Ahmet Hâşim’in “Frankfurt Seyahatnamesi”nde Batı İmajı

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 3, 929 - 950, 01.12.2012

Orhan Oğuz

Öz

Ahmet Hâşim, kuvvetli bir nesir yazarı olarak kabul edilmiştir. O, yazılarında siyasî yaklaşım yerine şahsî bakış açısı ve estetiği esas almıştır. Yazar, tedavi amacıyla 1932’de Almanya’nın Frankfurt şehrine gider. Bu seyahatle ilgili gözlem, izlenim ve fikirlerini 1932-1933 arasında çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlar. Bu yazılar, 1933’te yazar tarafından Frankfurt Seyahatnamesi adıyla bir kitapta toplanır. Bu çalışmada, yazarın üzerinde durduğu insan, tabiat, şehir ve mimarî gibi unsurlar ele alınacaktır. Yazarın seyahati boyunca yaptığı tasvir ve tariflerde, Almanya’ya doğru gittikçe bakış açısındaki olumlu işaretler artar. Yazar, Frankfurt’ta mimariden müzeciliğe, yemeklerden ilaçlara, kişilerarası ilişkilerden insana verilen değere kadar değişik konulara odaklanır. Seyahatnamede, gıpta duyulacak olumlu bir Batı imajı çizilir. Yazar, bu imaj aracılığıyla Doğu’ya yönelik hayalini de sunar. Bunun yanında, Batı’ya yönelik her övgünün altında, Doğu’ya yönelik bir eleştiri sezilir

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hâşim, Frankfurt Seyahatnamesi, Batı, imaj

The Image of West in “Frankfurt Seyahatnamesi” by Ahmet Hâşim

Öz

Ahmet Hâşim has been accepted a strong pen as a prosaist. He based on personal aspect and aesthetic instead of political approach in his articles. The author went to Frankfurt, city of Germany in 1932 to be treated. He published his observations, impressions and ideas in various magazines and newspapers between 1932 and 1933. These articles were gathered by the author in a book named Frankfurt Seyahatnamesi (Travelbook of Frankfurt). In these study some elements like human, nature, city and architecture will be handled. When examining imagery and descriptions, positive signs in Ahmet Hâşim’s aspect increases throughout his journey to Germany. He focuses on different points from architecture to museology, from foods to medicine, from interpersonal relations to value of human. It is drawn an admired positive image of West in the travelbook. The author represents his dream for East through the mentioned image. Besides this, it is intuited a satire to East, under every praise to the West

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hâşim, Frankfurt Seyahatnamesi (Travelbook of Frankfurt), West, image

