Implementation of the International Arbitration Law

Yıl 2020, , 988 - 1016, 01.07.2020

Aysu Özcan

https://doi.org/10.21547/jss.734002

Öz

Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Konu Bakımından Uygulanması

Öz

Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Milletlerarası Tahkim Kanunu’nda elverişlilik konusu ele alınmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası m. 90/5’e göre usulüne uygun olarak yürürlüğe konulmuş olan milletlerarası anlaşmalar kanun hükmündedir ve Türk hukukunda oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu yüzden bu anlaşmaların tahkime elverişliliği önem arz etmektedir.
Konu kapsamında önemli anlaşmalar Ticari Hakemlik Konusundaki Cenevre Avrupa Sözleşmesi, Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözülmesi Hakkındaki Sözleşme (ICSID), Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkında New York Sözleşmesi ve Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO)’dür. Bu anlaşmalarda tahkime elverişlilik konusu hakkında düzenlemeler bulunmaktadır.
Bu çalışmada öncelikle tahkim kavramı üzerinde durularak tahkim sözleşmesi incelenecektir. Milletlerarası tahkimin avantajlarına değinilerek Milletlerarası Tahkim Kanunu’ndan bahsedilecektir. Daha sonra ise Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun konu (elverişlilik) bakımından uygulanması noktasında detaylı bilgiler verilecektir. Aynı zamanda konu gerek öğretideki görüşler gerekse yargı kararları bağlamında güçlendirilerek açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tahkim Sözleşmesi, Milletlerarası Tahkim, Uyuşmazlık, Dava

Kaynakça

• Akıncı, Ziya: Milletlerarası Tahkim, Vedat Kitapçılık, Güncellenmiş 3. Bası, İstanbul 2013 (Kısaltma: Akıncı Kitap). Akıncı, Ziya: Milletlerarası Tahkim, Vedat Kitapçılık, Güncellenmiş 3. Bası, İstanbul 2020 (Kısaltma: Akıncı 2020). Akıncı, Ziya: Türkiye’de Milletlerarası Tahkim, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. Ocak 2005, C. 4, Sa. 1, s. 13-24 (Kısaltma: Akıncı Makale). Antalya, Gökhan/ Topuz, Murat: Marmara Hukuk Yorumu Eşya Hukuku Cilt IV/1, Genişletilmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019. Atlıhan, Özen: Tahkim Sözleşmesinin İncelenmesi, İstanbul Barosu Dergisi, Y. Mart 2010, C.84, Sa. 2, s. 943-990. Aydoğdu, Bennar: Tahkim, Bursa Barosu Dergisi, Y. Haziran 2017, C. 42, Sa. 100, s. 76-78. Bolatoğlu, Hilmi: Rekabet Uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliğine İlişkin Hukuki Çerçeve, Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. Aralık 2017, C. 7, Sa. 2, s.305-332. Bozkurt Yüksel, Armağan Ebru: Fikri Mülkiyet Uyuşmazlıklarında Tahkim, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Y. Haziran 2009, C. 25, Sa. 2, s. 335-402. Delikaya, Zeki: Tahkimin Niteliği, İstanbul Barosu Dergisi, Y. Eylül 2017, C. 91, Sa. 5, s. 213-232. Demirkol, Berk: Mutlak Olmayan Milletlerarası Tahkim Anlaşmalarının Geçerliliği, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. Temmuz 2017, C. 16, Sa. 2, s. 325-354. Doğan, Vahit: Milletlerarası Özel Hukuk, Savaş Yayınevi, Gözden Geçirilmiş 4. Baskı, Ankara 2017. Dönmez, Gizem: Tahkim Yargılamasında İspat, Bursa Barosu Dergisi, Y. Aralık 2017, C. 42, Sa. 102, s. 92-98. Dündar, Hamit: Tahkim Sözleşmesinin Şekli ve Niteliği Üzerine Bir İnceleme, Terazi Hukuk Bürosu, Y. Haziran 2008, C. 3, Sa. 22, s. 27-32. Egemen, Işıl: Uluslararası Tahkim Hukukunda Vekilin Özel Yetkisi Olmaksızın Tahkim Anlaşması Akdetmesinin Geçerliliği Sorunu, Y. Eylül 2006, C. 80, Sa. 5, s. 1929-1940. Ekşi, Nuray: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim, Beta Yayıncılık, 2. Bası, İstanbul 2019. Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017. Ertekin, Erol/ Karataş, İzzet: Uygulamada İhtiyari Tahkim ve Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizi Tanınması, Yetkinler Yayınları, Ankara 1997. Gümüş, Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 2. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017. Karadaş, İzzet: 6100 Sayılı HMK ‘nda Düzenlenen Ulusal (İç) Tahkim, Adalet Yayınevi, Ankara 2013. Kanışlı, Erhan: Milletlerarası Tahkimde Hakem Kararları, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. Temmuz 2014, C. 13, Sa. 2, s. 955-1006. Kleinheisterkamp, Jan (Çeviri: Eken, Can): Kritik Düşünme: Bir Bütün Halinde Uluslararası Tahkim, İstanbul Barosu Dergisi, Y. Eylül 2008, C. 92, Sa. 5, s. 263-271. Kuralay, Eda: Arabuluculuk Faaliyeti ve Tahkim Yargılamasının Farkları, Bursa Barosu Dergisi, Y. Aralık 2017, C. 42, Sa. 102, s. 86-91. Kurtulan, Gökçe: Türk Hukukunda Tüketici Uyuşmazlıklarının Tahkime Elverişliliği, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Y. Temmuz 2017, C. 30, Sa. 131, s. 239-260. Nomer, Engin: Devletler Hususi Hukuku, Beta Yayıncılık, Yenilenmiş 20. Bası, İstanbul 2013 (Kısaltma: Nomer Kitap). Nomer, Engin/ Ekşi, Nuray/ Öztekin Gelgel, Günseli: Milletlerarası Tahkime İlişkin Mevzuat ve Antlaşmalar Cilt II, Beta Yayıncılık, 2. Bası, İstanbul 2014. Özsunay, Ergun: MTO Tahkim Kuralları 2012, İstanbul Barosu Dergisi, Y. Mart 2012, C. 86, Sa. 2, s. 48-70. Postacıoğlu, Rahime: Milletlerarası Tahkimde Tanıkların Dinlenmesi Usulü, İstanbul Barosu Dergisi, Y. Ocak 2017, C. 91, Sa. 1, s.248-264. Sarı, Mehmet: Tahkime Elverişlilik, Terazi Hukuk Dergisi, Y. Nisan 2009, C.4, Sa. 32, s.145-172. Yasan, Candan: Milletlerarası Tahkimde Gizlilik, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. Ocak 2011, C. 10, Sa. 1, s. 777-806. Yavuz, Cevdet/ Acar, Faruk/ Özen, Burak: Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, Yenilenmiş 15. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2018. Tarman, Zeynep Derya: Tahkim ve Gizlilik, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Y. Haziran 2008, C. 7, Sa. 1, s. 305-328. Online Erişim için: www.jurix.com.tr www.kazanci.com.tr www.lexpera.com.tr https://www.turcademy.com.tr