göre hekime yönelik şiddet. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 418-427.