The American Influence on the Modernisation of Turkish Army: An Assessment of the Entry of the M1 Garand Infantry Rifle into the Turkish Armed Forces Inventory

Yıl 2025, Cilt: 24 Sayı: 1, 197 - 215, 28.01.2025

Ali Serdar Mete

https://doi.org/10.21547/jss.1539091

Öz

The Republican administration inherited the Ottoman legacy of the formation of the Turkish Armed Forces. After the War of Independence, efforts were made to reorganize the army through available resources. Although the first steps of modernization were taken during the Atatürk era, the outbreak of World War II negatively impacted the development of the defense industry. By renaining neutral in the initial stages of WWII, Turkey was able to avert the grave military and economic repercussions. it would not have been able to endure.Indeed, the existing military capabilities were adequate during times of peace,however far from being appropriate for the prerequisites of a world war. The lack of access to modern military equipment and technology during WWII further exacerbated the post-war want for modernization of the military and the Turkish Armed Forces. Due to the imminent Soviet threat, most overtly exposed during the Cold War, Turkey was in particular need of and thus open to American military support. The US' plans involving Turkey paved the way for military aid, henceforth strengthening Turkish-American military ties. The activities carried out since 1947, together with the physical elements of American Aid, gave rise to a growing US’ influence in the modernization of the Turkish army in terms of training and doctrine. While the American doctrine replaced the previously ruling Prussian military doctrine, the US influence became permanent and prevalent with Turkey's entry into the NATO. The M1 Garand Infantry Rifle, which the Turkish soldier acquired with American help, became a very symbol of the inherebt US influence as well as of many firsts to come. In this study, the birth of the American influence in the Turkish army was examined on the basis of the M1 Garand Infantry Rifle. The change in the military heritage inherited from the imperial period was also touched upon and the impact of firearms, which are the main physical elements of war, on the organization and doctrine of the army was focused on.

Anahtar Kelimeler

Turkish Armed Forces, Military Modernisation, American Influence, Infantry Rifle, M1 Garand

Türk Ordusunun Modernizasyonunda Amerikan Etkisi: M1 Garand Piyade Tüfeklerinin Türk Silahlı Kuvvetleri Envanterine Girişi Üzerine Bir Değerlendirme

Öz

Cumhuriyet yönetimi Türk Silahlı Kuvvetlerinin oluşumunda Osmanlı mirasını devraldı. İstiklal Savaşı sonrasında eldeki imkânların değerlendirilerek ordunun yeniden teşkilatlanmasına çalışıldı. Atatürk döneminde modernizasyonun ilk adımları atılmış olsa da II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi savunma sanayi yatırımlarının gelişimini olumsuz etkiledi. Türkiye, son ana kadar savaşa katılmayarak askerî ve ekonomik açıdan kaldıramayacağı bir yükten de kaçınmıştı. Türk ordusunun mevcut kabiliyetleri barış döneminde yeterli olmakla birlikte bir dünya savaşının gereklerine uygun olmaktan uzaktı. II. Dünya Savaşı boyunca gelişen askerî teknolojinin yeni ürünlerinin temin edilememesi de savaş sonrasında ordunun ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyon ihtiyacını şiddetlendirmişti. Soğuk Savaş döneminde iyice açığa çıkan Sovyet tehdidi sebebiyle Türkiye Amerikan desteğine askerî açıdan özellikle ihtiyaç duyuyordu. Amerika Birleşik Devletleri’nin Türkiye’ye yönelik planları Türk-Amerikan askerî ilişkilerini güçlendirerek Türkiye’ye askerî yardım yapılmasının önünü açtı. 1947’den itibaren yürütülen çalışmalar Amerikan Yardımı’nın fiziki unsurlarıyla birlikte eğitim ve doktrin açısından Türk ordusunun modernizasyonunda Amerikan etkisini doğurdu. Prusya askerî usullerinin yerine Amerikan usulleri uygulanmaya başlanırken Türkiye’nin NATO’ya girişiyle Amerikan etkisi kalıcı hâle geldi. Türk askerinin Amerikan yardımıyla tanıştığı M1 Garand Piyade Tüfeği, pek çok ilkin temsilcisi olduğu gibi Amerikan etkisinin de sembolü oldu. Bu çalışmada M1 Garand Piyade Tüfeği merkeze alınarak Türk ordusunda Amerikan etkisinin doğuşu incelendi. İmparatorluk döneminden devralınan askerî mirasın uğradığı değişime de değinilerek savaşın fizikî unsurlarının başında gelen ateşli silahların ordunun teşkilat ve doktrinine etkisi üzerinde duruldu.

