Metaforun Ayrımcı Hegemonyanın İnşasındaki Rolü: Suriyelilerin Haberleştirilmesinde Metafor Kullanımı

Yıl 2016, , 253 - 280, 01.12.2016

Hatice Çoban Keneş

https://doi.org/10.21547/jss.256727

Cited By: 10

Öz

Retorik çalışmaları ekseninde gelişen eleştirel üretimler ve özellikle bilişsel semantik çalışmalar etrafında örgütlenen eleştirel yaklaşımlarla birlikte metafor, bir dil, anlam veya süsleme aracı değil, hayatı anlamanın ve ifade etmenin bir yolu, bir düşünme biçimi olarak görülür. Bu çalışmalar; dil, söylem ve anlam ilişkisinde metaforun hegemonik olan anlamların inşasında ve sürdürülmesinde nasıl ideolojik bir rol oynadığına, oynayabileceğine dair bir perspektif sunar. Aynı çalışmalar metaforlar aracılığıyla bir söylemin ideolojik yapısının sistematik bir şekilde nasıl okunabileceğine ilişkin fikir verir. Eleştirel çalışmaların ortaya koyduğu bilgiden yola çıkan bu çalışmada da gazete haberlerinde sığınmacılara, söylemlerin inşasındaki rolünü sorunlaştırmak amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında mültecilerin 2011 Nisan ayı itibariyle Türkiye’ye toplu giriş yapmalarını; Türkiye’de kalış sürelerinin uzaması ve yeni mülteci girişleri ile birlikte özellikle 2015 yılında ekonomiye maliyetlerini; 2 Eylül 2015 tarihinde Bodrum sahiline vuran cansız bedeniyle mültecilerin ‘ölüm yolculuğunu’ görünür kılan üç yaşındaki Suriyeli mülteci Ayan Kurdi’nin ölümünü konu edinen haberlerden seçilen örnekler analiz edilmiştir. Bu kapsamda ideolojik konumlanışları ve yayıncılık anlayışları birbirinden farklı olan Sabah, Posta,Hürriyet, Zaman ve Cumhuriyet gazetelerinde olayla ilişkili haberlerde Lakoff ve Johnson’un metafor üzerine geliştirdikleri kavramsal çerçeve ile van Dijk’in eleştirel söylem analizi yöntemi bir arada ele alınarak mültecilere yönelik ayrımcılığın üretilmesine ve yaygınlaştırılmasına aracılık eden söylemlerin metaforları kullanma biçimi üzerine odaklanılmıştır

Anahtar Kelimeler

Suriyeli mülteciler, yazılı basın, metaforlar, söylem analizi

The Role of Metaphor in Discriminatory Hegemony: The Use of Metaphor in Reporting of Syrians

Öz

With the critical approaches in the study of rhetoric as well as critical approaches exhibited in cognitive semantic studies, metaphor has come to be interpreted not only as a means of language, meaning and adornment but also as a way of understanding and describing the World, and as a way of thinking. These studies offer a perspective on how metaphors do and can assume an ideological role in construction and maintenance of hegemonic meanings in the relationship between language, discourse and meaning; and also on how the ideological structure of a discourse can be systematically deciphered using metaphors. Based on the inputs of critical studies, this study aims to problematize the metaphors used to describe asylum seekers, migrants and refugees in newspapers play a role in the construction of discriminatory discourses. Within this scope, this study is based on the analysis of selected news stories regarding the entrance of first large groups of Syrians to Turkey in April 2011; the economic costs of their prolonged stay coupled with the arrival of new refugees especially in 2015; and the death of Ayan Kurdi, a three-year-old toddler who symbolized the ‘death trip’ of refugees on September 2, 2015. Within this framework, the study focuses on the use of metaphors contributing to the production and dissemination of discrimination against refugees through the analysis of news stories in Daily newspapers of Sabah, Posta,Hürriyet, Zaman ve Cumhuriyet,which represent different ideological strains and mind-sets of reporting. In these analyses, the study benefits from the conceptual framework on metaphors developed by Lakoff and Johnson as well as critical discourse analysis method of van Dijk

