2019-2020 Yılı Yesemek Heykel Atölyesi ve İslahiye – Nurdağı Yüzey Araştırması Sonuçları

Yıl 2022, Cilt: 21 Sayı: 4, 1846 - 1879, 19.10.2022

Atilla Engin , Metin Alparslan , Emrah Özdemir , Şenay Doruk Engin , Deniz Burak Kişniş

https://doi.org/10.21547/jss.1140348

Öz

2019 ve 2020 yıllarında, Gaziantep iline bağlı İslahiye ve Nurdağı ilçeleri sınırları içinde ve Yesemek Heykel Atölyesi ile yakın çevresinde yapılan arkeolojik yüzey araştırmalarında Orta Paleolitik Çağ’dan Geç Osmanlı Dönemi’ne kadar farklı dönemlere tarihlenen 77 arkeolojik merkez tespit edilmiş ve incelenmiştir. Kuzey Levant Koridoru içinde yer alan bu bölgenin arkeolojisi yeterince araştırılmamıştır. Bu merkezler içinde Yesemek Heykel Atölyesi içinde ve hemen yakınlarındaki büyük bir tepe yerleşmesinde tespit edilen Geç Tunç Çağı kalıntıları Yesemek Heykel atölyesi ile ilgili başta tarihlendirme problemi olmak üzere önemli sorulara cevap vermiştir. Yesemek Heykel Atölyesi’nin hemen doğusunda yer alan, doğu-batı istikametinde uzanan 3,5 km uzunluğundaki doğal tepe üzerinde tespit edilen Geç Tunç Çağı’na tarihlenen mimari kalıntılar, heykeltıraşlık eserleri ve seramik parçaları Yesemek Heykel Atölyesi’nin tarihlendirilmesini sağlarken, atölyenin üretim amacını da ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Yesemek Heykel Atölyesi, İslahiye ve Nurdağı Havzası Yüzey Araştırması, Hitit İmparatorluk Çağı.

Destekleyen Kurum

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Gaziantep Büyük Şehir Belediyesi, İş Bankası Genel Müdürlüğü

Proje Numarası

YA012702

Teşekkür

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne, Gaziantep Büyük Şehir Belediyesi'ne, İş Bankası Genel Müdürlüğü'ne ve Yesemek Alan Başkanlığı'na en içten teşekkürlerimizi sunarız.

Results of the Yesemek Sculpture Workshop and Islahiye – Nurdağı Survey 2019-2021

Öz

During the archaeological investigations carried out in 2019 and 2020 in Islahiye and Nurdağı districts of Gaziantep province and near Yesemek Sculpture Workshop, 77 archaeological centres from different periods from the Middle Palaeolithic to the Late Ottoman period were identified and investigated. The archaeology of this region, located in the northern Levant corridor, has not yet been sufficiently explored. Among these centres, the Late Bronze Age remains found in the Yesemek Sculpture Workshop and in a large hilltop settlement in its immediate vicinity answered important questions about the Yesemek Sculpture Workshop, especially the problem of dating. Architectural remains, sculptures and pottery sherds from the Late Bronze Age found on a 3.5 km long natural hill extending in an east-west direction directly east of the workshop provide the dating of the Yesemek sculpture workshop, while the workshop's production purpose has also been uncovered.

Anahtar Kelimeler

Yesemek Sculpture Workshop, Surveys of the Islahiye and Nurdağı Basin, Hittite Imperial Period.

