Uluslararası Ekonomi ve Kültürlerarası Etkileşim Diyalektiğinde Arap Turist Anlatısını Çerçeveleyen Söylemler: Trabzon Örneği

Yıl 2019, , 1310 - 1333, 18.10.2019

Bayram Sevinç

https://doi.org/10.21547/jss.557093

Öz

Geleneksel toplumlarda seçkinlere has olan seyahat,
endüstrileşme ile birlikte modern bireyin hareketliliğini üreten turizme
dönüşmüştür. Turizm, geç modern dünyada ikamet mahallinin ötesinde
hareketliliği bir diğer ifadeyle boş zaman pratiğini temsil eden bir olgudur. Modern
turist hareketliliğin demokratikleşmesi neticesinde yaygınlaşan imkânların bir
sonucudur. Bir yandan uzak destinasyonlara hareketliliğe öte yandan sosyal ve
kültürel etkileşimlere yol açan ve hem ekonomik hem de sosyokültürel bir olgu
olan turizm, birey ve grupların birbirleri hakkındaki anlatısını biçimlendirir.
Son zamanlarda Trabzon’da turizm, 1990’lı yıllarda Rus turistlerle başlayan ve
2000’lerde Arap turistlerle devam eden bir yapıya sahiptir. Son dönemlerde
turizm, Arap turistlere yönelik kentsel değişimlerle birlikte ekonominin ana
unsurlarından biridir. Fakat bu ekonomik özelliğin yanı sıra Arap turistlerle
etkileşim sonucunda oluşan yeni bir anlatı ve temsil biçimi de söz konusudur.
Bu araştırmada söz konusu yeni anlatı sorunsallaştırılmış ve temel nitel
araştırma deseni üzerinden yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Sektör
çalışanları ve işyeri sahiplerinden 30 kişi ile görüşülmüştür; konaklama, araç
kiralama ve alışveriş kurumları merkezdedir. Betimsel analizle yapılan
değerlendirme sonucunda Arap turistlere dair en önemli sorunun dil engeline
dayandığı ve en temel betimlemelerin de bu engelin etkisiyle şekillendiği
yönündedir. Arap turistlere yönelik söylemde olumsuzluk yanılgısı olarak
tanımlanan tutumun baskın olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Turist, Kırsal Turizm, Trabzon, Turist Temsili, Turizmde Söylem

Discourses Framing Arabian Tourist Narrative in International Economy and Intercultural Interaction Dialectics: The Case of Trabzon

Öz

Travel, which is the privilege of elites in traditional
societies, has been transformed into tourism that produces the mobility of the
modern individual together with industrialization. Tourism in the late modern
world is a phenomenon that represents the mobility beyond residential area, in other
words, it is a phenomenon representing leisure practice. Modern tourists are
the result of the opportunities that are widespread due to the democratization
of mobility. Tourism, which is an economic and sociocultural phenomenon leading
to mobility and socio-cultural interactions with remote destinations, shapes
the narrative of individuals and groups about each other. Tourism in Trabzon
recently started in the 1990s with Russian tourists and continued with Arab
tourists in the 2000s. In recent years, tourism is one of the main elements of
the economy with urban changes for Arab tourists. However, besides this
economic feature, there is also a new narrative and representation occurring as
a result of interaction with Arab tourists. In this research, the new narrative
was problematized, and semi-structured interviews were conducted within the
basic qualitative research design. Interviews were conducted with 30 people
consisting of sector employees and business owners; accommodation, car rental
and shopping stores are in the center. Because of the evaluation conducted with
descriptive analysis, it has been found that the most important problem about
Arab tourists is based on language barrier and basic descriptions are shaped by
the effect of this obstacle. It has been identified that the attitude defined
as negativity bias in the discourse for Arab tourists is dominant.

Anahtar Kelimeler

Arabian Tourist, Rural Tourism, Trabzon, Tourist Representation, Discourse in Tourism

