Ülke İçinde Hareket ve Ülkeden Çıkma Hakkı: Normatif Bir İnceleme

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 1, 303 - 315, 26.01.2022

Damla Aksel

https://doi.org/10.21547/jss.975165

Öz

Göçmen karşıtı politikaların yaygın olduğu ve sınır güvenliği meselesinin göç politikaların odağında olduğu günümüzde, bireylerin hareket özgürlüğü hakkı uluslararası göç süreçleri çerçevesinde ele alınmakta ve insan hareketliliği sınır düzenlemeleri ile doğrudan ilişkili olarak tartışılmaktadır. Bununla birlikte, 2020 yılının şubat ayından itibaren bütün dünyada görülmeye başlayan COVID19 küresel salgını sonrasında pek çok ülkede toplumsal mesafe ve karantina mekanizmalarını kullanılmaya başlanırken, durumun bazı liberal demokratik ülkelerde uzun süredir tartışılmayan ülke içinde ve ülkeden dışarı yönelik hareketlilik özgürlüğü hakkını tekrar gündeme getirdiği görülmektedir. Bu makale hem uluslararası kamuoyunda hem de siyaset ve etik felsefesi kuramcıları tarafından son dönemde gündeme gelen ülke içinde hareket özgürlüğü ve ülkeden çıkma hakkının gelişimini, bir yandan tarihsel planda incelerken, diğer yandan da siyaset kuramlarına yansıdığı haliyle normatif temelleri üzerinden tartışmaktadır. Makale, başta liberal demokratik ülkeler olmak üzere pek çok coğrafyada ülke içi hareket özgürlüğünün Aydınlanma Dönemi sonrasında kazanılmış bir hak olduğunu gösterirken, bunun modern devletin vatandaşlarını daha yakından takip etmesi ve uluslararası sınırların kapanmasıyla bir arada geliştiğini tartışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ülke içinde hareket, ülkeden çıkma hakkı, hareket özgürlüğü hakkı, siyaset kuramları, COVID19 küresel salgını

Teşekkür

Çalışmanın düzenlenmesindeki katkılarından dolayı Haz Toruş’a teşekkür ederim.

Right to Internal Mobility and Right to Leave: A Normative Overview

Öz

In the current age, where the anti-migration politics are widespread and border security is at the center of migration policies, the right to mobility is discussed mainly within the framework of international migration processes and in relation to border regulations. Yet, the COVID19 pandemic which spread rapidly around the world since February 2020 has been followed by governmental restrictions against mobility, and put the issue of the right to mobility back to the agenda of the policy makers and public opinion. This article examines the development of the right to internal mobility and right to leave from a historical perspective, focusing on the normative foundations in political thought. The article argues that mainly in liberal democratic countries, freedom of internal mobility has developed as a human right following the Enlightenment period, nevertheless, it was also coupled with a closer scrutiny of the modern state towards its citizens, and an increasing closure of the international borders.

Anahtar Kelimeler

Internal mobility, right to leave, right to mobility, political thought, COVID19 pandemic

Kaynakça

• Aksel, Damla B. (2021). ‘COVID19 Sürecinde Göç ve İltica Yönetişimini Yeniden Düşünmek’, Panorama, Çevrimiçi Yayın, 6 Temmuz 2021, https://www.uikpanorama.com/blog/2021/07/06/covid19-surecinde-goc-ve-iltica-yonetisimini-yeniden-dusunmek.
• Bader, V. (2005). The Ethics of Immigration. Constellations, 12(3), 331-361.
• Baubock, R. (2006). Free Movement and the Asymmetry Between Exit and Entry. Éthique Et Économique= Ethics And Economics, 4(1).
• Baubock, R. (2020). A Free Movement Paradox: Denationalisation And Deportation İn Mobile Societies. Citizenship Studies, 24(3), 389-403.
• Bay, A. (2017). Osmanlı Gümrüğünde Bir Geçiş Belgesi: Tezkeresi. Kebikec Insan Bilimleri Icin Kaynak Arastirmali Dergisi, (43).
• Fine, S., & Ypi, L. (Eds.). (2016). Migration in Political Theory: The Ethics of Movement and Membership. Oxford University Press.
• Hollifield, J. F. (2004). The Emerging Migration State 1. International Migration Review, 38(3), 885-912.
• Karakaya-Polat, R. (2021) “Salgınla Mücadelede Bilimsel Yaklaşım: Sosyal bilimlerin rolü?”, Panorama, Çevrimiçi Yayın, 23 Ocak 2021, https://www.uikpanorama.com/blog/2021/03/23/salginla-mucadelede-bilimsel-yaklasim-sosyal-bilimlerin-rolu/
• Kasaba, R. (2012). Bir Konargöçer İmparatorluk: Osmanlı'da Göçebeler, Göçmenler ve Sığınmacılar. Kitap Yayınevi.
• Mau, S., Brabandt, H., Laube, L., & Roos, C. (2012). Liberal States And The Freedom Of Movement: Selective Borders, Unequal Mobility. Springer.
• Miller, D. (2016). Is there a Human Right to immigrate?. Migration in political theory: The ethics of movement and membership, 11-29.
• Nouvellet, P., Bhatia, S., Cori, A., Ainslie, K. E., Baguelin, M., Bhatt, S., Boonyasiri A., Brazeau, N.F., Cattarino, L., Cooper, L.V., Coupland, H., & Donnelly, C. A. (2021). Reduction in mobility and COVID-19 transmission. Nature Communications, 12(1), 1-9.
• Platon (2010). Kriton. Say Yayınları: İstanbul.
• Salter, M. B. (2003). Rights of Passage: The Passport in International Relations. Lynne Rienner Publishers.
• Stilz, A. (2016). Is There an Unqualified Right to Leave?. Migration in Political Theory: The Ethics of Movement and Membership, 57-79.
• Torpey, J. C. (2018). The Invention of the Passport: Surveillance, Citizenship and the State. Cambridge University Press.
• Ypi, L. (2008). Justice in Migration: A Closed Borders Utopia? Journal of Political Philosophy, 16(4), 391-418.