ARAP BAHARI BAĞLAMINDA AVRUPA’YA YAPILAN GÖÇLER, NEDENLERİ VE SONUÇLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2021, , 291 - 315, 31.01.2021

Haydar Çoruh

https://doi.org/10.21547/jss.728285

Cited By: 2

Öz

2011 yılında ortaya çıkan Arap Baharı, etki alanı itibariyle Tunus’ta başlayarak bütün Kuzey Afrika’nın yanı sıra Yemen’e kadar uzanan etkileriyle sadece Arap toplumunu etkilemesi bakımından şüphe uyandırıcı bir gelişme olarak karşılanmıştır.
Bu makale, Arap toplumunun hemen tamamını etkileyen, ancak ortaya çıkış şekli ile henüz sona ermemiş olsa da süreçten beklentilerin tam aksi yönde nihayete erme aşamasına gelmiş olan bu devrimsel başkaldırının perde arkasında neler olup bittiği üzerinde durmaktadır.
Arap Baharı, bir toplumsal hareketmiş gibi görünüyor olsa da başlangıcı ile gelişme dönemi arasında geçen olayların seyri, aslında doğrudan Tunuslu bir seyyar satıcının isyan ettiği bir müdahaleden değil, oyun kurucu bir elin böyle göstermek suretiyle halkları sokağa dökmesi ve buradan kendi niyet ve amaçlarına uygun bir sonuç çıkarmaya yönelik devrimsel bir olay olduğu intibaı uyandırmaktadır. Bu şekliyle Arap Baharının bir kurgulayıcısı ve bir de uygulayıcısı olduğu izlenimi doğmaktadır ki, bu konuda İsrail-ABD ortaklığında yürütülmekte olan Yeni Ortadoğu Projesi’nin operatörleri tarafından vurgulanan bazı ifadeler, Arap Baharı’nın bu sürecin bir devamı olduğu yönünde kuşkular uyandırmaktadır.
İsrail Başbakanı Binyamin Yetenyahu’nun: “Güneş Altında Bir Yer” (Mekan Tahtel Şems) adlı eserinde İsrail’in gelişmemiş Arap ülkeleri arasında sanayi bağlamında gelişmiş bir devlet, diktatör rejimler arasında demokrasi ve askeri açıdan caydırıcı bir güç olduğunu belirtmiş ve bu gücün farkında olan Arap devletleri İsrail’in fikirleri doğrultusunda hareket etmek zorunda kalacaktır.” ifadesi aslında Arap Baharının nasıl bir kurgu olduğuna işaret etmektedir.
Makale, Arap Baharı’nın gerçekten bir kurgu mu yoksa halkların adalet, özgürlük ve insanca yaşama taleplerinin bir sonucu mudur? Bu hususu irdelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Arap, Bahar, İsrail, ABD, Ortadoğu, Kuzey Afrika

