İlköğretim Okullarında Oluşturulan Okul Kültürü İle Okulların Etkililiği Arasındaki İlişki

Yıl 2009, Cilt: 8 Sayı: 2, 429 - 446, 01.12.2009

Ahmet Ayık Şükrü Ada

Öz

Bu araştırma ile yönetici ve öğretmen görüşlerine göre, ilköğretim okullarında
oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasında anlamlı ilişki olup
olmadığının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Betimsel bir çalışma olan bu
araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Bu amaçla hazırlanmış olan likert tipi
ölçek yardımıyla katılımcıların görüşlerine başvurulmuştur. Araştırma 2007–2008
eğitim öğretim yılanda Erzurum il merkezindeki 72 resmi devlet ilköğretim
okulunda görev yapan 40 yönetici ve 361 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiş olup,
evrenin %20‟sinden kullanılabilir veri elde edilmiştir.
Araştırmada verilerin çözümlenmesi aşamasında, okulların kültür düzeyleri ile
etkililik düzeylerinin belirlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, yüzdelik
değerler ve yönetici ve öğretmen görüşlerinin anlamlık düzeylerinin
karşılaştırılmasında ilişkili t testi ve tek yönlü varyans analizinden yararlanılmıştır.
İlköğretim okullarında oluşturulan okul kültürü ile okulların etkililiği arasında
anlamlı bir ilişki olup olmadığına belirlenmesinde ise Pearson Çarpımı Korelasyon
Katsayısı çözümlemesi kullanılmıştır.
Araştırmada kullanılan istatistiksel çözümlemelerde anlamlılık düzeyi t testi
için .05, Pearson Çarpımı Korelasyon Katsayısı için .01 olarak kabul edilmiştir.
Araştırma verilerinin istatistiksel çözümlemeleri SPSS 11,0 istatistik paket programı
kullanılarak gerçekleştirilmiştir.
Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, ilköğretim okullarında oluşturulan
okul kültürü ile okulların etkililiği arasında yüksek düzeyde pozitif yönde bir
ilişkinin olduğu ortaya çıkmıştır

Anahtar Kelimeler

Okul kültürü, etkili okul

The Relationship between the Effectiveness of Schools and the School Culture Which Is Created In Primary Schools

Öz

This study aims to determine whether there is a meaningful relationship between the effectiveness of schools and the school culture which is created in primary schools. The study is designed in correlation relation survey method is used. By the help of Likert type survey the views of subjects have been taken a total of 215 administrators, 1911 teachers who is in charge of 2007-2008 educational period in 72 various schools in the city centre of Erzurum participates in the study and 40 administrators and 361 teachers presents the available data. In the study during the data analysis, to the identify the school culture profile and school effectiveness arithmetic mean, standard deviation, percentages are found parried sample t test was used to determine the meaningfulness of the administrator and teacher‟s opinions. The relationship between school effectiveness and the school culture is found out by using Pearson Correlation analysis. The effect of different administrator and teacher features on their opinions is calculated by Pearson Correlation Coefficient and compare Correlation Coefficients was used. For statistical analysis used in the study significant level of t test is accepted as .05 and Pearson Correlation Coefficient is accepted as .01. The statistical analysis of the data were realized by the Microsoft Excel 2003 of Software and SPPS 11,0 for Windows programs. According to the findings obtained from this study, it is concluded that there is a top level positive relationship between the school culture and school effectiveness

Anahtar Kelimeler

School culture, Effective school

Kaynakça

• Alkan, C. (1979). Eğitim Ortamları. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Arslan, H., Kuru, M.& Satıcı, A. (2005). İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarındaki Örgüt Kültürünün Karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44(3), 449-472.
• Başaran, İ.E. (2000). Eğitim Yönetimi. Ankara: Yargıcı Matbaası.
• Balcı, A. (2002). Etkili Okul. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Balcı, A (1996). Etkili Okul ve Türkiye‟de Uygulanabilirliliği. Yeni Türkiye Dergisi Özel Sayı.
• Baştepe, İ. (2002). “Normal Ve Taşlamalı Eğitim Okul Yönetici, Öğretmen ve Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Okul (Örgütsel) Etkililik Algıları Malatya İli Örneği”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya.
• Binbaşıoğlu, Cavit. (1983). Eğitim Yöneticiliği. Ankara: Binbaşıoğlu Yayınevi. Bursalıoğlu, Z. (1998). Okul Yönetiminde Yeni Yapı Ve Davranış. Ankara: Pegem Yayınları.
• Celep, C. (2002). İlköğretim Okullarında Öğrenme Kültürü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31, 356-373.
• Çelik, V. (2002). Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Çelikten, M. (1999). Etkili Okullarda Karar Süreci. Milli Eğitim Dergisi, 11,44-55.
• Çubukçu, Z . & Girmen, P. (2006). Ortaöğretim Kurumlarının Etkili Okul Özelliklerine Sahip Olma Düzeyleri. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16.
• Debevoise, W. (1984). Synthesis of Research on the Principal as lnstructional Leader, Education Leadership, 41(5).
• Gümüşeli, A. (1996). Öğretim Liderliği ve Etkili Okul. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 46, 1-16.
• John, E. S. (1999). Organizationl Culture and Employee Retention, Academy of Management Journal, 35(5), 1036-1056.
• Karslı, M.D. (2006). Etkili Okul Yöneticiliği. İstanbul: Morpa Yayınları.
• Köse, E. (2003). “İlköğretim Düzeyinde Ders Dışı Etkinliklerin Akademik Başarıya ve Okul Kültürünü Algılamaya Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum.
• Sagor, R & Barnett, B.G. (1994). A Transformed Leader. The TQE Principal, 4.
• Şişman, M. & Turan, S. (Ed). (2004). Öğretmen Veli Görüşmelerinin Yönetimi. Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve Kültürler, Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Şişman, M. (1996). Etkili Okul Yönetimi, İlkokullarda Bir Araştırma. Yayımlanmamış Araştırma Raporu. Osmangazi Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi.
• Töremen, F. & Kolay, Y. (2003). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Sahip Olması Gereken Yeterlilikler. Milli Eğitim Dergisi, 160.
• Yenipınar, Ş. (1998). “İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Etkililik Düzeyleri”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Yıldırım, B. (2001). “Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna ve Meslek Ahlakına Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.