Neoliberalism and Dilemmas of Trade Unions in Turkey, 1980-2010

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 2, 868 - 880, 30.04.2022

Deniz Dinç

https://doi.org/10.21547/jss.1025724

Öz

This article focuses on the situation of labour movement and unionization in Turkey in the first 30 years of neoliberal transformation. The neoliberal transformation of the Turkish economy, which started in the 1980s, completely eliminated all the gains of the labour left over from the import substitution industry period in about 30 years. Therefore, this study sees the segmentation of labour created by neoliberal globalization and flexible production as the main reason for the weakening of unions. Claiming that neoliberalism produces serious unemployment, this article touches upon the serious difficulties faced by labour even during periods of economic expansion. Even during the growth periods in the 2000s, unemployment has increased significantly, labour has become insecure and the working hours of employees have increased significantly. With the decrease in support for agricultural policies, the population working in agriculture faced unemployment. The number of members of the unions that attempt to protect the rights of organized labour has dropped significantly. The unions have entered an existential crisis. This study suggests that unions should adopt a strategy that includes workers working in the informal sector in order to get out of the union crisis they are experiencing. This article recommends that Collective movement unionism can be an alternative for unions to rise again. However, this process has its own difficulties.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalism, Globalization, Labour, Trade Unions, Segmentation of Labour, Social Movement Unionization

Neoliberalizm ve Türkiye’de Sendikaların Çıkmazları, 1980-2010

Öz

Bu makale neoliberal dönüşümün ilk 30 yılında Türkiye'de emek hareketi ve sendikalaşmanın durumuna odaklanmaktadır. 1980'lerle başlayan Türkiye ekonomisinin neoliberal dönüşümü ithal ikameci sanayi döneminden kalan emeğin tüm kazanımlarını yaklaşık 30 yıl içinde tamamen ortadan kaldırmıştır. Dolayısıyla, bu çalışma neoliberal küreşelleşmenin yarattığı emeğin segmentasyonu ve esnek üretimin sendikaların zayıflamasındaki başat neden olarak görmektedir. Neoliberalizmin ciddi anlamda işsizlik ürettiğini iddia eden bu makale ekonomik genişleme dönemlerinde bile emeğin yaşadığı ciddi zorluklara değinmektedir. 2000'li yıllardaki büyüme dönemlerinde bile Türkiye'de ciddi anlamda işsizlik artmış, emek güvencesizleştirilmiş ve çalışanların çalışma saatleri ciddi oranda artmıştır. Tarım politikalarına desteğin azalmasıyla birlikte tarımda çalışan nüfüs işsizlikle karşı karşıya kalmıştır. Örgütlü emeğin haklarını korumaya çalışan sendikaların üye sayıları ciddi ölçüde düşmüş. Sendikalar varoluşsal bir krize girmiştir. Bu çalışma Sendikaların yaşadıkları sendikal krizden çıkması için enformel sektörde çalışan işçileri kapsayan bir stratejiye geçmeleri gerektiğini önermektedir. Bu makale Toplusal hareket sendikacılığını, sendikaların yeniden yükselişe geçmeleri için bir alternatif olabilileceğini önermektedir. Ancak bu süreç de kendi içinde zorluklar taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Neoliberalizm, Küreselleşme, Emek, Sendikalar, Emeğin Segmentasyonu, Toplumsal Hareket Sendikacılığı