Anahtar Kelimeler

Türk Silahlı Kuvvetleri, Askerî Modernizasyon, Amerikan Etkisi, Piyade Tüfeği, M1 Garand

Kaynakça

• BCA (Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri) 113/36/3, 31.05.1947; 114/59/10, 02.09.1947; 115/77/1, 12.12.1947; 117/62/18, 17.09.1948; 118/103/11, 09.03.1949; 110//1/15/, 10.08.1950; 216/30/06, 10.09.1950; 228/90/17, 11.07.1968; 245/6/14, 16.01.1970.
• DBA (Dışişleri Bakanlığı Arşivi) 23777/103889/16, 15.03.1944; 23777/103889/15, 01.01.1945;23777/103903/25, 20.09.1945; 23777/103903/4, 26.01.1946; 23777/103903/3, 30.01.1946; 23777/103903/1, 01.02.1946; 44874/216231/76, 25.07.1950; 44853/216583/36, 04.08.1950.
• ATASE (Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt ve Denetleme Başkanlığı Arşivi) KS (Kore Savaşı) 1/0/4, 05.08.1950; 1/0/10, 16.08.1950; 1/0/78, 30.08.1950; 2/0/18, 14.09.1950; 3/0/113, 18.09.1950; 9/0/24, 11.01.1951; 13/0/14, 25.02.1951; 26/0/135, 21.06.1951; 76/06/96, 04.07.1952; 70/0/46, 08.08.1952; 78/0/33, 10.08.1952; 71/0/35, 31.12.1952; 140/0/56, 09.03.1954.
• Contributionto nie-9: Turkey. (1951). y.y.: Officeof IntelligenceResearch Department of State.
• J.C. Garand semiautomatic rifle. (1932). Washington: U.S. Patent Office.
• Basic field manual U.S. rifle, caliber .30, M1903. (1940). Washington: United States Government Print Office.
• German infantry weapons special series no.14. (1943). Washington: Military Intelligence Service War Department.
• Intelligence handbook Soviet ground force weapons and armoured vehichles. (1969). y.y.: Directorate of Intelligence.
• Manual for Tokarov manual for rifles&carbines. (1954). Carlisle: Ordnance Corps,
• Hartmann R.T. (t.y.). Uncle Sam in Turkey. New York: Turkish Information Office.
• The present situation in Turkey. (1957). y.y.: Centrel Intelligence Agency.
• Turkey. (1948). y.y.: Central Intelligence Agency.
• Turkey as an ally. (1956). y.y.: Central Intelligence Agency.
• Turkey’s possition in the East-West struggle. (1951). y.y.: Central Intelligence Agency.
• U.S. rifle caliber .30, M1 (1965). Washington: Headquarters Department of The Army.
• Bruscino, T. A. Jr. (2009). M1 Garand rifle. J. T. Hoffman (Ed.), A history of U.S. army adaptation in war and peace (s. 5-17). Washington: Center of Military History United States Army.
• Pravda Echoeslzvestia in attack on Trumann Greek-Turkish policy. (1947, 16 Mart). The Sunday Star.
• Truman’s Greek Policy winning wide support. (1947, 28 Mart). The Willmington Morning Star.
• Truman Doctrine-Marshall Plan. (1947, 4 Temmuz). The People’s Voice.
• Who really did what to the Marshall plan Europe?. (1947, 12 Temmuz). The Chicago Star.
• Vandenberg won’t fight. (1947, 7 Kasım). The Arizona Sun.
• Marshall Plan aid fostering second revolution in Turkey. (1950, 28 Ekim). The Evening Star.
• We stay in Korea and fight. (1951, 15 Ocak). Halifax Evening Courier.
• More Turks for Korea. (1951, 6 Ağustos). The Scostman.
• Turkish commander in Korea gets U.S. award Tokio. (1951, 16 Eylül). Civil & Military Gazette.
• Abou-El-Fadl, R. (2019). Foreign policy as nation making Turkey and Egypt in Cold War. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ahmad, F. (2017). Modern Türkiye’nin oluşumu. (Alogan, Y. Çev.). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Akkaya, E. (2006). Türk ordusundaki stratejik ve doktriner değişiklikler (1923-1960). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara.
