İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Öğretmenlerin Mesleki Sorunlarına Empatik Yaklaşımlarının İkili Karşılaştırmalar Metodu İle İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 3, 759 - 776, 01.12.2012

Abdurrahman Ekinci Recep Bindak M. Cevat Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin mesleki sorunlarının, öğretmen ve yönetici görüşlerine göre öncelik sırasını belirlemek ve bu sıralamaları kullanarak ilköğretim okulu yöneticilerinin empatik düşünme yaklaşımlarını incelemektir. Öğretmen sorunlarının öncelik sıralamasını belirlemek için Thurstone’un ikili karşılaştırmalar metodu kullanılmıştır. Veri toplamak amacıyla Mardin il merkezinde bulunan ilköğretim okullarında 2010-2011 öğretim yılı güz döneminde görev yapan ve rastgele belirlenen 43 yönetici ve 98 öğretmene anket uygulanmıştır. Ankette öğretmen sorunlarını ifade eden 15 madde yer almış, yönetici ve öğretmenlerden bu ifadeleri kendilerine göre sıralamaları istenmiştir. Analiz sonucunda her bir maddenin (öğretmen sorununun) ölçek değeri yönetici görüşüne göre ve öğretmen görüşüne göre olmak üzere iki farklı kategoride, sayı doğrusu üzerinde belirlenerek öğretmenlerin öncelikli mesleki sorunlarına yöneticilerin nasıl tepki verdikleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlara dayalı olarak yöneticilerin empatik düşünme düzeyleri hakkında yorumlar yapılmıştır. Öğretmenlerin mesleki sorunlarından dört ifadede yönetici ve öğretmenlerin sorunu aynı önem düzeyinde gördükleri, buna karşın on bir ifadede ise farklı önem düzeyinde gördükleri tespit edilmiştir. Bu sonuçların, okul yöneticilerinin empatik yaklaşım düzeylerinin yeterli olmadığına dair bazı ipuçlarına işaret ettiği söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlerin mesleki sorunları, ikili karşılaştırma metodu, yöneticiler, empati

A Research Regarding the Empathic Approaches of School Managers about Professional Problems of Teachers by Pair-Wise Comparisons Method

Öz

The aim of this research is to define priority order of the problems of teachers working at primary schools according to the views of teachers and managers and by using this order defining the emphatic thought approaches of primary school managers. In order to define the priority order of teacher problems Thurstone’s pairwise comparison method has been used. In order to collect data a survey has been applied to 43 managers and 98 teachers who are randomly chosen and working at primary schools at the center of Mardin City during 2010-2011 education year in autumn term. In the survey there have been 15 points related to the professional problems of teachers, and managers and teachers are asked to put them in order. At the end of the analysis each point’s (teacher’s problem) scale value has been defined on the line of numbers in two categories of teacher views and administrator views, and it has been tried to find out how managers reacted against teachers priority problems. Comment have been made about managers emphatic thought degrees based on the obtained results. It has been detected at four statements of teachers’ occupational problems that managers and teachers see the problem at the same importance level, while at the eleven of them they see at different importance levels. It can be said that these results give clues about school managers not having enough emphatic approach levels

Anahtar Kelimeler

Professional problems of teachers, pair-wise comparison method, managers, empathy

