The Codes Of Culturel Memory In Daily Life: A Research About Workplaces In Kilis

Yıl 2021, Cilt: 20 Sayı: 1, 316 - 337, 31.01.2021

Gülşah Parlak Kalkan

https://doi.org/10.21547/jss.800022

Öz

One of the most important field of studies of ‘Onomatology’, which represents the organic relationship to cultural structure in the field of linguistics, is workplace names. The workplace names reflect perceptibly dynamism of language with regard to functionality and meaning richness. For this reason, it is predicable that the workplace names give us significant clues about feelings and thoughts of people even aboutidentity of the society taking into consideration those names are given by people that live in the society. Although there are many valuablestudies on the field of working place in our country, it is still not as it should be.
To this end, aiming to contribute to onomatology in that study, it has been tried for getting tangible data abouthow the naming process happened in Kilis by analysing workplace names in Kilis in point of their meanings. In line with this purpose, the workplace names on Cumhuriyet Street and Murtaza Street which are the most crowded ones have been picked particularly as sample. Interviewed and asked to the owners of the workplaces how the naming process took place, it has been studied with actual data.

Anahtar Kelimeler

Kilis, name, naming, workplace, workplace names

Kültürel Belleğin Günlük Yaşantıdaki Kodları: Kilis’teki İş Yeri Adları Üzerine Bir İnceleme

Öz

Dil incelemelerinin kültürel yapıyla organik bağ taşıdığı bir çalışma alanı olan ad bilimin oldukça mühim sayılabilecek araştırma alanlarından biri de iş yeri adlarıdır. Dilin hem işlevsellik hem de anlam zenginliği bakımından dinamizminin somut bir şekilde yansıması olan iş yeri adlarının da tüm adlandırmalarda olduğu gibi, insanlar tarafından verildiği düşünüldüğünde, kişilerin duygu ve düşünceleri hatta parçası olduğu toplumun kimliği hakkında önemli ipuçlarını bünyesinde barındırdığını söylemek yanlış olmayacaktır. Bugün, ülkemizde iş yeri adlarını değişik açılardan değerlendiren pek çok kıymetli çalışma olmasına karşın bu tür araştırmaların yeterli düzeyde olduğunu söylemek zordur.
Dolayısıyla ad bilime katkısı olacağı düşünülen bu çalışmada, Kilis’in iş yeri adları anlam bakımından incelenerek neticede Kilis’te adlandırma olgusunun nasıl gerçekleştiği konusunda somut verilere ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu maksatla özellikle Kilis’in en işlek caddelerinden Cumhuriyet Caddesindeki ve Murtaza Caddesindeki iş yeri adları örnek alınmış; iş yeri sahipleri ile görüşmek suretiyle onlara iş yeri adına nasıl karar verildiği sorulmuş ve alınan cevaplar doğrultusunda elde edilen gerçek veriler üzerinden çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kilis, ad, ad verme, iş yeri, iş yeri adları