• Alkan, R. (2022). Türk ordusunda son Alman General Hilmar von Mittelberger. İstanbul: Timaş Yayınevi.
• Ateş, B. (2020). Askeri değişim: Soğuk Savaş sonrası dönem üzerine bir inceleme. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(1), 5-42.
• Atlı, C. (2020). Arşiv belgelerine göre Kore Savaşında Türk ordusu (1950-1953). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Atmaca, A. Ö. (2014). The geopolitical origins of Turkish-American relations: revisiting the Cold War years. All Azimuth, 3(1), 19-34.
• Ball, R.W.D. (2006). Mauser military rifles of the world. Iola: Gun Digest Books.
• Belge, M. (2014). Militarist modernleşme Almanya, Japonya ve Türkiye. İstanbul:İletişim Yayınları.
• Browne, S. A. (2003). Patents for soldiers. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). U.S. Army Command and General Staff College, Fort Leavenworth.
• Celep, B. (2020). Türkiye’ye Amerikan Askerî Yardım Kurulu (Jammat) ve Türkiye’deki faaliyetleri. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı.
• Çalış, Ş. H. (2017). Turkey’s Cold War foreign policy and Western alignment in the modern Republic. London&New York: I.B.Tauris.
• Çifçi, E. (2022). Prusya’dan Nato’ya Türk ordusunda batı etkisi 1880-1960. İstanbul: Kronik Kitap.
• Çifçi, E. (2015). Şark Cephesi’nden Kore’ye bir Türk generali Tahsin Yazıcı’nın askerlik serüveni. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Evered, K. T. (2010). The Truman Doctrine in Greece and Turkey: America's Cold War fusion of development and security. The Arab World Geographer, 3(1), 50-66.
• Erendil, M. (1988). Topçuluk tarihi. Ankara: Genelkurmay Basımevi.
• Gencer, A.İ., Örenç, A. F. ve Üner, M. (2008). Türk-Amerikan silah ticareti tarihi I/belgeler. İstanbul: Doğu Kütüphanesi.
• Grüsshaber, G. (2018). The ‘German Spirit’ in the Ottoman and Turkish army, 1908-1938, a military history of knowledge transfer. Berlin&Boston: De Gruyter Oldenbourg.
• Gürün, K. (1988). Türkiye’yi II. Dünya Savaşı’na sokma çabaları. Belleten, 52(104), 1455-1468.
• Güzeloğlu, E. (2022). İstiklâl Harbi’nden mekanize savaşa: iki savaş arası dönemde Türk ordusunun kara doktrini ve tartışmaları (1923-1939). Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 41, 179-228.
• Hale, W. (2014). Türkiye’de ordu ve siyaset. (Fethi, A. Çev.). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Hanhimaki, J. M. ve Westad, O. A. (2003). The Cold War a history in documents and eyewithness accounts. Oxford&NewYork: Oxford University Press.
• Hart, S. (2018). German weapons of World War II. London: Amber Books.
• Holm, M. (2017). The Marshall Plan a new deal for Europe. New York&London: Routledge.
• Jenzen-Jones, N.R. (2017). Global development and production of self-loading service rifles 1896 to the present. Genava: Small Arms Survey.
• Jones, H. (1989). A new kind of war America’s global strategy and The Truman Doctrine in Greece. New York&Oxford: Oxford University Press.