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1998). Toplumsal kurumsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Anıl, D. ve Güler, N. (2006). İkili karşılaştırma yöntemi ile ölçekleme çalışmasına bir örnek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 36-39.
• Ataklı, A. (1996). İlkokullarda yönetici davranışlarının öğretmenlerin verimliliğine etkisi. Ankara: MEB Yayınları.
• Baltaş, A. ve Baltaş, Z. (2000). Stres ve başa çıkma yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Barbuto, J. E., & Wheeler, D. W. (2006). Scale development and construct clarification of servant leadership. Group & Organization Management, 31 ( 3), 300-326.
• Bramley, T., Bell, J. F., & Pollitt, A. (1998). Assessing changes in standards over time using Thurstone paired comparisons. Education Research and Perspectives, 25 (2), 1-24.
• Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cüceloğlu, D. (1994). İçimizdeki çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Darling-Hammond, L. (2000). Teacher quality and student achievement: A review of state policy evidence, EPAA. 8 (1), 1-46.
• Demirbolat, A. O. (1999). Yönetici ve empatik yaklaşım. Eğitim ve Bilim, 14 (114), 82-85.
• Dökmen, Ü. (2002). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Duru, E. (2002). Öğretmen adaylarında empati-yardım etme eğiliminin bazı psikososyal değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi. Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 21-35.
• Edwards, A. L. (1994). Techniques of attitude scale construction. New York: Irvington Pub.Inc.
• Eisenberg, S. & Delaney, D. J. (1998). Psikolojik danışma süreci (Çev.: N. Ören ve M. Takkaç). İstanbul: MEB Basımevi.
• Ekinci, A. (2010). İlkoğretim Okullarında çalışan müdür ve öğretmenlerin mesleki sorunlarına ilişkin görüşleri. İlköğretim Online, 9 (2), 734-748. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
• Gardiner, H. W. & Gander, J. M. & (1993). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev: Ali Dönmez ve diğerleri). Ankara: İmge Kitabevi.
• Goleman, D. (2002). Duygusal zekâ (Çev.: B.Seçkin ve Y.O.Deniztekin). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Güler, N. & Anıl, D. (2009). Scaling through pair-wise comparison method in required characteristics of students applying for post graduate programs. International Journal of Human Sciences [Online]. 6 (1), 627-639. Erişim 28 Ekim 2010 http://www.insanbilimleri.com/en
• Heldsinger, S. & Humphry, S. (2010). Using the method of pairwise comparison to obtain reliable teacher assessments. The Australian Educational Researcher, 37 (2), 1-19.
• Hodgets, M. H. (1997). Yönetim: Teori, süreç ve uygulama (Çev.: C. Çetin ve E. C. Mutlu). İstanbul: Der Yayınları.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel araştırma ve istatistik teknikleri. Ankara: Tekışık web ofset.
• Karip, E. (2000). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Ketelle, D. & Mesa, R. P. (2006). Empathetic Understanding and School Leadership Preparation. Leadership Review, 6, (4) 144-154.
• Kuzgun, Y. (2006). İlköğretimde rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Nartgün, Z. (2006). Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin önem düzeyinin ikili karşılaştırmalarla ölçeklenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6 (2), 161-176.
• Öğretmen, T. (2008). Alan tercih envanteri ölçeklenmesi, geçerliği ve güvenirliği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (3), 507-522.
• Ömür, S. (2009). Dereceli puanlama anahtarıyla, genel izlenimle ve ikili karşılaştırmalar yöntemiyle yapılan değerlendirmelerin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Öz, F. (1992). Hemşirelerin empatik beceri ve eğilim düzeyine eğitimin etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbek, M. F. (2002). Çalışma hayatında empati ve bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Sargın, N. (1993). Rehber öğretmenlerin empati düzeylerinin geliştirilmesine ilişkin bir model önerisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Silah, M. (1999). Çalışma yaşamında etkileşim analizi yaklaşımı ve empatik etkileşimin önemi. Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1 (1), 74-86.
• Şişman, M. ve Turan, S. (2004). Örgütlerde semboller ve sembolik liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 10 (37), 96-117.
• Töremen F., Ekinci, A. & Karakuş M. (2006). Influence of managers’ empathic skills on school success. International Journal of Educational Management. 20 (6), 490– 499.
• Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (1992). Ölçekleme teknikleri. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Wolf, S. B., Pescosolido, A. T., & Druskat, V. U. (2002). Emotional intelligence as the basis of leadership emergence in self-managing teams. The Leadership Quarterly, 13, 505–522.