Kaynakça

• Aktaş, M. T. (2015/3). Mutluluğun Durağan Durum Hali: Yoksulluk Açısından Uyum Teorisine Dayalı Bir Analiz. Emek ve Toplum Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 10, s. 45-65.
• Aktaş, M. (2018). Arap Ayaklanmaları ve Sosyal Medyanın Rolü. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 11 Sayı: 61, s.199-208.
• Aras, İ. & Günar A. (2015). Almanya’nın Arap Baharı Politikası. Akademik ORTA DOĞU, Cilt: 10, Sayı: 1, s. 61-87.
• Aras, N. E. G. (2014). Biyopolitik Bir Nüfus Politikası Olarak Avrupa Birliği’nin Düzensiz Göç Rejimi Ve Sınırlarda Ölüm Siyaseti. Turkish Journal of Population Studies, Sayı: 36, s. 67-101.
• Aydın, M. A. & Hamidullah, M. (2002). Kölelik. DİA, Cilt: 26, s. 237-246, Ankara.
• Bigaç, O. (2019). Avrupa Birliği’nin Orta Doğu Politikası, (Yüksek Lisans Tezi, E.B.Y.Ü., SBE), Erzincan.
• Chamma, N.&Carmen M. A. (2017). Mülteci Kampı Tasarımını Yeniden Düşünmek: “Geçici” Kamplardan, Sürdürülebilir Yerleşimlere. Yapı Dergisi, Sayı: 424, Mart, s. 110-114.
• Ciğer, M. İ. (2016). On the Elements of Temporary Protection Regime in Line with International Law. Göç Araştırmaları Dergisi, Volume: 2, No: 3, January-June, p. 62-92.
• Çakı, C.&Topbaş, H. (2018). Almanya İçin Alternatif Partisi’nin Göçmen Karşıtı Propaganda Faaliyetlerini 2017 Alman Federal Seçimleri Üzerinden Okumak. Erciyes İletişim Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 4, Temmuz, s. 59-74.
• Dinç, C. (2018). Avrupa Birliği’nin ve Üç Büyük Üyesinin Arap Baharı’na Yaklaşımları. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 2, s. 1-33.
• Elias, F. (2018). 2018 Yılında Nasıl Bir Ortadoğu?, Ankara Kriz Ve Siyaset Araştırmaları Merkezi Yayınları, Ankara.
• Engin, N. (2002). Osmanlılarda Kölelik. DİA, Cilt: 26, s. 246-248, Ankara.
• Goularas, G. B.&Sunata, U. (2015). Türk Dış Politikasında Göç Ve Mülteci Rejimi. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, Sayı: 2(1), s. 12-40.
• Kanat, S. & Zengioğlu S. (2017). Avrupa Birliği’nin Suriyeli Mültecilere Yönelik Yaklaşım Ve Politikaları. Route Educational and Social Science Journal, Volume: 4(3), April, p. 20-32.
• Karaşahin, M. (2012). Avrupa Birliği’nde Ortak Göç Politikası Oluşturma Çabaları Ve Ulusal Farklılıklar Sorunu, (Yüksek Lisans Tezi, G.Ü., SBE), Ankara.
• Karkın, V.&Yazıcı, Ö. (2015). Arap Baharı’nın Suriye’ye Yansıması ve Türkiye’ye Sığınan Mülteciler (Gaziantep Örneği). 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, Cilt: 4, Sayı: 12, Kış, s. 201-213.
• Koçak, O.&Gündüz, R. D. (2016). Avrupa Birliği Göç Politikaları ve Göçmenlerin Sosyal Olarak İçerilmelerine Etkisi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 12, s. 66-91.
• Martin, P.& Zurcher, G. (1999). Managing Migration: The Global Challenge, Translated: Fawzi Sahawneh, Amman-Jordan.
• Muyan, G. K. (2019). Hollanda Göçmen Entegrasyonu Politikaları: Liberalizmden Neoliberalizme. Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt 9, Sayı 1, Haziran, s. 177-192.
• Noi, A. Ü. (2012 ). Arap Baharı ve Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri. Ortadoğu Analiz, Cilt: 4, Sayı: 48, Aralık, s. 10-19.
• Özcan, M. (2017). AB-Türkiye İlişkileri ve Suriye Krizi. İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi (İNSAMER), Sayı: 40, Haziran, s. 1-13.
• Paksoy, S., Paksoy, H. M&Alancıoğlu, E. (2013). Küreselleşmenin Sosyo Politik Etkileri: Arap Baharı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:12 Sayı:46, s. 169-182.
• Salameh, M. T. B. (2019). Migration from the Arab Spring countries to Europe: Causes and Consequences. Smart Technologies and Innovation for a Sustainable Futur Proceedings of the 1st American University in the Emirates International Research Conference — Dubai, UAE 2017, Ed., Ahmed Al-Masri&Kevin Curran, Edition, 1st, s. 243-254.
• Saliji, T. (2018). Avrupa Birliği Geri Kabul Anlaşmaları: Türkiye Örneği, (Yüksek Lisans Tezi, A.Ü., SBE), Ankara.
• Sayın, Y., Usanmaz, A.&Aslangiri, F. (2016). Uluslararası Göç Olgusu ve Yol Açtığı Etkiler: Suriye Göçü Örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 18 (31), s. 1-13, Kahramanmaraş.
• Siypak, İ. (2016). Avrupa Birliği’nin Komşuluk Politikası ve Normatif Güç Tartışmaları: Arap Baharı Örneği, (Yüksek Lisans Tezi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi SBE), İzmir.
• Transatlantik Köle Ticareti. (2013), Milli Güvenlik Kurulu, Ankara.
• Ultan, M. Ö. (2017). Avrupa Birliği’nde İstenen Göçmen Profili Analizi: Ekonomik Göçmen Mi, Politik Göçmen Mi?. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:22, Göç Özel Sayısı, s.1443-1456, Isparta.
• Vatandaş, S. (2016). Avrupa’ya Göçmen Akışı ve Türkiye’de Göç Politikaları. İlim Kültür ve Eğitim Derneği Dergisi (İLKE), Sayı: 3, Mart, s. 1-19.
• Yardım, M., (2017). Göç ve Entegrasyon Politikaları Işığında Fransa’da Toplumsal Kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, Temmuz-Aralık, s. 100-136.
• Yüksel, M. (2016). Osmanlı Son Döneminde Trablusgarp Vilayetinin Sosyal Ve Ekonomik Yapısı (1872-1911), (Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi SBE), Çorum.
• Zeren, H. E. (2018). Arap Baharı Sonrası Avrupa Birliği’nin Güvenlik Odaklı Göç Politikaları. IV. International Caucasus-Central Asia Foreign Trade And Logistics Congress September, 7-8, Didim, s. 806-812, Aydın.