• Koçak, C. (2013). Türkiye’de Millî Şef dönemi (1938-1945) (Cilt 2). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Korkmazcan, N. S. (2021). İkinci Dünya Savaşı’nda Türk diplomasisi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kostak, E. (2022). İkinci Dünya Savaşı’nın ardından ABD’nin Türkiye’ye yönelik başlattığı askerî yardımlara Truman Doktrini ve Marshall Planı’nın etkisi. Atatürk Dergisi, 11(1), 9-23.
• Mcghee, G. (1990). The US-Turkish-NATO Middle East connection how the Truman Doctrine contained The Soviets in the Middle East. New York: Palgrave Macmillan.
• Mcnab, C. (2013). German automatic rifles 1941-1945 Gew 41, Gew 43, FG 42 and StG 44. Oxford: Osprey Publishing.
• Munson, H. A. IV (2012). TheJoint American Military Mission To Aid Turkey: implementing the Truman Doctrine And transforming U.S. foreign policy, 1947-1954. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Washington State University, Washington D.C.
• Özçelik, N. (2017). Mehmetçik Kore’de Kore Savaşı’nda Türk ordusu. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Özdağ, Ü. (2017). Atatürk ve İnönü dönemlerinde Türk Silahlı Kuvvetleri. Ankara: Kripto Yayınları.
• Özlü, H. (2013). İkinci Dünya Savaşı’nda, Türkiye’ye gelen İngiliz heyetleri ile yapılan görüşmeler ve İngiltere’den alınan askerî yardımların sonuçları. Atatürk Dergisi, 2(1), 57-105.
• Sander, O. (2020). Türkiye’nin dış politikası. İstanbul: İmge Kitabevi.
• Saray, M. (2019). Sovyet tehdidi karşısında Türkiye’nin Nato’ya girişi III. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın hatıraları ve belgeler. Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.
• Saruhan, Ö. (1989). An analysis of foreign military sales procedures (Turkish procurement example). (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). United States Navy Naval Postgraduate School, Monterey-California.
• Satterthwaite, J. C. (1972). The Truman Doctrine: Turkey. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 401, 74-84.
• Savcı, M. (2018). Kore Savaşı’na katılan Türk birlikleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İstanbul.
• Seijas, B. (2017). CMP Turks. GCA Journal, 21(1), 23-28.
• Sıvış, E. (2019). Türk-Amerikan müttefikliğinde peşrev dönemi: Ödünç Verme-Kiralama Programında Türkiye. Belgi, 18, 1525-1543.
• Soysal, İ. (2000). Tarihçeleri ve açıklamaları ile birlikte Türkiye’nin siyasal andlaşmaları, I. (1920-1945). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Şarlak, Z. (2022). Türkiye’nin milli güvenlik devleti kökeni, gelişimi, dönüşümü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tamkin, N. (2009). Britain, Turkey and the Soviet Union, 1940-45. London: Palgrave Macmillan.
• Tekeli, İ. ve İlkin, S. (2018). Dış siyaseti ve askerî stratejileriyle İkinci Dünya Savaşı Türkiyesi (Cilt 1). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Thompson, J. (2020). The essential M1 Garand: a practical and historical guide for shooters and collectors. New York: Skyhorse Publishing.
• Thompson, L. (2012). The M1 Garand. London: Osprey Publishing.
• Thompson, L. (2019). G3 battle rifle. London: Osprey Publishing.
• Uyar, M. ve Güvenç, S. (2022). A tale of two military missions: the Germans in the Ottoman Empire and the Americans in the Republic of Turkey. War&Society, 41(2), 86-106.
• Ünal, F.R. (2020). İkinci DünyaSavaşı’ndaTürkiye’nin savaş dışıkalma politikaları ve sonuçları. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 25, 201-221.