İdari İşlemin Yargısal Denetiminde Dikkate Alınan İlkeler

Yıl 2020, , 967 - 987, 01.07.2020

Şulenur Göztepe

https://doi.org/10.21547/jss.737600

Öz

İdarenin kamu gücü ayrıcalığını kullanarak tek taraflı iradesi ile tesis ettiği idari işlemler ilgililerin hukuki durumları üzerinde rızaları aranmaksızın hüküm ve sonuç doğurmaktadır. Bu işlemler nedeniyle işlemin ilgililerinin idarenin karşısında güçsüz konuma düşmemesi ve haklarının korunmasının sağlanması için idarenin tesis etmiş olduğu idari işlemlerin denetimi büyük önem taşımaktadır. Hukuk devleti ilkesinin gerçekleşmesi, idarenin güvenilirliğinin ve hukuka uygun hareket etmesinin sağlanması için hem tesis ediliş sürecinde idari usulde, hem de daha sonra bu işlemlerin yargı incelemesine tabi tutulması suretiyle denetlenmesinde birtakım ilkelere göre hareket edilmekte ve bu ilkeler denetlemenin hangi doğrultuda ve sınırlar içinde yapılması gerektiğini göstermektedir. Çalışmada bu kapsamda ilk olarak idari usul ilkeleri daha sonra idari yargı makamlarının idari işlemi denetleme sürecinde uymaları gereken ilkeler ve son olarak da idari yargının zamanla kendine has olarak geliştirmiş olduğu ilkeler yargı kararları ışığında ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

İdari İşlem, İdari Usul, İdari Usul İlkeleri, Yargısal Denetim

Kaynakça

• Akıllıoğlu, T. (1983). Danıştay kararlarına göre uygulamada temel haklar. Erişim Tarihi: 10.05.2019 Link: http://static.dergipark.org.tr/article-download/imported/5000099569/5000092729.pdf?
• Akıllıoğlu, T. (1982). Yönetsel işlemlerde gerekçe ilkesi. Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 2, 7-19.
• Akyılmaz, B. (2000). İdari usul ı̇lkeleri ışığında ı̇dari ı̇şlemin yapılış usulü. Ankara: Yetkin.
• Akyılmaz, B, Sezginer M, ve Kaya C. (2018). Türk ı̇dare hukuku. 9. Baskı. Ankara- İstanbul: Seçkin Yayıncılık. (İdare)
• Akyılmaz, B, Sezginer M, ve Kaya C. (2018). Türk idari yargılama hukuku. Ankara: Savaş. (İdari Yargılama)
• Alan, N. (2000). İdari usul ve idari yargı. Danıştay Dergisi, Yıl: 30, Sayı: 102, 3-15.
• Altıparmak, K. 2577 Procedure of Administrative Justice Act. Erişim Tarihi:11.05.2020 Link: http://www.lawsturkey.com/law/2577-procedure-of-administrative-justice-act
• Atay, E. E. (2018). İdari yargılama hukuku. Ankara: Seçkin.
• Constitute Project. Turkey’s Consititution of 1982. Erişim Tarihi:04.02.2020 Link: https://www.constituteproject.org/constitution/Turkey_2017.pdf?lang=en
• Çağlayan, R. (2003). Türk hukukunda idarenin takdir yetkisi ve yargısal denetimi. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: VII, Sayı: 3-4, 171-208.
• Çelebi Buğdaycı, M. Ö. (2016). İdari usul ve dinlenilme hakkı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, 25-46.
• Erdem, J. G. (2013). Ölçülülük ilkesinin idarenin takdir yetkisinin kullanımındaki yeri. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 62, 971-1005.
• Erkal, A. (2009). Türk ve alman hukukunda gerekçe yükümlülüğü. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, 119-150.
• Erkut, C. (1996). Hukuka uygunluk bloku. İstanbul: Kavram.
• Evren, Ç. C. (2008) İptal davalarında kendiliğinden araştırma ilkesi. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XII, Sayı:1-2, 701-723.
• Evren, Ç. C. (2010). İdari usul ilkelerinin yönetim hukukumuz açısından değeri, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl: 2010, Sayı: 91, 110-145.
• Kaya, C. (2014). İdarenin takdir yetkisi ve yargısal denetimi. 2. Baskı İstanbul: Onikilevha.
• Ocak, M. (2019). İdari yargıda duruşmanın adil yargılanma hakkı açısından incelenmesi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 145, 349-367.
• Odyakmaz, Z. (1997). Hazırlanmakta olan idari usul kanunu açısından demokratikleşme sürecinde şeffaflaşma ve bireye tanınan haklar. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, 1-21.
• Oğurlu, Y. (2002). Karşılaştırmalı idare hukukunda ölçülülük ilkesi. Ankara: Seçkin.
• Özkan, G. (2000). İdari Usul. Danıştay Dergisi, Sayı:101, Yıl:30, 13-40.
• Sağlam, F. (1982). Temel Hakların Sınırlandırılması ve Özü. Ankara: Ankara Üniversitesi SBF Yayını.
• Saygın, E. (2017). Ölçülülük ilkesine yönelik Türk ve İngiliz idare hukuku yaklaşımı üzerine karşılaştırmalı bir analiz. Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 2, 59-88.
• Seçkin, S. ve Üstün G. (2016). İdari işlemlerde takdir yetkisi ve gerekçe ilkesi. Mehmet Aydın’a Armağan, 509-533.
• Şanlı Atay, Y. (2011). İdari işlemde başvuru yollarının gösterilmesi yükümlülüğü. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı:96, 293-318.
• Tan, T. (2016). İdare hukuku. 5. Bası, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Tetik, A. T. (2017). Hukuk devleti ilkesi bağlamında takdir yetkisi ve yerindelik denetimi ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 25, Sayı:2, 249-276.
• Türkoğlu Üstün, K. (2018). İdari yargılama usulüne hakim olan ilkeler, Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara.
• Yılmaz, D. (2011). Alman İdare Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi ve Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: LXIX, Sayı: 1-2, 1019-1032.
• Yılmaz, D. (2019). “Usul ekonomisi ilkesi” çerçevesinde Türk idari yargılama usulünde sözlülük ilkesine ilişkin bazı değerlendirmeler. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:XXIII, Sayı:2, 267-320.
• www.kazanci.com