Anahtar Kelimeler

Syrian refugees, printed press, metaphors, discourse analysis

Kaynakça

• Akşehirli, S. (2005), ”Çağdaş Metafor Teorisi”, http://www.egeedebiyat.org/modules. php?name=Downloads&d_op=getit&lid=111. 10.08.2006.
• Aydın Düzgit, S. (2011). “Avrupa Birliği-Türkiye İlişkilerine Postyapısalcı Yaklaşım: Almanya Örneğinde Dış Politika ve Söylem Analizi”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 8, Sayı 29 (Bahar 2011), s. 49-70.
• Burke, K. (1951). “Rhetoric-Old and New”. The Journal of General Education. Vol. 5. No. 3 (April 1951). ss. 202-209.
• Burke, K. (1966). Language As Symbolic Action: Essays on Life. Literature. and Method. Berkley: University of California Press.
• Charteris-Black, J. 2006 ‘Britain as a Container: Immigration Metaphors in the 2005 Election Campaign’. Discourse & Society 17(6). 563-582
• Çalcı, S. (2012), “Deleuze ve Guattari’de Dilin Yersiz-yurtsuzlaşması: Emir Sözcüklerden Tercihler Mantığına”, PosseIble Düşünme Dergisi / Journal Of Thınkıng Sayı: 2 İssn: 2147-1622.
• Ciğerci, Ulukan, N. (2015). “Kapitalizmin Denizinde Boğulanlar: Göçmenler Ve Göç Politikaları” İşçi Sınıfı Ve Göç Sayısı, DİSKAR Dergisi, Sayı 4
• Çoban Keneş, H. (2013). Yeni Irkçı Söylemin Muğlâk Karakteri Ve Medyanın İşlevi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler Ve Tanıtım Anabilim Dalı (yayınlanmamış doktora tezi)
• Dijk, T. A. Van (1987). Communicating Racism: Ethnic Prejudice in Thought and Talk. Newbury Park, CA: Sage.
• Dijk, Teun A. van (1991), Racism and the Press, Newyork: Routledge Dijk, Teun. A. Van, (1992), Elite Discourse and the Reproduction of Racism, in Stanfield and R.M Dennis (ed.) Methods İn Race and Etnic Relations Researc, Newbury Park CA: Sage
• Dijk, T.A. Van (1998), Ideology: A Multidisiplinary Approach, Sage Publications, London.
• Dijk, Teun A. van (2005). Racism and Discourse in Spain and Latin America, Amsterdam: John Benjamins Publishing Co.
• Doğanay, Ü. ve Çoban Keneş H.(2016). “Yazılı basında Suriyeli mülteciler: Ayrımcı söylemlerin rasyonel ve duygusal gerekçelerinin inşası”, Mülkiye dergisi, Cilt 40, sayı 1(2016)(yayına hazırlanıyor).
• Doğanay Ü ve Çoban Keneş H. (2015). Hak Temelli Bakış Açısının Yokluğu ve Ayrımcı Söylemler Açısından Gazete Haberlerinde Mülteci Kadınlar, yayınlanmamış RWI Projesi
• Efe.İ (2015). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacılar , İstanbul: SETA yay. No: 57
• Haynes, A., Devereux, E., Breen Michael J. (2008). “Public Exercises in Othering: Irish Print Media Coverage of Asylum Seekers and Refugees 2008. İn. Facing the Other: Interdisciplinary Studies on Race, Gender and Social Justice in Ireland, Cambridge Scholars Publishing, (Ed. Borbála Faragó, Moynagh Sullivan),, pp.162-181.
• Hellsten I. & Renvall, M. (1997). Inside or Outside of Politics? Metaphor and Paradox in Journalism Nordicom Review 2/1997, pp. 1- 8http://www.nordicom.gu.se/en/tidskrifter/nordicom-review-21997/inside-oroutside-politics-metaphor-and-paradox-journalism erişim, 1. 01. 2016
• Kara M. A. ve Kurtulmuş, M. M. (2015). “İnşaat Sektöründe Göçmen İşçi İstihdamı Üzerine Alan Araştırması” İşçi Sınıfı Ve Göç Sayısı DİSKAR dergisi sayı, 4, 54-65.
• KhosraviNik, M. (2008). British Newspapers and the Representation of Refugees, Asylum Seekers and Immigrants between 1996 and 2006, Centre for Language in Social Life http://www.ling.lancs.ac.uk/groups/clsl/index.htm
• Lakoff, G. ve Johnson, M. (2010). Metaforlar Hayat, Anlam ve Dil (Çev. Gökhan Yavuz Demir) İstanbul: Paradigma Yay.
• Lorin Basden, A. (1994). Metaphors Are Taffy: A Consideration of Critical Research in Organizational Metaphors, ERİC publication
• Mumby, D. & Spitzack, C. (1999). İdeoloji ve Televizyon Haberleri: Politik Haberlerin Metafor Çözümlemesi (Çev. G. Seçkin)). Ankara Üniversitesi, İletişim Fakültesi Dergisi Yıllık 1999, ss. 77-91
• Özdemir Taştan, İ. (2012) Devrimci Yol’un Retoriği: Devrimci Yol Dergisinde Bir Kurtuluş Ve Gelecek Tasavvuru Olarak Devrim (Yayınlanmamış Doktora Tezi) , Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkla İlişkiler ve Tanıtım Anabilim Dalı, Ankara
• Palmer, I and Dunford R. (1996). Conflicting Uses of Metaphors: Reconceptualizing Their Use in the Field of Organizational Change, The Academy of Management Review, Vol. 21, No. 3 (Jul., 1996), pp. 691-717
• Parker, S. (2015). ‘Unwanted invaders’: The representation of refugees and asylum seekers in the UK and Australian print media, Issue 23: Myth and Nation, http://orca.cf.ac.uk/79108/ erş. 22.10. 2015
• Pickering, S. (2011). Common Sense and Original Deviancy: News Discourses and Asylum Seekers in Australia, Journol of refugee studies, vol.14.No:2
• Richards, Ivor Armstrong (1965, orj.1936). The Philosophy of Rhetoric. New York: The Oxford University Press
• Ryan, M. ve Kellner D. (1997), Politik Kamera: Çağdaş Hollywood Sinemasının İdeolojisi ve Politikası, E. Özsayar, Trans.), İstanbul : Ayrıntı Yayınları:
• Santa Ana, O. (1999). Like an animal I was treated’: anti-immigrant metaphor in US public discourse Discourse & Society Copyright, London: SAGE Publications
• Sontag, S. (2005). Metafor Olarak Hastalık-Aids ve Metaforları, Çev. Osman Akınhay, İstanbul: Agora Yayınları.
• Spencer, A. ‘The Social Construction of Terrorism: Media, Metaphor and Policy Implications’, Journal of International Relations and Development, Vol. 15, No. 3, pp. 1-30, https://s3.amazonaws.com/s3.libraryofsocialscience.com/pdf/SpencerThe_social_construction.pdf. Erş tarihi, 10.10.2015. Teeffelen, T. Van (1994). ‘Racism and Metaphor: the Palestinian–Israeli Conflict in Popular Literature’, Discourse & Society 5(3): 381–405.
• Wodak, R. ve Reisigl M. (2001). Discourse and Discrimination Rhetorics of Racism and Antisemitism, Newyork: Routledge