Değişen Çocukluk, Oyun ve Oyuncağın Endüstrileşmesi ve Tüketim Kültürü

Yıl 2012, Cilt: 11 Sayı: 3, 985 - 1008, 01.12.2012

Fulya Sormaz Hülya Yüksel

Öz

Çocukluk ve çocuk sosyolojisi kavramı Türkiye’de sosyal bilimlerde ihmal edilmiş konulardan bir tanesidir. Bu noktadan hareketle, çocukluk kavramı farklı kuramsal yaklaşımlar perspektifinde incelenmiştir. Ayrıca, toplumsal değişmeden bağımsız düşünülmesi mümkün olmayan çocukluk kavramının tarihsel süreçte analizi yapılmıştır. Neoliberal ekonomik küreselleşme çocuk kültürü, oyun ve oyuncaklarının endüstrileşmesine yol açmıştır. Bu yüzden, günümüzde çocukluk kavramının, küreselleşme süreçleri bağlamında ele alınması gerekmektedir. Ekonomik küreselleşmenin yükselmesi ile birlikte, ulus ötesi şirketler tüm dünyada pazarlama stratejileri ile çocukları hedef almışlardır. Bu bağlamda, yiten çocukluk, çocukların tek tipleşmesi ve tüketen çocuk imgesinin ortaya çıkması tartışılmıştır. Günümüzde çocuklar giderek artan bir şekilde tüketici olarak sosyalleşmekte, metalaşma ve şeyleşme süreçlerinin objesi haline gelmektedirler. Küreselleşmenin ve neoliberal politikaların çocuk oyuncaklarını metalaştırdığı bir dönemde artık küreselleşme karşıtı bir hareketin başlaması gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

Çocukluk, çocuk sosyolojisi, oyun ve oyuncak, endüstrileşme, tüketim kültürü

Transforming Childhood, Industrialization of Play and Toys and Consumer Culture

Öz

The sociology of childhood and the concept of childhood are among the neglected areas in Turkish social sciences. We aim to discuss the concept of childhood from different theoretical perspectives. No doubt that the concept of childhood cannot be separated from social change. Consequently, childhood examined in historical perspective. Neoliberal economic structures have contributed to the industrialization of children's culture, games and toys. Today, the concept of childhood needs to be reexamined in the context of globalization. Children worldwide are increasingly targeted as consumers by transnational companies’ marketing strategies. Under this neoliberal model, children are socialized as consumers at increasing rates, and are becoming the objects of commodification and reification. In conclusion, there is a need for an anti-globalization movement to stop the harm caused by neoliberal policies and globalization

Anahtar Kelimeler

Childhood, sociology of childhood, play and toys, industrialization, consumption culture

