Göç ve Yoksulluk: Hakkâri Örneği

Yıl 2011, Cilt: 10 Sayı: 1, 437 - 462, 01.06.2011

Mehmet Zeydin Yıldız Faruk Alaeddinoğlu

Öz

Türkiye‟nin güneydoğu ucunda yer alan ve ismi güvenlik ya da çöpten beslenen insanlar haber konusu olduğunda hatırlanabilen Hakkâri kenti, çeşitli sosyoekonomik göstergeler açısından diplerde yer alan ve “öteki” olarak vasıflandırılmaya uygun bir kenttir. Gerek erişim-ulaşım olanaklarının yetersizliğinden kaynaklanan mekânsal sorunlar; gerekse tarihsel-siyasal nedenlerden kaynaklanan sosyo-ekonomik yapı, kenti ülkenin diğer alanlarından soyutlamıştır. Kent, 1990‟larda güvenlik sorunlarının etkisiyle boşalan köylerden gelen insanlarla dolmuş ve bu durum zaten yoksul olan kentin sorunlarını daha da arttırmıştır. Ülkenin güneydoğusunda yaşanan toplumsal sorunların, zorunlu yer değiştirmelerin önemli alanlarından biri olması nedeniyle Hakkâri kenti, göç ve yoksulluk konusunda araştırılması gereken en tipik yerleşmelerden biridir. Bu bağlamda kentin 1990 sonrasında en fazla göç alan mahallelerinde çeşitli zamanlarda gerçekleştirilen kapsamlı gözlem ve mülakatların dışında, 160 haneye yönelik detaylı bir anket çalışması yapılmış ve anket sorularına ilişkin frekans ve çapraz analizleri gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analizler sonucunda, göçlerin büyük bir kısmının 1990 sonrası ve zorunlu bir şekilde meydana geldiği ve daha önemlisi önceleri kırsal alanda sınırlı bir tarımsal tabana sahip olarak göreli bir yoksulluk içerisinde yaşayan ailelerin, kente göç sonrasında mutlak bir yoksulluk içerisine girmiş oldukları tespit edilmiştir. Kısaca ifade etmek gerekirse, bu çalışma ile Hakkâri kentinde göç olgusu ile yoksulluk arasındaki ilişki tespit edilmeye ve kent yoksulluğunun sosyal, ekonomik, mekânsal boyutları ortaya konmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Kent Yoksulluğu, Mekânsal Yoksulluk, Zorunlu Göç, Hakkâri

Migration and Poverty: Hakkâri Sample

Öz

Located in Turkey's southeastern tip, her name being remembered when the subject of news is on security or garbage-fed people, Hakkâri, being at the bottom in terms of socio-economic indicators, can be appropriately qualified as other. The city has been abstracted from the country‟s other areas because of spatial problems caused by lack of transportation facilities as well as of historical political reasons arising from socio-economic structure. Being already poor in 1990s, the city‟s problems increased since people have been forced to migrate to city. With social problems experienced in the southeast of the country and in the key areas where forced migration and poverty issues are important, the city of Hakkâri is one of the most typical settlements that should be investigated on migration and poverty issues. In this context, we have conducted extensive observations and interviews in neighborhoods that have got the most migration, added to these were that detailed survey for 160 households was made and frequencies and cross-analysis for survey questions were conducted. Conducted analysis shows that migration after 1990s is the result of obligatory reasons. It is also identified that already poor in the rural areas with limited agricultural base, people moving to city has entered into absolute poverty. Briefly stated, the aim of this study is to determine whether there exist the relationship between the fact of migration and poverty and to put urban poverty‟s social, economic and spatial dimensions in place

Anahtar Kelimeler

Poverty, urban poverty, spatial poverty, forced migration, Hakkâri