Türkiye’de Vergi Gelirlerinin Seyri ve Mali Anestezinin Rolü

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 3, 1230 - 1243, 31.07.2022

Hakkı Mümin Ay , Nihal Güneş

https://doi.org/10.21547/jss.1104889

Öz

Vergiler, ekonomik ve sosyal yaşamı etkileyen önemli bir unsurdur. Kişilerin ve firmaların gelir, gider ve servetleri üzerinden alınır. Ülkelerin vergi yapıları gelişmişlik seviyelerine göre farklılıklar gösterir. Vergiler ekonomide birçok değişken ile karşılıklı etkileşim içindedir. Gelişmiş ülkelerin vergi yapıları genellikle adil olan dolaysız vergi ağırlıklıdır. Az gelişmiş ülkelerde acımasız ve adil olmayan dolaylı vergiler daha çok tercih edilmektedir. Bunun nedeni dolaylı vergilerin tahsili kolay ve zahmetsiz ve verimlidir. Ayrıca mükellef psikolojisine uygun düşmektedir. Tüketim üzerinden alınan dolaylı vergilerin mali anestezi özelliği vardır. Bu vergiler kişilerin haberi olmadan ya da hissettirmeden alınır. Dolaylı vergiler gelirin yeniden dağılımını düşük gelirli gruplar aleyhine gerçekleştirir. Uzun yıllardır Türkiye vergi sistemi içinde gelişmiş ülkelerin aksine dolaylı vergileri tercih etmektedir. Bu çalışmada OECD ve Avrupa Birliği ülkeleri ile Türkiye’nin vergi yapıları karşılaştırılmıştır. Mali anesteziye maruz kalan vatandaşlar, siyasal tercihlerini sağlıklı kullanamazlar. Devlete güvenleri azalır. İdeal bir vergi sistemi, adil vergilerin ağırlık kazanması ile mümkündür. Çalışmada mali anestezinin olumsuz yönleri anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dolaylı Vergi, Mali Anestezi, Adil Vergi, Vergi Yapısı, ,Covid-19

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

--

Teşekkür

Çalışmalarınızda Kolaylıklar diler, şimdiden teşekkür ederim.

The Course of Tax Revenues in Turkey and the Role of Financial Anesthesia

Öz

Taxes are an important element affecting economic and social life. It is taken over the income, expenses and wealth of individuals and companies. The tax structures of countries vary according to their level of development. Taxes interact with many variables in the economy. The tax structures of developed countries are weighted by direct tax, which is usually fair. In underdeveloped countries, cruel and unfair indirect taxes are more preferable. This is because the collection of indirect taxes is easy and effortless and efficient. In addition, it is in accordance with taxpayer psychology. Indirect taxes on consumption have a property of financial anesthesia. These taxes are collected without people knowing or making them feel. Indirect taxes carry out income redistribution against low-income groups. For many years, Turkey has preferred indirect taxes in its tax system in contrast to developed countries. In this study, the tax structures of OECD and European Union countries and Turkey are compared. Citizens who are exposed to financial anesthesia cannot use their political preferences in a healthy way. Their trust in the state decreases. An ideal tax system is possible with fair taxes gaining weight. The study describes the negative aspects of fiscal anesthesia.

Anahtar Kelimeler

Indirect Tax, Fiscal Anesthesia, Fair Tax, Tax Structure, Covid-19

Proje Numarası

--

Kaynakça

• Aamir, M., Qayyum, A., Nasir, A., Hussain, S., Khan, K. I., & Butt, S. (2011). Determinants of Tax Revenue: A Comparative Study of Direct taxes and Indirect. International Journal of Business and Social Science, Vol. 2 No. 19 [Special Issue - October 2011], 173-178. (11.02.2022) http://ijbssnet.com/journals/Vol_2_No_19_Special_Issue_October_2011/21.pdf
• Aidt,T. & Jensen, P. (2007), The Taxman Tools Up: An Event History Study of the Introduction of the Personal Income Tax in Western Europe, 1815-1941. Journal of Public Economics, Vol: 93, 160-175. (12.02.2022) https://www.econ.cam.ac.uk/research-files/repec/cam/pdf/cwpe0766.pdf
• Akdoğan, A. (1999). Kamu Maliyesi. 7. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Alm, J.- Bahl,R. And Murray, M. N. (2013). Tax Strcture and Tax Compliance. The Review of Economics and Statistics, Vol. 72, No. 4 (Nov., 1990), Published by: The MIT Press, 603-613. (12.02.2022) http://www.jstor.org/stable/2109600
• Arıkan, Z. ve Önkan, Ö. (2020). Mali Anestezi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 381, 9-18.
• Arıkan, Z. ve Önkan, Ö. (2020). Mali Anestezi ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 381, 9-18.
• Arsan, H.Ü. (1968). Vergi Yükü Üzerine Bir İnceleme. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Atkinson, A. B. (1977). Optimal Taxation and the Direct Versus Indirect Tax Controversy. The Canadian Journal of Economics, 10(4), 590-606. (09.03.2022) https://ideas.repec.org/a/cje/issued/v10y1977i4p590-606.html
• Ay, H. M. ve Talaşlı, E. (2008). Ülkelerin Ekonomik Gelişmişlik Seviyeleri ve Vergi Yapıları Arasındaki İlişki. Maliye Dergisi, S:154, Ocak-Haziran, 135-155.