Kaynakça

• Becker, H. S. (2013). Hariciler (Outsiders): Bir Sapkınlık Sosyolojisi Çalışması. (Çev. Ş. Geniş ve L. Ünsaldı). Ankara: Heretik Yayınları.
• Cesur, E. ve Avcıkurt, C. (2018). Kırsal Turizm Bölgelerini Ziyaret Eden Turistlerin Bölge Mutfağına Yönelik Görüşleri: Doğu Karadeniz Mutfağı. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 8 (1), 22-32.
• Cohen, E. (1972). Toward a Sociology of International Tourism. Social Research, 39 (1), s.164-182.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among Five Approaches. 2nd Edition. Londra: Sage Publications.
• Çavuş, A. (2012). İnanç Turizmi İşleviyle Gelişmekte Olan Haçka Yaylası. Doğu Coğrafya Dergisi, 17, 215-229.
• Foucault, M. (1987). Söylemin Düzeni. (Çev. T. Ilgaz). İstanbul: Hil Yayınları.
• Franklin, A. (2003). Tourism: An Introduction. Londra: Sage.
• Girgin, G. K. (2018). Yerel Gıdaların Tüketilmesine Yönelik Turist Motivasyonlarının Ölçülmesi: Antalya’da Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (22), 793-810.
• Goffman, E. (1956). The Presentation of Self in Everyday Life. Edinburgh: University of Edinburgh.
• Goffman, E. (2014). Damga: Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar. (Çev. Ş. Geniş, L. Ünsaldı ve S.N. Ağırnaslı). Ankara: Heretik Yayınları.
• Goffman, E. (2017). Etkileşim Ritüelleri: Yüz Yüze Davranış Üzerine Denemeler. (Çev. Adem Bölükbaşı). Ankara: Heretik Yayınları.
• Goffman, E.(1986). Frame Analysis: An Essay on the Organization of Experience. 2. Baskı Boston: Notrheastern University.
• Gülpınar-Sekban, D. Ü., Bekar, M. ve Acar, C. (2018). Trabzon İlinin Yayla Turizmi Potansiyelinin Değerlerilmesi [Değerlendirilmesi] ve Farkındalık Yönünden İncelenmesi. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 3 (1), 349-361.
• Holden, A. (2005). Tourism Studies and the Social Sciences. Londra ve New York: Routledge.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1999). Yeni İnan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. 10. Baskı. İstanbul: Evrim Yayınları.
• Kaya, M. ve Yılmaz, C. (2018). Kültür Coğrafyası ve Kültürel Miras Açısından Doğu Karadeniz’de ‘Otçu Göçü Geleneği ve Kadırga Otçu Şenlikleri’. Türk Coğrafya Dergisi (71), 69-79.
• Kızılırmak, İ., Albayrak, A. ve Küçükali, S. (2014). Yöresel Mutfağın Kırsal Turizm İşletmelerinde Uygulanması: Uzungöl Örneği. Uluslararası ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4 (1), 75-83.
• Kızılırmak, İ., Kaya, F. ve Şişik L. (2014). Kırsal Turizm Açısından Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Konaklama İşletmelerinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 4 (2): 26-36.
• Lanquar, R. (1991). Turizm ve Seyahat Sosyolojisi. (Çev. G. Öztunalı-Kayır). İstanbul: İletişim Yayınları.
• MacCannel, D. (1999). The Tourist: A New Theory of the Leisure Class. Berkeley: University of California Press.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (S. Turan Çev. Ed.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Navarro, J.ve Karlins, M. (2015). Beden Dili. 14. Baskı. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Perçin, S. ve Bektash, E. (2018). Turizm Şirketlerinin Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi: Trabzon İli Örneği. Anadolu İktisat ve İşletme Dergisi, 2 (1), 1-23.
• Sezer, İ. (2017). Helal Turizm Açısından Konaklama Tesislerinin Değerlendirilmesi̇: Trabzon İli Örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 7 (1): 34-43.
• Shaukland, G. (1999). Tarihi Değeri Olan Kentlere Neden El Atmalıyız. (Çev. K. Tuncay). Cogito, (8), 23-35.
• Simmel, G. (2006). “Metropol ve Tinsel Hayat.” Modern Kültürde Çatışma içinde (85-102). (Çev. N. Kalaycı). 4. Baskı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Smith, P. ve Rilel, A. (2016). Kültürel Kurama Giriş. (Çev.S. Güzelsarı ve İ. Gündoğdu). Ankara: Dipnot Yayınları.
• Theobald, W. F. (Ed.). Global Tourism. 3rd Edition. Amsterdam: Elsevier.
• Urry, J. (1999). Mekânları Tüketmek. (Çev. R.G. Öğdül). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Urry, J. (2002. The Tourist Gaze. 2nd Edition. Londra: Sage.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 7. Baskı. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zaman, M. (2005). Türkiye’nin Önemli İnanç Turizmi Merkezlerinden Biri: Sumela (Meryamana) Manastırı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 1-24.
• Zaman, M. ve Birinci, S. (2011). Doğu Karadeniz’de Termal Turizminin Geliştirilebileceği Merkezlere Yeni Bir Örnek: İkizdere Kaplıcası. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 405-429.