Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve İslami Finans Perspektifi

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 4, 1948 - 1966, 19.10.2022

Muhammet Fatih Canbaz

https://doi.org/10.21547/jss.1109383

Öz

Sürdürülebilir Kalkınma; insanlığın ortak bir görevi olarak nesillerin hayatiyetlerini sürdürebilmeleri için gerekli olan kaynakları israf etmeden, akıllıca yöneterek günümüz insanlığının ihtiyaçlarını karşılayabilme ve gelecek nesillere aktarabilme iradesini temsil eder. Bu çalışmada İslami finans perspektifi ile uyumlu olan bu anlayış üzerinde durularak İslam iktisadı ve finansının sürdürülebilirlik çabalarına yapabileceği katkılar ve sunabileceği fırsatlar araştırılmıştır. Araştırmalar neticesinde İslam iktisadi anlayışının; İslami bankalar yoluyla, zekât, vakıf, sadaka, karz-ı hasen, İslami mikro finans, İslami kitle fonlaması gibi sosyal finans araçlarıyla ve İslami finans eğitimiyle ortaya koyacağı insan modeliyle sürdürülebilir kalkınmaya büyük katkılar sunabileceği anlaşılmıştır. Ek olarak kapitalist anlayışın neden olduğu finansal krizler ve çevre sorunları nedeniyle sürdürülebilir kalkınma çabalarında başarısız olduğu iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Kalkınma, İslami finans, İslam iktisadı

Sustainable Development Goals and Islamic Finance Perspective

Öz

Sustainable development, as a common task of humanity, represents the will to meet the needs of today's humanity and transfer it to future generations by wisely managing the resources necessary for the survival of generations without wasting them. In this study, the contribution of Islamic economics and finance to sustainability efforts and the opportunities it can offer are investigated by emphasizing this understanding that is compatible with the Islamic finance perspective. As a result of the research, it has been understood that Islamic economics can make great contributions to sustainable development through Islamic banks, social finance tools such as zakat, waqf, sadaqah, qard-al hasan, Islamic microfinance, Islamic crowdfunding, and the human model that will be revealed by Islamic finance education. In addition, it is claimed that sustainable development efforts are unsuccessful due to financial crises and environmental problems caused by capitalist understanding.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Development, Islamic Finance, Islamic Economics

