Öğretmen Adaylarının “Bilgisayar” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2016, Cilt: 15 Sayı: 3, 755 - 781, 01.12.2016

Gülay Ekici

https://doi.org/10.21547/jss.256704

Cited By: 17

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının bilgisayar kavramıyla ilgili geliştirdikleri metaforları belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma modeli kapsamında olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu toplam 286 öğretmen adayı oluşturmuştur. Araştırmada öğretmen adaylarının bilgisayar kavramıyla ilgili metaforları yarı yapılandırılmış bir formla belirlenmiştir. Bu formda öğretmen adaylarından “Bilgisayar……. gibidir/benzer; Çünkü…….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın güvenirliği; [Görüş birliği / (Görüş birliği + Görüş ayrılığı) x 100] formülü kullanılarak hesaplanmıştır. Bu formülle kodlayıcılar arasındaki ortalama güvenirlik değeri % 94 olarak bulunmuştur. Araştırma sonunda, öğretmen adaylarının bilgisayar kavramıyla ilgili toplam 123 metafor geliştirdikleri görülmüştür. Öğretmen adayları bilgisayar kavramıyla ilgili en fazla Beyin, Televizyon, Kitap, Sigara, Ansiklopedi, Kütüphane, Evrensel bilgi kutusu, Arkadaş, Cep telefonu, Dünya vb metaforları belirtmişlerdir. Geliştirilen bu metaforlar toplam 6 farklı kategoride toplanmıştır. Bu kategoriler en fazla metafor kapsamaları bakımından “Teknik yapısı açısından”, “Alışkanlıklar açısından”, “Sosyal açıdan”, “Duygusal Açıdan”, “Hayatı kolaylaştırması açısından” ve “Hayat için zorunlu ihtiyaçlar açısından” olarak sıralanmaktadır. Bilgisayar için canlı metaforlar da geliştirilmiş olmasına rağmen genellikle cansız metaforların geliştirildiği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

bilgisayar, metafor, öğretmen adayı, nitel araştırma yöntemi

Student-Teachers’ Metaphoric Perceptions Towards the Concept of “Computer”

Öz

The aim of the current study is to determine the metaphors that student-teachers have developed for the concept of the computer. Phenomenology which is one of the qualitative research models was used as the design of the study. The sample of the study consists of 286 student-teachers. A semi-structured questionnaire was applied to determine metaphors related to the computer developed by student-teachers. Studentteachers were asked to complete the sentences such as “Computer is like…; Because…“.Content analysis was administered for the data analysis. The reliability of the study was calculated via [Consensus / (Consensus + Dissensus) x 100] and the average value of interrater reliability was found as 94 %. Findings offer 123 metaphors developed by student-teachers for the concept of the computer. The most frequently pronounced metaphors are as follows: Brain, Television, Book, Cigarette, Encyclopedia, Library, Universal Information Box, Friend, Mobile Phone, and World. These metaphors were classified under 6 categories. Considering their frequencies, the metaphors were ranged as “in terms of technical structure”, “in terms of habits”, “socially”, “emotionally”, “in terms of facilitating life”, and “in terms of mandatory requirements for life”. It was determined that living metaphors were usually used for the concept of the computer although nonliving metaphors were also developed for it