Kaynakça

• Ahmet Hâşim (2006). Frankfurt Seyahatnamesi. Haz.: Sabahattin Çağın. İstanbul: Çağrı Yayınları.
• Arda, E. vd. (2003). Sosyal Bilimler El Sözlüğü. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Asiltürk, B. (2009). “Edebiyatın Kaynağı Olarak Seyahatnameler” Turkish Studies, volume 4/1-I winter 2009. http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20EDEBIYATI/baki_asilturk_e debiyat_kaynagi_seyahatnameler.pdf
• Ayvazoğlu, B. (2006). Ömrüm Benim Bir Ateşti, Ahmet Hâşim’in Hayatı, Sanatı,
• Estetiği, Dramı. İstanbul: Kapı Yayınları. Bezirci, A. (1986). Ahmet Haşim, Yaşamı, Kişiliği, Sanatı, Eserleri, Seçme Şiirleri,
• Sözlük, Kaynakça. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Çağın, S. (2006). Frankfurt Seyahatnamesi (Bu çalışmada kullanılan “Frankfurt
• Seyahatnamesi”nin sunuş yazısı), VII-VIII. Çağrı Yayınları. İstanbul: 2006.
• Çoban, A. (2004). Göller ve Çöller Şairi Ahmet Haşim. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Demir, Ö. ve ACAR, M. (1997). Sosyal Bilimler Sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları.
• Demirci, İ. (2007). Muhteva ve Şekil Hususiyetleriyle Ahmet Hâşim’in Nesir
• Dünyası. Doktora tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Enginün, İ. (1992). “Ahmet Hâşim’de Yabancı Ülkeler ve Yabancılar”, Mukayeseli
• Edebiyat, 168-181. İstanbul: Dergâh Yayınları. Gözütok, T. (2010). “19. Yüzyıl Batı Seyahatnamelerinde Ortadoğu ve İstanbul
• İmgesi: François René de Chateaubriand Örneği”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi[TAED] 44, s. 97-117, Erzurum 2010.
• Hançerlioğlu, O. (2002). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Harold Heppner, G. (1987). “Das “Westliche” Türkenbild im Zeitalter der Aufklärung”, s. 97-106 (Aydınlanma Çağında Batılıların “Türk İmajı”, çev.: Halit Orhun, s. 107-114). I. Uluslararası Seyahatnamelerde Türk ve Batı İmajı Sempozyumu Belgeleri, 1985, s. 97-114. Eskişehir: Anadolu
• Üniversitesi Yayınları. Hisar, A. Ş. (2006). Ahmet Hâşim: Şiiri ve Hayatı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Necatigil, B. (1975). “Ahmet Haşim”, Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, s.16-17.
• İstanbul: Varlık Yayınları. Kaplan, M. (2002). “Yollar”, Şiir Tahlilleri Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, 138-146.
• İstanbul: Dergâh Yayınları. Karaosmanoğlu, Y. K. (2003). Gençlik ve Edebiyat Hatıraları. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (2004). Ahmet Hâşim. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kerim Sadi (1933). Ahmet Haşim. İstanbul: İnsaniyet Kütüphanesi Neşriyatı.
• Kocakaplan, İ. (2009). Ahmet Hâşim. İstanbul: Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları.
• Ortaylı, İ. (1987). “Türkler Hakkında Yazılmış Seyahatnameler” (Reiseberichten über die Türken) I. Uluslararası Seyahatnamelerde Türk ve Batı İmajı
• Sempozyumu Belgeleri, 1985, s. 115-128. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özkaya, Y. (1987). “XVIII. Yüzyılda Prusya(Almanya)’da Osmanlı Elçileri ve Bu
• Elçilerin Sefaretnâmelerine Göre Almanya.” I. Uluslar arası Seyahatnamelerde Türk ve Batı İmajı Sempozyumu Belgeleri, 1985, s. 263
• Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. Peyami Safa (1933). “Frankfurt Seyahatnamesi” Cumhuriyet, 24 Mayıs 1933.
• Robins, K. (1999). İmaj, Görmenin Kültür ve Politikası. Çev.: Nurçay Türkoğlu.
• İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Sağlam, N. ve Andı, M. F. (2010). “Frankfurt Seyahatnâmesi”nin Eleştirel Basımı
• Üzerine”. Frankfurt Seyahatnâmesi, s. 7-12. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Şerif Hulûsi [Kurbanoğlu] (1967). Ahmet Haşim, Hayatı, Sanatı ve Seçilmiş
• Şiirleri. Ankara: Bilgi Yayınevi. Tanpınar, A. H. (1977). “Ahmet Hâşim’e Dair”, Edebiyat Üzerinde Makaleler.
• İstanbul: Dergâh Yayınları. TDK www.tdk.gov.tr Timuçin, A. (2002). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Turan, N. S. (2004). “Osmanlı Diplomasisinde Batı İmgesinin Değişimi ve Elçilerin
• Etkileri (18. Ve 19. Yüzyıllar)”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Aralık 2004, Sayı:2, s. 57-86. http://sosyalbilimlerenstitusu.trakya.edu.tr/dergi_aralik_2004.pdf
• Yaşar Nabi (1964). Ahmet Hâşim Hayatı, Sanatı, Eserleri. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Yusuf Ziya (1937) Ahmet Hâşim, Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Cumhuriyet Kitaphanesi. Ekler