Kaynakça

• Adakaner, A. (2012). Oyun oynamak çok eğlencelidir ama her zaman değil. http://www.bolumsonucanavari.com/HaberYazdir-21312.htm. Erişim tarihi: Mayıs 2012.
• Ariés, P. (1962). Centuries of Childhood: Toward A Social History of Family Life, (Trans. Robert Baldick). New York: Alfred A. Knopf.
• Ariés, P. (1976). Centuries of Childhood, A Sociology of Education, Beck, J., Jenks, C., Nell, K. & Michael F. D., Young, (Ed.), UK: Collier Macmillan, Part One: 37-48.
• Arnett, J. J. (1995). Broad and Narrow Socialization: The Family in the Context of a Cultural Theory, Journal of Marriage and the Family, DEMO, David H., (Ed.by),
• August, Vol.57(3): 617-628 , USA: NCFR (National Council on Family Relations). Barthes, R. (1990). Çağdaş Söylenler, Yücel, Tahsin, (Çev.), İstanbul: Hürriyet Vakfı Yay.
• Baudrillard, J. (1995). Bir Tüketim Kuramı Üzerine, Kunal, Olcay Osman, (Çev.), Cogito, Sayı: 5, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• Binark, M. (2009). Türkiye’de Yeni Bir Yaratıcı Endüstri: Oyun Stüdyoları ve Dijital Oyunlarda Değer Zincirinin Üretilmesi, (Der.). Dijital Oyun Rehberi, TANITTIRAN, Hakan, (Yay. Haz.), İstanbul: Kalkedon Yay. No:85, s. 125-170.
• Billig, M. (2002). Banal Milliyetçilik, Cem, Şişkolar, (Çev.), İstanbul: Gelenek Yay.
• Corsaro, A.W. (2005). Sociology Of Childhood-Second Edition, UK: Sage Pub
• Elkind, D. (1999). Çocuk Ve Toplum, Öngen, D.(Çev.), Ankara: Ankara Üniversitesi ÇOKAUM Yayınları, No:3.
• Ercan, F. (1996). Gelişme Yazını Açısından Modernizm, Kapitalizm ve Azgelişmişlik, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Franklin, B. (1993). Çocuk Hakları, (Der.), Türker, A.,(Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Grey, M. (2006). The disenchantment and re-enchantment of childhood in an age of globalization, International Journal of Children’s Spirituality, 11(1): 11-21.
• Hablemitoğlu, Ş. (2009). Küreselleşmenin Bedelini Çocuklar Ödüyor, Bağımsız Özel Sayı, Yıl:1(7), İstanbul, s.20-23.
• Harkness, S. (2002). Culture and Social Development: Explanations and Evidence, Blackwell Handbook of Childhood Social Development, Smith, P. K. & Hart, C.H. (Ed.by). UK: Blackwell Pub, p. 60 - 78.
• Heywood, C. (2003). Baba Bana Top At-Batı’da Çocukluğun Tarihi, Hoşsucu, E. (Çev.), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• İnal, K. (2007a). Modernizm ve Çocuk-Geleneksel, Modern ve Postmodern Çocukluk İmgeleri, Ankara: Sobil Yayınları.
• İnal, K. (2007b). Çocuğun Örselenen Dünyası, Ankara: Sobil Yayınları.
• İnal, K. (1999). Modern Çocukluk Paradigması, Cogito, Kış 1999, Sayı: 21, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, s.63-87.
• James, A. & Prout, A. (1990). Constructing and Deconstructing Childhood: Contemporary Issues in the Sociological Study of Childhood, (Eds.), London: Falmer Press.
• Jessen, C. (2003). The Changing Face of Children’s Play Culture, November, www.carsten-jessen.dk _ek.pdf Erişim tarihi:21.04.2010.
• Kanner, A.D. (2005). Globalization and the Commercialization of Childhood. Tikkun, vol. 20 (5) Sep.-Oct.
• Köker, E. (2007). Popüler Kültür Bağlamında Günümüz Toplumlarında Çocukluğa Verilen Yeni Biçim Ve İşlev, Popüler Kültür ve Çocuk, Ahioğlu, N. & Güney, N. (Yay. Haz.). Ankara: Dipnot Yay. s. 7-18.
• Lukes, S. (2006). Bireycilik, Serin, İ.(Çev.), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Onur, B. (2005). Türkiye’de Çocukluğun Tarihi, Ankara: İmge Yay.
• Onur, B. Çelen, N. & Artar, M. (2004). Türkiye’de Geleneksel Oyuncaklar: KöyKent Karşılaştırması, Türkiye’de Çocuk Oyunları: Araştırmalar, Onur, B. & Güney, N. (Yay. Haz.), Ankara: ÇOKAUM Yay. No:12, s. 159- 170.
• Opie, I. and Opie, P. (2001). The Lore and Language of Schoolchildren, USA: The Newyork Review of Books.
• Özdemir, N.(2006). Türk Çocuk Oyunları, Cilt:1, Ankara: Akçağ Yay.
• Pembecioğlu, N. (2006). İletişim ve Çocuk, Ankara: Ebabil Yay.
• Piaget, J. (1932). The Moral Judgement of the Child, London: Routledge&Kegan Paul.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun Yok oluşu, İnal, K. (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Rogoff, B. (1996). Developmental Transitions in Children’s Participation in Sociocultural Activities, The Five to Seven Year Shift: The Age of Reason and Responsibility, Sameroff, A. J. & Haith, M.M. (Ed.), Chicago: University of Chicago Press, p. 273-294.
• Rogoff, B. & Morelli,, G. (1997). Persoectives on Children’s Development From Cultural Psychology, Readings on the Development of Children, Gauvin, M. & Cole, M. (Ed.by), New York: W.H.Freeman&Company, p. 10-18.
• Rogoff, B.(2003). The Cultural Nature of Human Development, New York: Oxford University Press.
• Sardar, Z. (1998). Unite Against The Tyranny of Toys! New Statesman - Britain’s Current Affairs & Politics Magazine, Hargreaves, I. (Ed.by), December, UK, p. 38- 39.
• Schor, J. (2004). Born to Buy: The Commercialized Child and The New Consumer Culture. New York: Scribner.
• Shahar, S. (1997). Growing Old in the Middle Ages, London: Routledge.
• Sosyal Medya Haber (2012). Türkiye Online Oyun Sektörü Büyüdü ABD’li Firmalar İşbirliği İçin Türkiye’ye Geliyor.
• http://www.sosyalmedyahaber.com/turkiye-online-oyun-sektoru-buyudu-abdlifirmalar-isbirligi-icin-turkiyeye-geliyor/. Erişim Tarihi: Mayıs 2012.
• Super, C. & Harkness, S. (1997). The Cultural Structing of Child Development, Handbook of Cross-Cultural Psychology Second Edition, Vol.2: Basic Processes and Human Development, Berry, J.& DASEN, W. Pierre R. & Saraswathi, T.S. (Ed.by), London:Allyn&Bacon, Vol.2:1-40.
• Şener, T. (2007), Çocukların Kültürel Etkinlikleri, Ankara: Sobil Yayınları.
• Temizkan, M. (2012). Amerika’lı oyuncak devi Türkiye’de üretime hazırlanıyor, İstanbul’da filmde çekecek. Hürriyet Gazetesi, 27 Mayıs.
• Vanobbergen, B. (2004). Wanted: Real Children. About İnnocence and Nostalgia in a Commodified Childhood. Studies of Philosophy and Education, 23: 161-176.
• Vygotsky, L. (1978). Mind in Society, MA: Harvard University Press.
• Williams, Z. (2012). The commercialisation of childhood. http://clients.squareeye.net/uploads/compass/documents/thecommercialisatio nofchildhood.pdf. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2012.
• Wyness, M. (2006). Childhood and Society: An Introduction to the Sociology of Childhood, New York: Palgrave Macmillan.
• Zeliger, V. (2002). Kids and Commerce, Childhood, 9(4): 375-396.