AB ORTAK ULAŞTIRMA POLİTİKASI BAĞLAMINDA TÜRKİYE’NİN UYUM SÜRECİ ve ULAŞTIRMA SEKTÖRÜNE GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 1, 32 - 56, 31.01.2021

İbrahim Arslan , Yusuf Bozgeyik , Süleyman Çelik , Soner Künç

https://doi.org/10.21547/jss.722528

Cited By: 1

Öz

Küreselleşmenin etkisiyle dünyanın pazar yapısı değişmeye başlamıştır. Bu değişimin sonucu olarak insan ve mal hareketliliğinin önündeki engellerin kaldırılması ve güvenli bir şekilde hedefine ulaşması çok büyük önem arz etmektedir. Bu itibarla etkin bir ulaşım ağına sahip olmak ülke ekonomilerine büyük avantajlar sağlamaktadır. Bir ülkenin daha rekabetçi hale gelebilmesinin önemli gerekliliklerinden biride, üretilen mal veya hizmetin hedef pazara ulaşması ve talep edilen mal ve hizmetin kendi pazarına ulaşması için ucuz ve hızlı bir ulaşım sistemine sahip olunmasıdır. Bütün ülkelerde olduğu gibi Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler için de, ihtiyacı olan mal ve hizmeti gerek kendi pazarına sunması gerekse diğer pazarlara sunması açısından güvenilir ulaşım koridorlarına ve dağıtım noktalarına şiddetle ihtiyaç vardır. Temel amacı bütün iktisadi faktörlerin AB tek pazarında serbest dolaşımını sağlayarak refahı arttırmak olan AB, yeni ortak ulaşım politikaları oluşturmaktadır. Başarılı bir şekilde düzenli ve kademeli bir ilerleme kaydeden AB üyesi ülkeler, aynı zamanda bazı ulaşım sorunları ile de karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu çalışmada 1957 Roma Anlaşması’ndan günümüze Avrupa Birliği’nin uygulamış olduğu ortak ulaştırma politikaları ve sistemleri ele alındıktan sonra Türkiye’nin özellikle son yıllarda artan ulaştırma sektöründeki gelişimine değinilmiştir. Daha sonra AB İlerleme Raporları ışığında Türkiye’nin AB Ortak Ulaştırma Politikasının geldiği seviye analiz edilmektedir. Analiz sonucunda bütün ulaşım modlarında önemli gelişmeler sağlandığı ancak AB ülkeleriyle kıyaslandığında gelinen düzeyin yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca karayolu taşımacılığında kaydedilen ilerleme AB ortak ulaştırma politikalarına uyum konusunda tatmin edici bulunsa da diğer ulaşım sistemlerinde önemli sorunlar ve eksikler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Türkiye

