“MESTÛRE-İ AŞK” PİYESİNDE MADALYONUN ÖTEKİ YÜZÜ

Yıl 2019, , 50 - 55, 22.01.2019

Ozlem Kale

https://doi.org/10.21547/jss.429392

Öz

Ahmet Muhtar’ın, 1885 yılında eski harflerle yayımlanmış “Mestûre-i Aşk
yahut Muhabbetin Neticesi Cinayet” başlıklı beş perdelik piyesi, Tanzimat
döneminin “kadın-erkek ilişkisi” temalı piyeslerinin ilginç bir örneğidir.
Karabet ve Kasbar Matbaası tarafından basılan ve eski harfli orijinal nüshası
Atatürk Kitaplığı’nda bulunan eserde, hem “tek taraflı yahut birbirinden
habersiz yaşanan aşklar” hem de “sevmedikleri kişilerle zorla evlendirilen
gençler” konusu bir arada işlenir. Piyes, başkasını sevmesine karşın istemediği
biriyle evlendirilen genç kızın, gerdek gecesinde, bu işte hiçbir suçu olmayan
eşini öldürecek kadar uç noktada bir intikam planı yapması itibarıyla aynı
kategorideki diğer eserlerden ayrılır. Eserin incelenmeye değer bulunmasındaki
bir başka etken de eserde yer alan karakterlerin iç sesleriyle dışa yansıyan
konuşmalarının taban tabana zıt olmasıdır. Bu çalışmada eserin, aynı temalı
diğer piyeslerle farkı ortaya konularak eserdeki karakterlerin iç (kafa)
seslerinin, dışa yansıması halinde, hikayenin kaderinin nasıl değişeceği ve
yazarın neden böyle bir tekniğe başvurduğu araştırılacaktır. Bunun yanı sıra
eski harflerle yayımlanmış piyesin transkripsiyonu yapılarak okuyucuyla
buluşmasına katkı sağlanacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Tiyatro, piyes, iç ses, gizli sevda, çeviri yazı.

OTHER FACE OF MEDALLION IN “SECRET LOVE” PLAY

Öz

Published
by Ahmet Muhtar in 1885 with the old alphabet “Secret Love” titled five stage
play is an interesting example of 
“female-male relationship” themed plays of the Tanzimat period. In the
work, printed by Karabet and Kasbar Printing House and the original copy in old
alphabet is in the Atatürk Library, both “unilateral or unaware each other
loves” and “teens forced to marry by people they don’t like” processed. At the
play, although the young girl loves another, forced to married and she makes a
revenge plan to kill her husband in the first night even though without any
blame in this case. For this reason the game is separated from other works in
the same category. Another factor in the fact that the work is worthy of
examination is that inner voices of characters and outward reflection are in
completely contrast. In the study, will be investigated that in case of the
inner (head) voices of the characters reflect to outward how will change
destiny of story. In addition to this, by transcribing the original published
in the old letters will contribute to the meeting with the reader.

Anahtar Kelimeler

Theater, play, inner voice, secret love, translation.

Kaynakça

• And, M.; Taner, H.; Nutku, Ö. (1966). Tiyatro terimleri sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Ankay, A. (2012). Ruh sağlığı ve davranış bozuklukları. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Devellioğlu, F. (2014). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. İstanbul: Aydın Kitabevi.
• Duman, H. (2005). Metin çözümleme yöntemleri Tanzimat dönemi. İstanbul: Duyap Yayıncılık.
• Enginün, İ. (1991). Yeni Türk Edebiyatı araştırmaları. (İlâveli 2. baskı). İstanbul: Dergâh Yayınları, İstanbul.
• Enginün, İ. (2006). Yeni Türk Edebiyatı – Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Gündüz, O. (2002). Türkiye’nin Batılılaşma serüveninde özgün bir portre: Ahmet Hamdi Tanpınar. U. Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 13-28.
• Sâmi, Ş. (2016). Kamus-ı Türki. İstanbul: Nadir Eserler Kitaplığı.Tanpınar, A. H. (1996). Medeniyet değişmesi ve iç insan. Yaşadığım gibi. İstanbul: Dergâh Yayınları.Tiyatro metni çözümleme yöntemleri ve rol analizi, 30.05.2018, mytkn.wordpress.com.
• Töre, E. (2016). Modern Türk tiyatrosu. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Töre, E. (2010). Tanzimat’tan günümüze Türk tiyatrosunda temalar, İstanbul: Dijital Yayıncılık.