Proje Numarası

YA012702

Kaynakça

• Alkım, U.B. (1957). Yesemek Taşocağı ve Heykeltıraşlık Atölyesi. Belleten, 21, 359-376.
• Alkım, U.B. (1958). Yesemek araştırmaları (Rapor-1957). Belleten, 22, 634.
• Alkım, U.B. (1959a). Yesemek Kazısı ve İslahiye Bölgesi araştırmaları. Belleten, 23, 692-694.
• Alkım, U.B. (1959b). Ein altes Wegenetz im Südwestlichen Antitaurus-Gebiet. Jahrbuch Für Kleinasiatische Forschung, 3, 207-222.
• Alkım, U.B. (1959c). Güney-Batı Antitoros Bölgesi’nde eski bir yol şebekesi. Belleten, 23, 59–77.
• Alkım, U.B. (1960a). 1958 yılı Yesemek çalışmaları. Belleten, 24, 1-10.
• Alkım, U.B. (1960b). 1959 İslahiye Bölgesi araştırmaları: Yesemek çalışmaları ve Tilmen Höyük sondajı. Türk Arkeoloji Dergisi, 10/1, 7-9.
• Alkım, U.B. (1962a). Yesemek çalışmaları ve Tilmen Höyük Kazısı (1960). Türk Arkeoloji Dergisi, 11/1, 5-6.
• Alkım, U.B. (1962b). 1961 Dönemi Tilmen Höyük ve Yesemek Kazıları. Türk Arkeoloji Dergisi, 11/2, 5-7.
• Alkım, U.B. (1964). İslahiye Bölgesi’nde Türk Tarih Kurumu adına 1955-1962 yılları arasında yapılan tarihi ve arkeolojik araştırmalar. Atatürk Konferansları, 163-178, Ankara.
• Alkım, U.B. (1965). The road from Sam’al to Asitawandawa: Contributions to the historical geography of the Amanus Region. Anadolu Araştırmaları, 2, 1-45.
• Alkım, U.B. (1968a). Anatolia I. Geneva: The World Publishing Company.
• Alkım, U.B. (1968b). İslâhiye Bölgesi araştırmaları. Gedikli ve Kırışkal Hüyük Kazıları (1967). Türk Arkeoloji Dergisi, 16/2, 5-9.
• Alkım, U.B. (1969). The Amanus region in Turkey. New light on the historical geography and archaeology. Archaeology, 22/4, 280-289.
• Alkım, U.B. (1972). Tilmen ve Kırışkal Hüyük kazıları (1970). Türk Arkeoloji Dergisi, 19/2, 39-50.
• Alkım, U.B. (1974a). Yesemek Taşocağı ve Heykel Atölyesinde Yapılan Kazı ve Araştırmalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Alkım, U.B. (1974b). A subterranean construction at Kırışkal. Mansel’e Armağan / Mélanges Mansel, 821–30, Ankara.
• Benati, G. ve Zaina, F. (2013). A Late Bronze Age I fortress at Tasli Geçit Hoyuk and the defensive architecture of Anatolia and the Northern Levant during the 2nd millennium BC. OCNUS, 2, 9-29.
• Çınaroğlu, A ve Çelik, D. (2012). Alaca Höyük. In M. Doğan-Alparslan, M. Alparslan (Ed.), Hittites: An Anatolian Empire / Hititler: Bir Anadolu İmparatorluğu, 196-207. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Duru, R. (2003). Unutulmus Bir Baskent: Tilmen / A Forgotten Capital City: Tilmen, İstanbul: TÜRSAB.
• Duru, R. (2004). Yesemek: Eski Önasya Dünyasının En Büyük Heykel Atölyesi / Yesemek: The Largest Sculpture Workshop of the Ancient Near East, İstanbul: Türsab, 2004.
• Engin, A. (2015). Baraj suyu altında kalan bir höyüğün akıbeti: Sıradur Höyüğü. In E. Okan ve C. Atila (Ed.), Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan / Studies in Honour of Ömer Özyiğit, 13-28. İstanbul: Ege Yayınları.
• Engin, A. ve Beyazlar, A. (2016). Bir Erken Tunç Çağı II-III kaya oyuğu mezarı ve ortaya koyduğu yeni bulgular / An Early Bronze Age II-III rock-cut tomb presenting new evidence. Eurasian Art and Humanities Journal, 5, 1‐38.
• Landsberger, B. (1948). Sam’al. Karatepe Harabelerinin Keşfi ile İlgili Araştırmalar. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Marchetti, N. (2011). The 2009 Joint Turkish-Italian excavations at Taşlı Geçit Höyük. 32. Kazı Sonuçları Toplantısı, 2, 297-231.
• Marchetti, N. (2012). The 2010 Joint Turkish-Italian excavations at Taşlı Geçit Höyük. 33. Kazı Sonuçları Toplantısı, 3, 532-538.
• Neve, P. (1999). Die Oberstadt von Hattuša: Die Bauwerke. I. Das Zentrale Tempelviertel. Berlin: Gebr. Mann Verlag.
• Özgüç, T. (2002). Alacahöyük: Ein Kultort im kerngebiet des Reiches / Alacahöyük: İmparatorluğun Çekirdek Bölgesinde Bir Kült Merkezi. Die Hethiter und ihr Reich. Das Volk der 1000 Götter / Hititler ve Hitit İmparatorluğu: 1000 Tanrılı Halk, 172-175, 468-469. Bonn: Kunst- und Ausstellungshalle der Bundesrepublık Deutschland.
• Puchstein, O., Kohl, H. ve Krencker, D. M. (1912). Boghasköi: Die Bauwerke, Wissenschaftliche Veröffentlichungen der Deutschen Orient-Gesellschaft 19. Leipzig: J.C. Henrichs. Richter, T. et al. (2016). Shubayqa 6: A new Late Natufian and Pre-Pottery Neolithic A settlement in north-east Jordan. Antiquity, 90, 1-5.
• Seeher, J. (2012). Techiques used in Hittite architecture. In M. Doğan-Alparslan, M. Alparslan (ed.), Hittites: An Anatolian Empire /Hititler: Bir Anadolu İmparatorluğu, 338-53. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Von Luschan, F. (1902). Ausgrabungen in Sendschirli III. Thorsculpturen. Berlin.
• Von Luschan, F., Schrader, E. ve Sachau, E. (1893). Ausgrabungen in Sendschirli I. Einleitung Und Inschriften. Berlin.
• Von Luschan, F., Humann, C. ve Koldewey, R. (1898). Ausgrabungen in Sendschirli II. Ausgrabungsbericht Und Architektur. Berlin.
• Zimansky, P. (2002). The Hittites at ‘Ain Dara. In A. Yener and H.A. Hoffner (Ed.), Recent Developments in Hittite Archaeology and History: Papers in Memory of Hans G. Güterbock, 177-91. Indiana: Eisenbrauns.