Kaynakça

• Avcı, Sedat, (2005). Ulaşım Coğrafya Açısından Türkiye’nin Ulaşım Politikaları ve Coğrafi Sonuçları, Ulusal Coğrafya Kongresi 2005, Bildiriler Kitabı, s.87-96.
• Ay, Hakan, (2008). Avrupa Birliği Ulaştırma Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi,İzmir.
• Bakırcı, Muzaffer, (2012). Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’de Havayolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Durumu, Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı 25, s.340-377.
• Çekerol, Gülşen Serap, Nalçakan, Meserret, (2011). Lojistik Sektörü İçerisinde Türkiye Demiryolu Yurtiçi Yük Taşıma Talebinin Ridge Regresyonla Analizi, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, s.321-344.
• Çelik, Celal, (2007). AB Ulaştırma Politikasına Uyum Sürecinde Türkiye’de Kara Ulaşımı Trafik Güvenliği, Bahçeşehir Üniversitesi SBE Yüksek lisans Tezi,İstanbul.
• Deniz, Taşkın, (2016). Türkiye’de Ulaşım Sektöründe Yaşanan Değişimler ve Mevcut Durum, Doğu Coğrafya Dergisi36, s.135-156.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1963). Kalkınma Planı (Birinci Beş Yıl) 1963- 1967, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1968-1972, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1973). Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1973-1977, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1979). Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı 1979-1983, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1984). Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1985-1989, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1989). Altıncı Beş Yıllık Kalkınma Planı 1990-1994, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (1995). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1996-2000, Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı, (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 2001-2005, Ankara.
• Emekli, Mehmet Ali, (2007). Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye Ulaştırma Politikaları ve Taşımacılık Sektörü Analizi, İstanbul Üniversitesi SBE Doktora Tezi,İstanbul.
• İktisadi Kalkınma Vakfı, (2003). Avrupa Birliği’nin Ulaştırma Politikası. Yay. No:15, İstanbul.
• İncekara, Beyhan (2016). Türkiye’de Ulaştırma Sektörünün Ekonomik Analizi. Lampert: Saarbrücken.
• Kapluhan, Erol, (2014). Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’de Karayolu Ulaşımının Tarihsel Gelişimi ve Mevcut Yapısı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 7, Sayı 33, s.426-439.
• Köser, Yakup, (2011). Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Karşılaştırmalı Olarak Türkiye Lojistik Sektörünün İncelenmesi, T.C. İstanbul Arel Üniversitesi SBEYüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Kurt, Cihan, (2010). Türkiye’de Ulaştırma Sektörü İçerisinde Lojistiğin Yeri ve Önemi, İstanbul Üniversitesi, s.44, 45, 46.
• Kuşçu, Sinan, (2011). Avrupa Birliği Ulaştırma Politikası ve Türkiye’ye Yansıması, Akademik Bakış Dergisi, Cilt 5, Sayı 9 Kış, s.77-91.
• Kuşçu, Sinan, (2012). Avrupa Birliği, Avrasya Ulaştırma Politikaları ve Bölge Ekonomilerine Muhtemel Yansımaları, International Conference On EurasianEconomies,s.452-459.
• Saatçioğlu, Cem (2016). Ulaştırma Ekonomisi: Sistemler-Politikalar-Uygulamalar,Sümer:İstanbul.
• Saatçioğlu, Cem ve Çelikok, Kaan, (2017). Avrupa Birliği Ortak Ulaştırma Politikası Çerçevesinde Türkiye’de Uygulanan Ulaştırma Politikalarının Değerlendirilmesi, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, s.80-90.
• T.C Kalkınma Bakanlığı, (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı 2007-2013, Ankara.
• T.C Kalkınma Bakanlığı, (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018, Ankara.
• T.C Kalkınma Bakanlığı, (2017). Orta Vadeli Program (2017-2019), Ankara.
• Tümertekin, Erol ve Özgüç, Nazmiye, (1999). Ekonomik Coğrafya, Çantay Kitabevi, İstanbul, s.590, 594, 595.
• Tümertekin, Erol, (1965). Münakale Coğrafyası Hakkında, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Ens. Dergisi, Sayı: 15.
• İnternet Kaynakları
• Eurostat, (2020a).Length of OtherRoadsbyCategory of Roads,https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=road_if_roadsc&lang=en, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020b).ModalSplit of Freight Transport,https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=t2020_rk320&language=en, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020c). People Killed in Road Accidents,https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=sdg_11_40, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020d).PassengerCarsper 1000 Inhabitants,https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=road_eqs_carhab&lang=en , (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020e). Total Length of RailwayLines,https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=ttr00003, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020f), Rail Transport of Passengers, https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=ttr00015, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020g).ModalSplit of Passenger Transport,https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=t2020_rk310, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020h).ModalSplit of Freight Transport, https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=t2020_rk320&language=en, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020i).GrossWeight of GoodsHandled in AllPortsbyDirection,https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=mar_go_aa&lang=en, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020j).Air Transport of Passengers,https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/table.do?tab=table&init=1&plugin=1&language=en&pcode=ttr00012, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Eurostat, (2020k). Commercial Aircraft FleetbyType of Aircraft,https://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=avia_eq_arc_typ&lang=en,(Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı, (2018). Türkiye Düzenli İlerleme Raporu 2016,https://www.ab.gov.tr/siteimages/pub/komisyon_ulke_raporlari/2018_turkiye_raporu_tr.pdf(Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, (2007). Stratejik Plan 2007-2011, KGM Yayını, Ankara,https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Kurumsal/StratejikPlan/strateji(2007-2011).pdf(Erişim Tarihi: 15.02.2020).
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, (2015). Gemi İnşa Sanayi İstatistikleri, https://atlantis.udhb.gov.tr/istatistik/diger_gemi_insa_sanayi_2014.aspx, (Erişim Tarihi:15.02.2020)
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, (2016). İstatistiklerle Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme 2003-2014,https://www.utikad.org.tr/images/BilgiBankasi/istatistiklerleulastirmadenizcilikvehaberlesme20032014-6245.pdf, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, (2017).Ulaşan ve Erişen Türkiye, https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/bakanlik-raporlari/ulasan-ve-erisen-turkiye-2017.pdf,(Erişim Tarihi:15.02.2020)
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, (2019). Ulaşan ve Erişen Türkiye, https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/bakanlik-yayinlari/ulasan-ve-erisen-turkiye-2019.pdf, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)
• Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, (2020). Havayolu Uçak Filosu İstatistikleri, http://web.shgm.gov.tr/tr/kurumsal/4547-istatistikler, (Erişim Tarihi: 15.02.2020)