Savunma Harcamaları Terör Tehditlerini Hafifletiyor Mu? Türkiye'den Kanıtlar

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 3, 894 - 911, 28.07.2023

Ömer Yılmaz , Muzaffer Albayrak

https://doi.org/10.21547/jss.1245131

Öz

Terörizm ekonomik, siyasi ve sosyal ölçekte ulusal riski artırmaktadır. Bireysel refah ve yaşam kalitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Savunma harcamaları ülkelerin istikrarı, iç ve dış risklerden korunması ve güven için önemlidir. Ülkeler riskleri azaltmak ve refahı artırmak için savunmaya daha fazla harcama yapmaktadır. Bu çalışmada 1996-2019 verileri ile Türkiye'nin terör ve savunma harcamaları arasındaki ilişki incelenmiştir. Lee-Strazicich testi sonuçlarına göre değişkenler yapısal kırılmaya karşı duyarlıdır ve yapısal kırılmalarla birlikte birim kök içermektedir. ARDL sonuçlarına göre, terörizm ve savunma harcamaları arasındaki uzun dönemli ilişki negatif ve istatistiksel olarak anlamlıdır. Değişkenlerin kısa dönem analizi anlamlı bir sonuç vermemiştir. Araştırmamız savunma harcamalarının terör saldırılarını azalttığını ve etkili olduğunu göstermektedir. Ancak siyasi ya da askerî tedbirler terörizm olgusunu çözmek için tek başına yeterli değildir. İstikrar, terörle mücadelenin önemli bir parçasıdır. Terörle mücadelede sosyal, siyasal ve ekonomik politikalar çerçevesinde alınacak önlemlerin etkinliği sorunun çözümü açısından büyük önem taşımaktadır. Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin ekonomik kalkınmalarının önündeki en büyük engellerden birisinin de terör olayları ve terörün ülke ekonomilerine vermiş olduğu olumsuz etkiler olduğu görülmektedir. Ayrıca araştırma sonucunda Türkiye'nin terörle mücadelede ekonomik ve sosyal olarak zarar gördüğü ve terörle mücadele için savunma harcamalarına yatırım yapmak zorunda kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma, Türkiye'de terörizm ve savunma harcamaları arasındaki ilişkinin daha fazla incelenmesi gerektiği sonucuna varmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Terör, Savunma Harcamaları, ARDL Sınır Testi, Yapısal Kırılma, Güvenlik Riskleri.

Do Defense Spendıng Mıtıgate Terrorıst Threats? Evıdence From Turkey

Öz

Terrorism increases the national risk on an economic, political, and social scale. It has a negative impact on individual well-being and quality of life. Defense spending is important to countries' stability, protection from internal and external risks, and confidence. Countries spend more on defense to reduce risks and increase welfare. This study examines the relationship between 1996-2019 data and Turkey's terror and defense spending. According to the results of the Lee-Strazicich test, the variables are sensitive to structural rupture and contain a unit root with structural breaks. According to ARDL results, the long-run association between terrorism and defense spending is negative and statistically significant. A short-run analysis of the variables did not yield any meaningful results. Our research shows that defense spending reduces terror attacks and is effective. However, political or military measures alone are not enough to solve the phenomenon of terrorism. Stability is an essential part of the fight against terrorism. The effectiveness of the precaution to be taken within the framework of social, political, and economic policies in the fight against terrorism is crucial in terms of solving the problem. It is seen that one of the biggest obstacles to the economic development of developing countries such as Turkey is terrorist incidents and the negative effects of terrorism on the economies of the country. Also, as a result of the research, it was concluded that Turkey's fight against terrorism suffered economically and socially and had to invest in defense expenditures the fight terrorism. This research concludes that the relationship between terrorism and defense spending in Turkey needs to be further examined.

Anahtar Kelimeler

Terrorism, Defense Expenditures, ARDL Bounds Test, Lee-Strazicich, Security Risks