Kaynakça

• Adaman, F., Buğra, A. & İnsel A. (2009). Societal Context of Labor Union Strategy: The Case of Turkey, Labor Studies Journal, 34(2), 168-188. doi:10.1177/0160449X07309937
• Akkaya, Y. (2006). İşçi Hareketinin ve Örgütlenmenin İhmal Edilen Alanı veya Bir İmkan Olarak ‘Enformel’ Gruplar/Örgütler. In F. Sazak (Ed.), Türkiye’de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar (pp. 209-235). Ankara: Epos.
• Beşeli, M. (2006). Sendikacılığın Sefaleti. In Sazak F. (Ed.) Türkiye’de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar (pp. 237-279). Ankara: Epos.
• Buğra, A. (2018). Social Policy and Different Dimensions of Inequality in Turkey: A Historical Overview, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 20(4), 318-331.
• Buğra, A., Adaman F., & İnsel, A. (2004). Çalışma Hayatında Yeni Gelişmeler ve Türkiye’de Sendikaların Değişen Rolü, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Politika Forumu, İstanbul, available at:https://spf.boun.edu.tr/sites/spf.boun.edu.tr/files/1435226403_sendika_rapor%5B1%5D_0.pdf
• Çelik, A. (2004) Türkiye’de Sendika Üyeliği ve Sendikalaşma İstatistikleri, İş, Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(1). Retrieved From: http://www.isguc.org/?p=article&id=211&cilt=6&sayi=2&yil=2004
• Çelik, A. (2006). Yeni Sorun Alanları, Eğilimler ve Arayışlar: Sendikaların Yeni Dünyası, In F. Sazak (Ed.), Türkiye’de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar (pp. 17-74). Ankara: Epos.
• Dinç, D. (2020). Na Beregu ‘Imperii’, Kriticheskiy Analiz Kontseptsii ot Hardta i Negri, Polis: Politicheskie Issledovaniya, 2, 92-108. (On the Shore of the Empire: A Critical Evaluation of Hardt and Negri Based on the Concepts of Imperialism and the People, Polis: Political Studies, English Version, )Retrieved from: https://www.politstudies.ru/en/article/5641. doi:10.17976/jpps/2020.02.07
• Hardt, M. & Negri A. (2003). Labor of Dionysus: A Critique Of The State form. Minnesota: Minnesota University Press.
• Harvey, David (2006). Neo-liberalism as Creative Destruction, Swedish Society for Anthropology and Geography, 88 (2), 145-158.
• Koç, Y. (2006). Türkiye’de Sendikacılık: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. In F. Sazak (Ed.), Türkiye’de Sendikal Kriz ve Sendikal Arayışlar (pp. 157-207). Ankara: Epos.
• Levitt, K., P. (2009). Bir Kalkınma İktisatçısı Olarak Karl Polanyi. In F. Şenses (Ed.), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar (pp. 63-88). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mahiroğulları, A. (2001). Türkiye’de Sendikalaşma Evreleri ve Sendikalaşmayı Etkileyen Unsurlar, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2(1), 161-189.
• Mütevellioğlu N. & Işık S. (2009).Türkiye Emek Piyasasında Neoliberal Dönüşüm’’In N. Mütevellioğlu and S. Sönmez, (Eds.) Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm (pp. 159-204). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Munck, R. (2002). Globalisation and Labour. London: Zed Books.
• Oyan, O. (2004). Tarımsal Politikalardan Politikasız Bir Tarıma Doğru. In N. Balkan and S. Savran (Eds.), Neoliberalizmin Tahribatı (pp. 44-67) İstanbul: Metis Yayınları.
• Öniş, Z. & Şenses, F. (2009). Küresel Dinamikler, Ülkeiçi Koalisyonlar ve Reaktif Devlet: Türkiye’nin Savaş Sonrası Kalkınmasında Önemli Politika Dönüşümleri. In F. Şenses (Ed.), Neoliberal Küreselleşme ve Kalkınma: Seçme Yazılar (pp. 705-743). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özuğurlu, M. (2009). Türkiye’de Muhalefet Krizi: Ulusalcılık, Örgütlü Emek Hareketi ve Sol. In N. Mütevellioğlu and S. Sönmez, (Eds.), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm (pp. 335-356). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Polanyi, K. (1944). The Great Transformation: The Political and Economic Origins of Our Time. Boston: Beacon Press.
• Radice, H. (2005). Neoliberal Globalization: Imperialism without Empires? In A. Saad-Filho and D. Johnston (Eds.) Neoliberalism: A Critical Reader (pp. 91-99). London: Pluto Press.
• Saad-Filho, A. (2005). From Washington to Post-Washington Consensus: Neoliberal Agendas for Economic Development. In A. Saad-Filho and D. Johnston (Eds.) Neoliberalism: A Critical Reader (pp. 113-119). London: Pluto Press.
• World Bank. (2006). Turkey: Labor Market Study. Report No. 33254-TR, Poverty Reduction and Economic Management Unit, Europe and Central Asia Region, World Bank.
• TÜSİAD. (1991). Türk Toplumunun Değerleri, İstanbul. Report retrieved from: https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9121-turk-toplumunun-degerleri
• Waddington, J & Hoffman, R. (2000). Trade Unions in Europe, Facing Challenges and Searching for Solutions. Brussels: ETUI