Yükseköğretim Öğrencilerinin Tüketim Değerleri ile Memnuniyet Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2014, , 493 - 514, 01.12.2014

Necati Cemaloğlu Fatma Kalkan Emine Dağlı

https://doi.org/10.21547/jss.256823

Öz

Bu araştırmanın amacı, birer eğitim tüketicileri olarak yükseköğretim öğrencilerinin tüketim değerleri ile memnuniyet düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamaktır. Bu araştırmanın evrenini 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji bölümünde öğrenim görmekte olan 421 öğrenci oluşturmaktadır. Bu araştırmanın örnekleminde, basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilen 156 öğrenci bulunmaktadır. Veri analizi için betimsel istatistikler, Pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; öğrencilerin, tecrübeye dayalı ve itibar bakımından işlevsel değer ile koşullu değer boyutlarında yüksek; diplomanın işlevsel değeri, sosyal ve epistemik değer boyutlarında nispeten daha düşük tüketim değer algılarına sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Ayrıca öğrenciler üniversitenin sunduğu hizmetlerden kısmen memnun olmakla birlikte, öğrencilerinin tüketim değer algıları ile memnuniyetleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Tüketim değerleri, öğrenci memnuniyeti, yükseköğretim

The Relationship Between Higher Education Students’ Consumption Values and Levels of Their Satisfaction

Öz

The purpose of this study is to determine the relationships between the as consumers of education of higher education students’ consumption values and levels of their satisfaction. The population of this study is consist of 421 students who are studying at Akdeniz University, Faculty of Science, Biology in the academic year 2012-2013. Sample of this study is 156 students who selected by simple random sampling method. Descriptive statistics, Pearson-Product Moment correlation coefficient and multiple regression analysis were performed to analyze the data. According to the results of study, that students have consumption values in dimension of conditional value, functional value-the image and functional value-the experiential; relatively they have low consumptions values in dimension of functional value-the usefulness of a degree, epistemic value, social value have emerged. Besides the students’ are partly satisfied services offered by university; a positive and significant relationship between students’ perceptions of consumer value and satisfaction was found out

