Appearence of Identity Construction in Place of Second Constitutionalist Period’s Novels

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 3, 894 - 914, 11.07.2018

Yavuz Sinan Ulu

https://doi.org/10.21547/jss.397061

Öz

The Second Constitutional Period is a period of transition from
the empire to the nation-state. As a result of living political developments and
nationalism, Turkish identity becomes prominent and visible. These developments
are reflected in the literature. Most of the writers of the Second
Constitutional period writes their works in the center of Turkish identity construction,
bringing forward national values. Elements that modern life requires are accompanied
by national values. The spaces in the novels are shaped in this mentality. Orientation
to Anatolia, prominence of Turkish architecture, developing an attitude towards
to some places in Istanbul that are identified with the non-Muslim minority are
general features in the place of novels. In this study, twenty two novels written
in the Second Constitutional Period were examined in terms of the appearance of
the places of identity construction.

Anahtar Kelimeler

Second Constitutional Period, identity construction, place, novel

İkinci Meşrutiyet Dönemi Romanlarında Kimlik İnşasının Mekândaki Görünümü

Öz

İkinci Meşrutiyet Dönemi, imparatorluktan, ulus-devlete geçiş
sürecinin yaşandığı bir dönemdir. Yaşanan siyasi gelişmeler ve milliyetçilik
anlayışı neticesinde Türk kimliği öne çıkar, görünür hale getirilir. Bu
gelişmeler edebiyata da yansır. İkinci Meşrutiyet dönemi yazarlarının çoğu Türk
kimliği inşası merkezinde eserlerini yazar, millî değerleri öne çıkarır. Millî
değerlere, modern yaşamın gerektirdiği unsurlar eşlik eder. Romanlarda yer alan
mekânlar, bu zihniyet doğrultusunda şekillenir. Anadolu’ya yönelme, Türk
mimarisinin öne çıkması, gayrimüslim azınlıkla özdeşleşen İstanbul’daki bazı
mekânlara alınan menfi tavır romanlardaki mekânların genel özelliğidir. Bu
çalışmada, İkinci Meşrutiyet Döneminde yazılan yirmi iki roman üzerinden kimlik
inşasının mekânlardaki görünümü irdelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

: İkinci Meşrutiyet Dönemi, kimlik inşası, mekân, roman

Kaynakça

• Acehan, A. (2008). Osmanlı Devleti’nin sürgün politikası ve sürgün yerleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Volume 1/5 Fall, 12-29.
• Adıvar, H. E. (1983). Mev’ut hüküm. İstanbul: Atlas Kitabevi.
• Adıvar, H. E. (2006). Vurun kahpeye. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Adıvar, H. E. (2010). Yeni turan. İstanbul: Can Yayınları.
• Ahmet Mithat Efendi. (2010). Jöntürk. (Hzl. Osman Gündüz), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ahü's-Sakıp el-Mahruki. (1914). Gülsüm. İstanbul: Nefaset Matbaası.
• Aktaş, Ş. (1991). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ali Sami (1918). Karagöz Beyoğlu’nda. İstanbul: Asır Matbaası.
• Alver, K. (2006). Öyküde mekân, mekânda öykü. Hece Öykü, S. 17, 37.
• Arık, R. O. (1990). Coğrafyadan vatana. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Bachelard, G. (2008). Uzamın poetikası. (Çev. Alp Tümertekin), İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bekir Fahri. (2012). Jönler. (Hzl. Atilla Özkırımlı), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Çoruk, A. Ş. (1995). Cumhuriyet devri Türk romanında Beyoğlu. İstanbul: Kitabevi.
• Demir, A. (2009). Türk hikâyesinde mekân (1870-1922 dönemi). Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri.
• Dere, M. (2015). İhtişamdan sefalete Yeni Türk Edebiyatı’nda konak ve yalı. Konya: Palet Yayınları.
• Deringil, S. (2013). Simgeden millete II. Abdülhamid'den Mustafa Kemal'e devlet ve millet, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Doğan, Â. (2003). Modern Evliyâ Çelebi Ercüment Ekrem ve eserleri: Evliyâ-yı Cedid ve Zeyl-i Evliyâ-yı Cedid. Türkbilig, S. 5, 13-24.
• Edhem Nejat. (1912). Çiftlik müdürü. İstanbul: Babıali Matbaası.
• Elçin, H. İ. (2003). Roman ve mekân Türk romanında ev. İstanbul: Arma Yayınları.
• Ercüment Ekrem. (1920). Evliya-yı Cedit. İstanbul: Evkaf Matbaası.
• Ercüment Ekrem. (1927). Asriler. İstanbul: Şirket-i Mertebiye Matbaası.
• Ercüment Ekrem. (1939). Sabir Efendinin gelini. İstanbul: Gayret Kitabevi.
• Ercüment Ekrem. (1990). Gün batarken. (Hzl. Rahîm Tarım), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Esemenli, D. Harem. İslam ansiklopedisi, Cilt: 16, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, s. 150.
• Gasset, O. (2011). İnsan ve herkes. (Çev. Neyyire Gül Işık), İstanbul: Metis Yayınları.
• Güntekin, R. N. Çalıkuşu, İstanbul: İnkılâp Yayınları.
• Güvenç, B. (2010). Türk kimliği. İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• İzzet Melih. (2014). Tezat. (Hzl. Dr. Mehmet Yılmaz), İstanbul: Kesit Yayınları.
• Kaplan, R. (1988). Cumhuriyet dönemi Türk romanında köy. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. Komisyon. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Korkmaz, R. (2008). Aytmatov anlatılarında ötekileşme sorunu ve dönüş izlekleri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Korkmaz, R. (2015). Romanda Mekânın Poetiği. Yazınsal Okumalar, İstanbul: Kesit Yayınları, 79-99.
• Köroğlu, E. (2010). Türk edebiyatı ve Birinci Dünya Savaşı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Lefebvre, H. (2014). Mekânın üretimi. (Çev. Işık Ergüden), İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Narlı, M. (2014). Şiir ve mekân. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Nezihe Muhiddin (2006). Şebab-ı tebah. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Orhan Mithat (2005). Şişli hayatı. (Hzl. İsmet Nadir Atasoy), İstanbul: Berfin Yayınları.
• Özaloğlu, S. (2017). Hatırlamanın yapıtaşı mekânın bellek ile ilişkisi üzerine. Bir varmış bir yokmuş toplumsal bellek, mekân ve kimlik üzerine araştırmalar, (Derleyenler: Tahire Erman, Serpil Özaloğlu), İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 13-19.
• Safa, P. (2000) Sözde kızlar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Safa, P. Şimşek. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Smith, A. (2014). Millî kimlik, (Çev. Bahadır Sina Şener), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sözen, M. (2001). Türklerde ev kültürü, İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Tek, M. F. (2002). Aydemir. (Hzl. Recep Duymaz), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Tepeyran, E. H. (2011). Küçük Paşa. İstanbul: İnkılâp Yayınevi.
• Törenek, M. (2013). Türk romanında işgal İstanbul’u, İstanbul: Kitabevi.
• Tural, S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdad Yayınları.
• Uşaklıgil, H. Z. (2009). Nesl-i ahîr. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Zorlutuna, H. N. (2002). Sisli geceler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.