Anahtar Kelimeler

computer, metaphor, student-teacher, qualitative research method

Kaynakça

• Adams, A. ve Timmis, F. (2006).Students views of integrating web-based learning technology into the nursing curriculum-A descriptive survey.
• Nurse Education in Practice, 6, 2-21.
• Ak, Ş. ve Yenice, N. (2009). Öğretmen adaylarının internet kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. 3 th International Computer & Instructional Technologies Symposium 07-09 October 2009, Trabzon, Turkey.
• Akturan, U. ve Esen, A. (2008). Fenomenoloji. T. Baş ve U. Akturan (Ed.) içinde,
• Nitel araştırma yöntemleri (ss. 83-98). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Annells, M. (2006). Triangulation of qualitative approaches: Hermeneutical phenomenology andgrounded theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1), 55-61.
• Armstrong, S.L., Davis, H.S. ve Paulson, E.J. (2011). The subjectivity problem: Improving triangulation approaches in metaphor analysis studies. International Journal of Qualitative Methods, 10 (2), 151-163.
• Arnett, R.C. (1999). Metaphorical guidance: Administration as building and renovation. Journal of Educational Administration, 37(1), 80-89.
• Aubusson, P. (2002). Using metaphor to make sense and build theory in qualitative analysis. The Qualitative Report, 7(4), 1-14.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Bağcı, H. ve Çoklar, A.N. (2010). Roles assigned by prospective teachers to themselves in terms of use of educational technology: A metaphor study. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2 (2010), 4412–4416.
• Balcı, A. (1999). Metaphorical images of school: School perceptions of students, teachers and parents from four selected schools in Ankara.
• Yayımlanmamış doktora tezi, ODTÜ, Ankara.
• Barış, M.A. (2010). The research on the university personnel’s usage of computer and internet based applications. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 39-54.
• Bassey, M. (1999). Case study research in educational settings. USA: Open University. Bilgin, N. (2006). Content analysis techniques and case studies in social sciences. Ankara: Siyasal Publication.
• Bogdan, R.C. ve Biklen, S.K. (2007). Qualitative research for education (5th ed). Boston: Pearson Education, Inc.
• Canbek, G. ve Sağıroğlu, Ş. (2007). Çocuklar ve gençlerin bilgisayar ve internet güvenliği. Politeknik Dergisi, 10(1), 33-39.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
• Cisek, P. (1999) Beyond the computer metaphor: Behaviour as interaction. Journal of Consciousness Studies, 6(11-12), 125-42.
• Cook-Sather, A. (2003). Movements of mind: The Matrix, metaphors, and reimaging education. Teachers College Record, 105, 946 -977.
• Corbin, J.M. ve Strauss, A.C. (2007). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks, CA: Sage Publication.
• Coyne, I. (1997). Sampling in qualitative research. Purposeful and theoretical sampling: Merging or clear boundaries? Journal of Advanced Nursing, 26 (3), 623-630.
• Creswell, J.W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. California: Sage Publications.
• Creswell, J.W. (2007). Qualitative inquiry and research desing: Choosing among five approaches. (2nd Press). SAGE Publications.
• Çapan, B.E. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere yönelik metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (12), 140-154.
• Çoklar, A.N. ve Bağcı, H. (2009). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi kavramına yönelik geliştirmiş olduğu metaforlar. Journal of Qafqaz University, 28, 172-184.
• Çoklar, A.N. ve Bağcı, H. (2010). What are the roles of prospective teachers on the educational technology use: A metaphor study. World Journal on Educational Technology, 2 (3), 186-195.
• Dinçer, S. (2005). Bilgisayar ve teknolojileri öğreniminde analoji (benzetme) yönteminin yararları ve yöntemleri. Akademik Bilişim Konferansı, Gaziantep.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629.
• Dursun, F. (2004). Üniversite öğrencilerinin internet kullanma amaçları. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
• Durukan, Ü.G., Hacıoğlu, Y. ve Dönmez Usta, N. (2016). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri öğretmeni adaylarının “teknoloji” algıları. Journal of Computer and Education Research, 4 (7), 24-46
• Ekici, G. ve Kurt, H. (2014). Öğretmen adaylarının “AIDS” kavramı konusundaki bilişsel yapıları: Bağımsız kelime ilişkilendirme testi örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18 (3), 267-306.
• Ekici, G. (2016). Biyoloji öğretmeni adaylarının mikroskop kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 615-636.
• Elo, S., Kääriäinen, M., Kanste, O., Pölkki, T., Utriainen, K. ve Kyngäs, H. (2014). Qualitative content analysis: A focus on trustworthiness, SAGE Open, 1- 10.
• Er, O., Aksüt, M., Ateş, S. ve Balaban, S. (2011). Üniversite tarih ve Türkçe bölümü öğrencilerinin bilişim teknolojilerine yönelik görüşlerinin
• incelenmesi. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları dergisi, 2 (2). www.etad.net adresinden 11.04.2013 tarihinde erişilmiştir.
• Erdemir, E. (2009).The meanings attributed to computer concept of the fifth grade students: Study of a concept map. Unpublished Master thesis, Gaziosmanpaşa University, Tokat.
• Erdoğan, T. ve Gök B. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor çözümlenmesi yoluyla incelenmesi. 8th International Educational Technology Conference, Turkey, pp:1071-1077.
• Esgi, N. ve Cevik, V. (2010). Images of the internet concept general by primary school students through their paintings. Contemporary Educational Technology, 1(3), 221-232.
• Fidan, M. (2014). Öğretmen adaylarının teknoloji ve sosyal ağ kavramlarına ilişkin metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science . 25 (I) , 483-496.
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
• Given, L.M. (Ed.) (2008). The sage encyclopedia of qualitative research methods. Sage: Thousand Oaks, CA, Vol.2, pp.697‐698. , Gök, B. ve Erdoğan, T. (2010). Investigation of pre-service teachers’ perceptions about concept of technology though metaphor analysis. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 9 (2), 145-160.
• Gökçe, O. (2006). İçerik analizi: Kuramsal ve pratik bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Guerrero, M.C.M. ve Villamil, O.S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6 (2), 95-120. Guneyli, A. ve Ozkul, A. (2013).Turkish language and history candidate teachers’
• use of metaphors in their perception of computer. Eurasian Journal of Educational Research, 53/A, 185-204.
• Hill, C.E., Thompson, B.J. ve Williams, E.N. (1997). A guide to conducting consensual qualitative research. The Counseling Psychologist, 25, 517- 572.
• Hogler, R., Gross, M.A., Hartman, J.L. ve Cunliffe, A.L. (2008). Meaning in organizational communication: Why metaphor is the cake, not the icing. Management Communication Quarterly, 21, 393-412.
• Holloway, I. ve Wheeler, S. (1996). Qualitative research for nurses. Oxford: Blackwell Science Ltd.
• Houser, J. (2015). Nursing research: Reading, using, and creating evidence. (3rd ed.). Burlington: Jones ve Bartlett Learning.
• Hruschka, D.J., Schwartz, D., St.John, D.C., Picone-Decaro, E., Jenkins, R.A. ve Carey, J.W. (2004). Reliability in coding open-ended data: Lessons learned from HIV behavioral research. Field Methods, 16 (3), 307-331. http://www.wordle.net/
• Inbar, D. (1996).The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92
• Johnston, R. (2009). Salvation or destruction: Metaphors of the internet. First Monday