Kaynakça

• Aliyev, E., & Aslanlı, K. (2015). İslam Ülkelerinin Sürdürülebilir Kalkınma Performansı: Kavramlar, Teoriler, Ölçümler. Avrasya Etüdleri, 47(1), 37-70.
• Alkin, K. (2021). Küresel GSYH 2022'de 100 Trilyon Dolar. Sabah Gazetesi. Erişim: 29.12.2021
• Altun, F. (2019). İslami Finans için bir Gelişim Alanı Olarak Sürdürülebilirlik: Katılım Bankası Kurumsal Müşterileri Üzerine Ampirik bir Araştırma. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aras, O. N. (2000). Türkiye'nin Kalkınma Sorunu ve Çözüm Noktasında Özel Finans Kurumları. Journal of Qafqaz University, 3(1), 93-110.
• Aysan, A. F., & Büyükdeniz, T. (2022). Döngüsel Ekonominin Sermaye Piyasaları Yoluyla Finansmanı: Yeşil Tahviller. M. Bulut, & C. Korkut (Dü) içinde, Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilir Hayat (s. 23-44). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Aysan, A. F., & Dumludağ, D. (2014). Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar. Ankara: İmge Yayınevi.
• Barau, A. S. (2004). Environment and Sustainable Development in the Quran. Kano: International Institute of Islamic Thought.
• Bloomberg. (2009). Vatican Says Islamic Finance May Help Western Banks in Crisis. Bloomberg. https://www.cimer.org.au/wp-content/uploads/documents/vatican.pdf, Erişim: 30.12.2021
• Canbaz, M. F. (2020). İslami Finansman ve Karz-ı Hasen. İstanbul: Nida Akademi.
• Chowdury, S. R. (2016). Sustainable Development: An Islamic Analysis. Religion and Humanity Studies, 89, 1-17.
• Çonkar, M. K., & Canbaz, M. F. (2018). Kitle Fonlaması Finansman Yöntemi: Türkiye’de Sistemin Geliştirilmesine Yönelik Öneriler. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(2), 119-132.
• Din Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2022). Çevreye Vefa Müminin Şiarıdır. s. 1. Erişim: 05.06.2022
• Diyanet İşleri Başlanlığı - DİB. (2022, Mayıs 26). Din İşleri Yüksek Kurulu. Diyanet İşleri Başlanlığı: https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/391/zekat-nedir- Erişim: 01.06.2022
• Duman, A. (2008). Sadaka. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (s. 383-384). içinde Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Ela, M. (2019). Yeşil Sukuk ve Türkiye’de Uygulanabilirliği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 26(1), 221 - 237.
• Erdal, M. B. (2021). İslami Finans Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarına Nasıl Katkı Sağlayabilir? Vadi İktisat, s. 1. Erişim: 02.06.2022
• Euronews. (2022). Türkiye insani yardımda dünya lideri. euronews: https://tr.euronews.com/2018/06/21/turkiye-insani-yard-mda-zirvede Erişim: 02.06.2022
• Fonangels. (2022). Fonangels Tüm Projeler. Fonangels: https://fonangels.com/MainPage, Erişim: 31.05.2022
• Fonbulucu. (2022). Fonbulucu Kampanya Durumu. Fonbulucu: https://invest.fonbulucu.com/kampanyalar?state=302, Erişim: 31.05.2022
• Furat, A. H. (2012). İslam Hukukunda Vakıf Akdinin Bağlayıcılığı. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(27), 61-84.
• Gedikli, E. Y., & Gökırmak, H. (2021). Katılım Bankacılığı ve Sürdürülebilir Kalkınma Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 16(1), 75-93.
• Karz-ı Hasen Vakfı. (2022). Karz-ı Hasen Vakfı. Karz-ı Hasen Vakfı: https://karzihasenvakfi.com, Erişim: 31.05.2022
• Korkut, C., & Bulut, M. (2022). Yeni Bir Ekonomik Paradigma Arayışı İçinde Döngüsel Ekonomi ve İnsani Finans. M. Bulut, & C. Korkut (Dü) içinde, Döngüsel Ekonomi ve Sürdürülebilir Hayat (s. 1-22). Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Kuloğlu, E., & Öncel, M. (2015). Yeşil Finans Uygulaması ve Türkiye'de Uygulanabilirliği. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 2-19.
• Lazzarato, M. (2015). Borçlandırılmış İnsanın İmali. (M. Erşen, Çev.) İstanbul: Açılım Kitap.
• Özdemir, M. (2019). Katılım Bankaları ve İslami Mikrofinans: Türkiye’deki Mevcut Durum ve Öneriler. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 13(2), 121-160.
• Rahman, A. H., Said, S., Salamun, H., Aziz, H., Adam, F., & Ahmad, W. I. (2018). Sustainable Development from Islamic Perspective. International Journal of Civil Engineering and Technology, 9(4), 985–992.
• Salihoğlu, M. (2013). Zekat. T. D. (TDV) içinde, Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) İslam Ansiklopedisi (s. 207-209). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı (TDV) Yayınları.
• United Nations. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development - Our Common Future. San Francisco, Kaliforniya, ABD: United Nations.
• United Nations. (2022). UNDP Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları. UNDP Türkiye: https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/sustainable-development-goals.html, Erişim: 24.02.2022
• Utku, M. (2021). Sürdürülebilir Stratejinin Önemi. Katılım Finans Dergisi, 5(26), 30.
• Vakıflar Genel Müdürlüğü. (2022). Tarihte Vakıflar. Vakıflar Genel Müdürlüğü: vgm.gov.tr/kurumsal/tarihce/tarihte-vakiflar, Erişim: 30.05.2022
• WAM - Emirates News Agency. (2022). UNHCR: Mülteci Zekât Fonu 2021'in ilk 6 ayında 584.000 kişiye yarar sağladı. Emirates News Agency: https://www.wam.ae/tr/details/1395303001771, Erişim: 26.05.2022
• Washington Post. (2009). Muslim Demographics; Vatican Commentary on Banking Crisis; United Church of Christ Leadership. Washington Post, s. 2. https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/03/06/AR2009030603198_2.html, Erişim: 31.05.2022
• Zafir, C. Z. (2014). Sürdürülebilir Kalkınma Yaklaşımı. A. F. Aysan, & D. Dumludağ (Dü) içinde, Kalkınmada Yeni Yaklaşımlar (s. 243-275). Ankara: İmge Kitabevi.
• Zaman, A., & Qadir, J. (2020). Islamic Approaches To Sustainable Development. A. Zaman, J. Qadir, M. Saraç, & M. K. Hassan (Dü) içinde, Islamic Perspective for Sustainable Financial System (s. Mehmet Saraç, Mohammed Kabir Hassan). Istanbul - Turkey: Istanbul University Press. doi:10.26650/B/SS10.2020.017