Kaynakça

• Ağırman, E., Özcan, M. ve Yılmaz, Ö. (2014). Terörizmin finansal piyasalara etkisi: Ampirik bir çalışma. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 8(2), 99-113.
• Altay, H., Ekinci, A., Peçe, M. (2013). Ortadoğu'da terörün ekonomik etkileri: Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan üzerine bir inceleme. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (37).
• Altıntaş, H. (2016). Petrol fiyatlarının gıda fiyatlarına asimetrik etkisi: Türkiye İçin NARDL modeli uygulaması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14 (4), 1-24.
• Anwar, M., Rafıque, Z. ve Joiya, S. A. (2012). Defense spendıng-economıc growth nexus: A case study of Pakistan. Pakistan Economic and Social Review, 50(2), 163-182.
• Araz-Takay, B., Arin, K. P. ve Omay, T. (2009). The endogenous and non-linear relationship between terrorism and economic performance: Turkish evidence. Defence and Peace Economics, Taylor ve Francis Journals, vol. 20(1), pages 1-10.
• Aslam, F., Kang, H. G., Mughal, K. S. Awan, T. M. ve Mohmand, Y. T. (2020) Stock market volatility and terrorism: New evidence from the Markov switching model. Peace Economics, Peace Science and Public Policy, vol., no. 2020.
• Asongu, A. ve Acha-Anyi, P. N. (2019). Global tourism and waves of terror: Perspectives from military expenditure. Research Africa Network Working Papers 19/062, Research Africa Network (RAN).
• Azam, M. (2020). Does military spending stifle economic growth? The empirical evidence from non-OECD countrie Heliyon, 6(12), e05853.
• Bacık, E., Özer, M. ve Altınırmak, S. (2017). Terörün volatilitiye etkisi: Türkiye BIST-100 endeksinde bir uygulama. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2),55-75. Bardwell, H. ve Iqbal, M. (2021). The economic ımpact of terrorism from 2000 to 2018, Peace Science and Public Policy. De Gruyter, 27(2), May, 227-261.
• Blomberg, B., Hess D. G. ve Orphanıdes, A. (2004). “The macroeconomic consequences of terrorism”. Cesıfo Working Paper No. 1151 Category 5: Fıscal Policy, Macroeconomics and Growth.
• Brown, R. L., Durbin, J. ve Evans, J. M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society, 149-192.
• Brunton, G. ve Wilson, T. (2020). Terrorism: Its Past, Present &Future Study. Contemporary Voices. Handa CSTPV 25th Anniversary Special Issue.
• Canbay, Ş. ve Mercan, D. (2017). Savunma harcamalarının ekonomik büyüme ve cari işlemler dengesine etkisi: Türkiye örneği. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 2 (2), 86-104.
• Cantenar, Ö. F. ve Tümlü, F. (2016). PKK terör örgütünün eylemlerinin güvenlik güçleri zayiatı açısından analizi. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, Haziran, 26(1), 1-22.
• Corbin, I. ve Billet, B. (2014). An empirical analysis of terrorism in the Middle East and Africa. Wartburg College.
• Crenshaw, M. (1981). The causes of terrorism. Comparative Politics, 13(4), 379-399.
• Crensshaw, M. Understanding terrorism: what causes terrorism? Youtube, https://www.youtube.com/watch?v=S8lqEkGCLwo (E.T.26.08.2022)
• Çağlar, Ü. (2014). Terör ve ekonomi. Journal of Economic Policy Researches, 1(1), 67-79.
• Diler, H. G. (2018). Türkiye ekonomisinin makroekonomik değişkenleri üzerine yapısal kırılmalı ve mevsimsel birim kök analizi. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4 (7), 106-120.
• Dritsakis, N. (2004). Defense spending and economic growth: An empirical investigation for Greece and Turkey. Journal of Policy Modeling, Elsevier, vol. 26(2), 249-264, February.
• Enders, W., Sachsida, A. ve Sandler, T. (2006). The impact of transnational terrorism on U. foreign direct ınvestment. Political Research Quarterly, 53, 539–13.
• Enders, W., Hoover, G. A. ve Sandler, T. (2016). The changing nonlinear relationship between income and terrorism. The Journal of conflict resolution, 60(2), 195–225.
• Enders, W. ve Olson, E. (2012). Measuring the economic costs of terrorism. The Oxford Handbook of the Economics of Peace and Conflict, Oxford University Press, Oxford, 362-387.
• Estrada, M. A. R. ve Park, D. (2018). The impact of terrorism on economic performance: The case of Turkey. Economic Analysis and Policy.
• Gaibulloev, K. ve Sandler, T. (2008). The impact of terrorism and conflicts on growth in Asia. Economics and Politics, Wiley Blackwell, vol. 21(3), pages 359-383, November.
• GTD (2019). Global terrorism overview: Terrorism in 2019, Background Report, July.https://www.start.umd.edu/pubs/START_GTD_GlobalTerrorismOverview2019_July2020.pdf, (E.T. 24.06.2022).
• GTI (2019). Measurıng the impact of terrorısm. The Institute for Economics ve Peace (IEP), https://www.economicsandpeace.org/wp-content/uploads/2020/08/GTI-2019web.pdf, (E.T. 23.08.2022).
• Gupta, S., Clements, B., Bhattacharya, R. ve Chakravarti, S. (2002). Fiscal consequences of armed conflict and terrorism in low- and middle-income countries. European Journal of Political Economy, Elsevier, 20(2), June, 403-421.