Anahtar Kelimeler

Consumption values, students’ satisfaction, higher education

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (1988). Üniversite (eğitim bilimleri) öğrencilerinin eğitimlerine ilişkin görüş ve önerileri. http://www.egitimsen.org.tr/ekler/82b1dbdd9a838d3bc6c4c2ed9efe39 f_ek.pdf adresinden 12.06.2013 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Alstadsæter, A. (2009). Measuring the consumption value of higher education. CESifo Working Paper, No. 2799. http://cesifo.oxfordjournals.org/content/57/3/458.abstract adresinden 20.05.2013 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Anderson, J. C., Jain, D. C., & Chintagunta, P.K. (1993). Customer value assessment in business markets: A state-of- practice study. Journal of Business to Business Marketing, (1)1, 3-30.
• Athiyaman, A. (1997). Linking student satisfaction and service quality perceptions: The case of university education. European Journal of Marketing, 31(7), 528- 540.
• Bakioğlu, A., Akdağ, B., Yüksel, M., ve Canel, N. (2011). Yükseköğretimde mezun izleme sistemi: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi mezunları üzerine bir araştırma. Yükseköğretim Dergisi, 2(1), 65-79.
• Balcı, A. (2004). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem teknik ve ilkeler. Ankara: Pegema.
• Balcı-Yangın, H., ve Kırca, N. (2013). Antalya sağlık yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin memnuniyet düzeyleri ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri, 2(1), 78-94.
• Basım, H. N. ve Şeşen, H. (2006). Örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği uyarlama ve karşılaştırma çalışması. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61(4), 83-102.
• Barnett, R. (2011). The marketised university: Defending the indefensible, in: M. Molesworth, R. Scullion & E. Nixon (Eds) The marketisation of higher education and the student as consumer. Abingdon, Oxon: Routledge.
• Borden, V. M. (1995). Segmenting student markets with a student satisfaction and priorities survey. Research in Higher Education, 36(1), 73-88.
• Browne, B. A., Kaldenberg, D. O., Browne, W. B., & Brown, D. (1998). Students as customers: factors affecting satisfaction and assessments of institutional quality. Journal of Marketing for Higher Education, 8(3), 1-14.
• Botas, P., Charles, P., Jeroen, V. A., & Jeroen, H. (2011). The consumption values of and empowerment of student as customer in higher education and its implications for higher education policy. Society for Research into Higher Education Annual Research Conference. http://www.srhe.ac.uk/conference2011/ adresinden 25.05.2013 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegema.
• Durmuş, B., Yurtkoru, E. S. ve Çinko, M. (2011). Sosyal bilimlerde SPSS’le veri analizi. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ekinci, C. E., ve Burgaz, B. (2007). Hacettepe üniversitesi öğrencilerinin bazı akademik hizmetlere ilişkin beklenti ve memnuniyet düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 120-134.
• Elliott, K . M ., & Healy, M. A. (2001). Key factors influencing student satisfaction related to recruitment and retention. Journal of Marketing for Higher Education, 10(4), 1-11.
• Elliott, K. M., & Shin, D. (2002). Student Satisfaction: An alternative approach to assessing this important concept. Journal of Higher Education Policy and Management, 24(2), 197-209.
• Erdoğan, S., Şanlı, H. S. ve Şimşek-Bekir, H. (2005). Gazi Üniversitesi, eğitim fakültesi öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum durumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 479-496.
• Grossman, R. P. (1999). Relational versus discrete exchanges: The role of trust and commitment in determining customer satisfaction. The Journal of Marketing Management, 9(2), 47-58.
• Gullason, E.T. (1989). The consumption value of schooling, an empirical estimate of one. Journal of Human Resources, 24, 287-298.
• Gülcan, Y., Kuştepeli, Y., ve Aldemir, C. (2002). Yükseköğretimde öğrenci doyumu: Kurumsal bir çerçeve ve görgül bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 99-114.
• Helgesen, Q., & Nesset, W. (2007). Images, satisfaction and antecedents: Drivers of student loyalty? A case study of a Norwegian university collage. Corporate Reputation Review, 1(1), 38-59.
• Lai, S. L. L., To, W. M., Lung, J. W. Y., & Lai, T. M. (2012). The perceived value of higher education: the voice of Chinese students. Higher Education, 63(3), 271-287.
• LeBlanc, G., & Nguyen, N. (1999). Listening to the customer’s voice: Examining perceived service value among business college students. International Journal of Education Management, 13(4), 187–198.
• Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Keleş, M. (2007). Etnosentrik (ulusal menşeli ürün) tüketim davranışlarına toplumsal cinsiyet etkisinin incelenmesi: Bir tüketim değerleri modeli uygulaması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Kline, R. B. (2005). Principles and practice of equation modelling. (Second edition). NY: Guilford Publications, Inc.
• Kodde, D.A., & Ritzen, J.M.M. (1984). Integrating consumption and investment motives in a neoclassical model of demand for education. Kyklos, 37, 598-605.
• Konuk, F. A. (2008). Pazarlamada algılanan değer kavramı ve ölçümü. (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Köse, İ. A. (2012). Yükseköğretim kurumlarında öğrenci sadakati. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(2), 114-118
• Lazear, E. (1977). Education, consumption or production? Journal of Political Economy 85, 569-597.
• Naralan, A. ve Kaleli, S. S. (2012). Üniversite öğrencilerinin üniversiteden beklentileri ve bölüm memnuniyeti araştırması: Atatürk üniversitesi örneği. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), 1309 -8039.
• Oliver, R. L. (1997). Satisfaction: A behavioral perspective on the consumer. Boston, MA: Irwin, McGraw-Hill.
• Önem, E., Polat, M., Nayır, T. ve Eroğlu, F. (2009). Süleyman Demirel Üniversitesi Isparta Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin genel memnuniyet düzeylerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Yaşam Dergisi, 1(1), 1-3
• Özgüven, İ.E. (1994). Psikolojik Testler. Ankara: Yeni Doğuş.
• Schaafsma, J. (1976). The consumption and investment aspects of the demand for education. Journal of Human Resources 11, 233-242.
• Schertzer, C. B., & Schertzer, S. M. B. (2004). Student satisfaction and retention: A conceptual model. Journal of Marketing for Higher Education, 14(1), 79- 91.
• Sharma, S., Mukherjee, S., Kumar, A., & Dillon, W.R. (2005). A simulation study to investigate the use of cutoff values for assessing model fit in covariance structure models. Journal of Business Research, 58, 935- 43.
• Schiffman, L. G., & Kanuk, L. L. 2000. Consumer behavior. London: Prentice Hall
• Simmons, J. M. (1997). Marketing higher education: Applying a consumption value model to college choice. (Unpublished doctoral dissertation). Marquette University, Australia.
• Sheth, J. N., Newman, B. I., & Gross, B. L. (1991). Why we buy what we buy: A theory of consumption values. Journal of Business Research, 22(2), 159-170.
• Stafford, T. S. (1994). Consumption values and the choice of marketing electives: treating students like customers. Journal of Marketing Education, 16, 26-33.
• Streeting, W., & Wise, G. (2009). Rethinking the values of higher educationconsumption, partnership, community? Gloucester: quality assurance agency for higher education. http://www.qaa.ac.uk/Publications/InformationAndGuidance/Pages/Re thinking-the-values-of-higher-education---consumption-partnershipcommunity.aspx adresinden 25.05.2013 tarihinde erişim sağlanmıştır.
• Şahin, İ., Zoraloğlu, Y.R., Şahin-Fırat, N. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçları, eğitsel hedefleri, üniversite öğreniminden beklentileri ve memnuniyet durumları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(3), 429-452.
• Tam, Jackie L. M., (2004). Consumer satisfaction, service quality and perceived value: an integrative model. Journal of Marketing Management, 20, 897- 917.
• Tayyar, N., ve Dilşeker, F. (2012). Devlet ve vakıf üniversitelerinde hizmet kalitesi ve imajın öğrenci memnuniyetine etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 184-203.
• Tüzün, D.K., ve Devrani, T.K. (2008). Müşteri memnuniyeti ve müşteri çalışan etkileşimi üzerine bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 13-24.
• Uzgören, N., ve Uzgören E. (2007). Dumlupınar üniversitesi lisans öğrencilerinin memnuniyetini etkileyen bireysel özelliklerin istatistiksel analizi - hipotez testi, ki-kare testi ve doğrusal olasılık modeli. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. http://sbe.dumlupinar.edu.tr/17/173-192.pdf adresinden 20.05.2013 tarihinde erişim sağlanmıştır.