Etem İzzet Benice ve Popüler Edebiyat Romanları

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 4, 1350 - 1361, 24.10.2024

M Fatih Kanter , Betül Kübra Özkan

https://doi.org/10.21547/jss.1494764

Öz

Cumhuriyet Dönemi önemli popüler yazarlarından olan Etem İzzet Benice romanlarında meslek hayatının etkilerini ve ideolojisini yansıtır. Gazeteci bir yazar olması, eserlerini tefrikalar hâlinde yayınlanmasını kolaylaştırır ve olay ağırlıklı, tasvirleri daha sınırlı, halkın beğenisine sunmayı amaçlayarak romanlarını yazar. Cumhuriyet ideolojisi ile büyüyüp fikirlerini halka duyurmak, özellikle ‘kadınların’ değişen toplumda etkilenen kesim olması eserlerinde en önemli tema hâlindedir. Gazete, aşk-macera konuları ve okuyucu odaklı romanlar verilmesi Etem İzzet Benice’yi Popüler bir edebiyat yazarı hâline getirir. Halkın his ve hayal dünyasını harekete geçirecek doğrultuda tefrikalar kaleme alan Benice, okurların beğenisi ile tefrikalarını kitaplaştırır. Dönemin okur kitlesine hitap eden konuların işlendiği bu romanlar, popüler romanların genel özelliklerini barındıran bir yapı arz eder. Döneminin okur kitlesinin beğenisine hitap ederken toplumsal ve ideolojik tezleri de odağa alan Benice, sadece aşk ve macera konularını değil millî ve tarihî konuları da işleyerek romanlarının tematik çerçevesini genişletir. Etem İzzet romanlarında halkın içinden, halktan olanı yine aynı dönem içinde vermeye çalıştığı için okuyucu ile arasında güçlü bir bağ oluşturur. Bu bağ ise eserlerin tematik yapısının da etkisiyle özellikle kadınlarla kurulur. Çünkü popüler özellik barındıran eserlerinde farklı tipteki kadın karakterlere ağırlık vererek onların düşkünlüğünü, ihtiraslı tutkularını, dik duruşlarını, millî mücadeledeki çabalarını değişen toplumla beraber aldıkları yaraları yansıtır. Etem İzzet Benice’nin romanları okuyucu tarafından hızlıca tüketim aracı olmuş ve Etem İzzet Benice bu yönden maddi olarak aldığı karşılıkları ile gazeteler açmaya devam eder ve eserlerini de bu yönde verir.

Anahtar Kelimeler

Etem İzzet Benice, popüler roman, kadın, aşk-macera romanı, gazete

Etem İzzet Benice and Popular Literary Novels

Öz

Etem İzzet Benice, one of the acclaimed authors of the Republican Era, manifests the influences of his professional life and ideology in his novels. The fact that he is a journalist enables him to publish his works as tefrikas, and he writes his novels special emphasis attached to events, with more limited descriptions, and with the aim of presenting them to the public. The most important theme in his literary works is especially the fact that 'women' are the stirred group in a developing society because of the fact that he was grown up with the ideology of the Republic and made his ideas known to the public. Newspaper, love-adventure themes and reader-oriented novels make Etem İzzet Benice a renowned literary writer. Benice, who writes serials in a way to stimulate the public's world of feeling and imagination, publishes his serials as books with the appreciation of the readers. These novels, which deal with subjects that appeal to the readership of the period, present a structure that contains the general characteristics of popular novels. Benice, who stresses on social and ideological theses while appealing to the readership of the period, expands the thematic framework of his novels by dealing not only with love and adventure, but also with national and historical issues. In his novels, Etem İzzet creates a strong bond with the reader as he tries to present what is from the people in the same period. This bond is established especially with women with the effect of the thematic structure of the works. Because in his popular works, he emphasizes different types of female characters and reflects their fondness, passionate passions, upright stances, their efforts in the national struggle and the wounds they received with the changing society. Etem İzzet Benice's novels quickly became a means of uptake by the readers and Etem İzzet Benice continued to open newspapers with the financial rewards he received in this direction and gave his works in this direction.

Anahtar Kelimeler

Etem İzzet Benice, popular novel, woman, romance-adventure novel, newspaper

Kaynakça

• Akın, H. G.-H. (2020). Popüler roman/estetik roman kavramları ve aşk romanı. Türkiyat Mecmuası, 1-23.
• Alemdar, K., Erdoğan, İ. (1994). Popüler kültür ve iletişim. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Bayraktar, S. (2003). Ethem İzzet Benice'nin hayatı ve eserleri. (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Benice, E. İ. (1933). Muharirler ne kazanırlar?, Son Posta Gazetesi, 3 (1059), 8.
• Benice, E. İ. (1961). Iztırap çocuğu. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Dönmez, E. (2023). İlhami Safa'nın romanlarında popüler açmazlar. Ankara: Sonçağ Akademi.
• Erdoğan, İ. (2004). Popüler kültürün ne olduğu üzerine. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5 (57), 1-18.
• Feridun, H. (1932). Bugün de diyorlar ki. İstanbul: Remzi Kitaphanesi.
• Gümüş, H. (1988). Roman dünyası ve incelemesi. Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Hüküm, M., Tüzer, İ. (2019). Edebiyat sosyolojisi- edebiyata sosyolojiden bakmak. Ankara: Akçağ Yayınları.
• İleri, S. (2002). Bu kitap yakılmalı mı? E. İ. Benice içinde, Yakılacak Kitap (s. 7-9). İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• İleri, S. (2002). Değişen bir şey yok. E. İ. Benice içinde, Yosma (s. 7-10). İstanbul: Doğan Kitapçılık.
• Kacıroğlu, M. (2008). Millî mücadele ve erken dönem cumhuriyet romanı, İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Kanter, B. (2022). Meşrutiyet yıllarının “popüler aşk romanı” yazarı: Muammer Enise Azmi, Hikmet-Akademik Edebiyat Dergisi, 8 (16), 357-367.
• Kanter, M. F. (2017). Millî edebiyat dönemi Türk şiirinde benlik algısı ve kimlik kurgusu. İstanbul: Kitabevi Yayınları. Oktay, A. (1995). Türkiye'de popüler kültür. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Parlak, B. (2004). Popüler kültür ve edebiyat. Hece- Hayat Edebiyat Siyaset-Dergisi. 8 (90/91/92), 371-375.
• Sağlık, Ş. (2000). Romanın 'popüler' ve 'estetik' boyutları . Türk Yurdu Dergisi, 20 (Mayıs-Haziran). 23-30.
• Sağlık, Ş. (2010). Popüler roman- estetik roman. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Üyepazarcı, E. (2019). Unutulanlar, hiç bilinmeyenler ve bilinmek istemeyenler, C. 1. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Yalçın, S. D. (1998). XIX. yüzyıl Türk edebiyatında popüler roman. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.