• İnançlı ve Akı, A. (2022), Türkiye’de enerji ithalatı ile cari açık ilişkisinin 2010-2019 dönemi için ampirik analizi. BMIJ (2022) 10 (1): 120-131
• Kaplan, A. E. ve Dayıoğlu, M. R. (2017). Ekonominin sırtındaki yük: Terör. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:10, Sayı:49, Nisan, 622-636.
• Khan, N. S. (2019). Terörist saldırıların borsaya etkisi: Pakistan ve Türkiye arasında karşılaştırmalı bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, YL Tezi, Ankara.
• Koç, E., Atakişi, A. (2021). Beşerî sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisi: ARDL eş- bütünleşme ve granger nedensellik testi, 1988-2019. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (2), 82-97.
• Köse, T. ve Şahin, M. (2019). PKK’nın saldırı türlerini etkileyen faktörler. PKK terörünün analizi Türkiye terör olayları veri tabanı (2004-2018) (ed. Hüseyin Alptekin), SETA: Ankara.
• Laborda, R. ve Jose, O. (2021) An empirical analysis of terrorism and stock market spillovers: The case of Spain. Defence and Peace Economics, 32:1, 68-86.
• Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2003). Minimum lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. The Review of Economics and Statistics, 85(4), 1082-1089
• Lenain, P., Bonturi, M. ve Koen, V. (2002), The economic consequences of terrorism. OECD Economics Department Working Papers, No. 334, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/511778841283.
• Mutlu, Ç. ve Akbaş, Z. (2016). 11 Eylül saldırıları üzerinden uluslararası terörün turizme etkisi: Türkiye örneği. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 1-1. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dusbed/issue/29933/323249
• Nguyen, J., Wei-X. L. ve Chen, C. C. (2022). Mean reversions in major developed stock markets: Recent evidence from unit root, spectral and abnormal return studies. Journal of Risk and Financial Management 15(4), 162. https://doi.org/10.3390/jrfm15040162
• Okoye, I. E. (2017). The theoretical and conceptual understanding of terrorism: A content analysis approach. Journal of Law and Criminal Justice, June, 5(1), 36-45.
• Öcal, N. ve Yıldırım, J. (2010). Regional effects of terrorism on economic growth in Turkey: A geographically weighted regression approach. Journal of Peace Research, Cilt:47, Sayı:4.
• Özcan, C. ve Özmen, İ. (2016). Terör ve turizm ilişkisinin karşılaştırmalı bir analizi: AB ve MENA örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (4), 69-83.
• Özçelik, Ö. ve Önder, H. (2016). Savunma harcamalarına terör riskinin etkisi: Ampirik bir uygulama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (47), 36-46.
• Özdemir, D. Gerni, C., Aydemir, A. F. ve Emsen, Ö. (2018). Türkiye’de askeri harcamalar ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler (1980-2016). Internatıonal Conference On Eurasıan Economıe
• Phillips, P. C. B. and Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75, 335-346.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. (1999). Pooled mean group estimation of dynamic heterogeneous panel. Journal of the American Statistical Association, 94, 621-634.
• Pesaran, H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, John Wiley ve Sons, Ltd., vol. 16(3), 289-326.t, as well as the ADF test to improve the statistical power in the explosive case
• Polat, M. A. (2020). Savunma harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki: Türkiye ve seçilmiş ülkeler için bir panel veri analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22): 86-102.
• Sandler, T. ve Enders, W. (2004), An economic perspective on transnational terrorism. European Journal of Political Economy, 20 (2), 301-316.
• Schmid, A. (2004). Terrorism- The Definitional Problem, 36 Case W. Re J. Int'l L. 375.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2019). On birinci kalkınma planı (2019-2023), Ankara. (Http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf), (08.03.2021).
• Thackrah, J. R. (2004). Dictionary of terrorism. 2. baskı, Londra: Routledge.
• Topcu, M. K. (2010). Savunma planlamasının ekonomiye etkileri ve savunma bütçeleri. Savunma Bilimleri Dergisi, 9 (1), 75-96.
• Türk, H. K. (2007). Türk savunma sanayinin ekonomik etkileri ve savunma harcamaları büyüme ilişkisinin ekonometrik modellenmesi. YL Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Yılmaz, K. Ç. (2022). Terör saldırıları ve savunma harcamalarının büyümeye etkisi: Türkiye analizi. Maliye ve Finans Yazıları, (117), 115-134. DOI: 10.33203/mfy.1049937.
• Webel, C. ve Tomass M. (ed) (2017). Assessing the war on terror: Western and middle eastern perspective London; New York: Routledge.
• Weinberg, L. (2005). Global terrorism: Beginners guide. England: One world Publication
• Zakaria, M., Wen J. ve Haseeb A. (2019). Effect of terrorism on economic growth in Pakistan: Empirical analysis, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 32:1, 1794-1812.