Kaynakça

• Akalın, Ş. H. (2001). Adana’nın Şalgamı Nasıl ‘Shalgam’ Oldu? Türk Dili,590, 145-147.
• Alkaya, E. (2001). Türklerde Ad Verme Geleneği ve Kişi Adları. Türk Kültürü,39,442-447.
• Alkibay, S. (1996). Mağazalarda Yabancı İşletme Adı Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. Türk Dili,538, .415-423.
• Armağan, B. (2001). Türkçeye Giren Yabancı Sözcükler ve Otel Adları, Türk Dili, 596, 144-154.
• Arslan, A. ve Diyapoğlu, E. (2018). Ağrı İli Cumhuriyet Caddesindeki İş Yeri İsimlerinin Dil-Kültür İlişkisi Bağlamında Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(3), 2039-2058.
• Arvas, A. (2011). İş Yeri İsimleri Üzerine Bir Araştırma: Van Örneği. Akademik Bakış Dergisi, 23, 1-8. Aydın, Y. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Argonun Yeri Üzerine Bir Tartışma. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 308-326.
• Ayvazoğlu, B. (2001). Çiçek ve Renk Adlarına Dair. Türk Yurdu, 162-163(21), s.62-65.
• Balcı, T. (2013). Almanya’da Kültürel Öğeler İçeren Levha Metinleri, Turkish Studies, 8(12), 121-131.
• Boyraz, Ş. (2003). İletişim Açısından Sivas’ta Ticari İşletme Adları. Milli Folklor, 60, 141-160.
• Caferoğlu, A. (1953). Türk Onomastiğinde Ad Kültü. Türkiyat Mecmuası. 10, 201-212.
• Cumhuriyetin 75. Yılında Kilis. (1998). Kilis: Kilis Valiliği.
• Demircan, Ö. (2001). “İş Yeri Adları”nda Yabancılaşma. XIV. Dilbilim Kurultayı Bildirileri, Ç. Ü. Basımevi, Adana, 4-12.
• Gaddar, Z. (2014). Ödemiş’in İş Yeri Adları Üzerine Bir İnceleme. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 319-332.
• Kandemir, E. (2004). Denizli’deki İş Yeri Adları Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi.
• Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Denizli.
• Karademir, F. (2004). Diyarbakır’daki Mağaza ve İş Yeri Adları Üzerine. V. Uluslararası Türk Dili Kurultayı Bildirileri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Karadoğan, A. (2003). Türk Şahıs Adlarında Hayvan Kültü. Milli Folklor, 15(57), 109-116.
• Kaya, S. (2008). Sivas’ta İş Yeri Adlandırmaları ile İlgili Bazı Tespitler. Uluslararası Ahilik Kültürü ve Kırşehir Sempozyumunda Sunulan Sözlü Bildiri, Kırşehir.
• Kesici, Ö. (1995). Kilis’in Şehir Coğrafyası Özelliklerine Genel Bir Bakış. Doğu Coğrafya Dergisi, 1(1), s.246-280.
• Küçük, S. ve Saraç S. (2008). İş Yeri Adlarındaki Batı Kaynaklı Kelimeler ve Ordu İli Örneği. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 38, 137-155.
• Mert, K. ve Türkmen, M. (2014). Türkçe Biz Sana Ne Yaptık Böyle? İş Yeri İsimleri Yabancılaşıyor: Türkiye’nin Kültürel Değişim Yolculuğu. 12. Uluslararası Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildirileri, 599-607.
• Öztürk Dağabakan, F. (2006) Türk ve Alman Toplumlarında Adlar Ve Sahipleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 27-31.
• Öztürk, F. (2005). Kutadgu Bilig’de Bitki Adları. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi,5(1), 201-208.
• Özyıldırım, I. (2001). İş Yeri Levhaları: İşlevsel Bir Yaklaşım. Dil Dergisi. 103, 10-19.
• Sakaoğlu, S. (2003). Cumhuriyet’ten Günümüze Konya’da İş Yeri Adları. Türk Dili, 622,410-420.
• Şahbaz, N. K. ve Sakar, C. (2017), Suriyeli Mültecilerle Değişen İş Yeri Tabelalarının Dilsel Kullanımlar Açısından İncelenmesi: Mezitli İlçesi Örneği. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 472-484.
• Şenel, M. (2017). Gençliğin Adıyla İmtihanı. Uluslararası Türk Lehçe Araştırmaları Dergisi. 1(1), 72-84.
• Şişman, R. Ş. (2018). İş Yeri Adlandırma Eğilimleri Muş Merkez Modeli. Turkish Studies, 13(28), 887-917.
• Türkçe Sözlük, (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Uysal, B. (2012), Alevi İnanç Sisteminde Adlar ve Dil-Kimlik İlişkisi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 62, 237-248.
• Üstünova, M. Ve Kerime, A. H.; Çetinoğlu Berberoğlu, G.; Akgün, N.; Akkök, M. (2009). İş Yeri Adlarında Eksiltili ve Ters Yapıların Kullanımı. Dil Araştırmaları, 4, 57-66.
• Üstünova, M.; Aydın, H.; Çetinoğlu Berberoğlu, G.; Üstünova, K.; Akkök, M.; Akgün, N. (2010). İş Yeri Adlarında Türkçenin Kullanımı. Turkish Studies, 5(1), 1390-1419.
• Yaman, İ. Ve Ekmekçi, E. (2016). Türkçenin İngilizce Yoluyla Melezleşmesi: Samsun’daki İş Yeri ve Mekân Adları Örneği. Karadeniz Araştırmaları, 50, 217-229.
• Yazım Kılavuzu. (2005). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.