Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 5 Sayı: 1, 14 - 22, 01.03.2012

Mustafa Aytaç , Burcu Öngen

Öz

Çalışmanın amacı, Furman (1998) tarafından geliştirilen yeni çevresel paradigma ölçeğinin yeniden geçerlilik ve güvenilirlik analizlerini yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda ölçeğe ilk olarak açıklayıcı faktör analizi uygulanmıştır. Daha sonra doğrulayıcı faktör analizi ile modelin uygunluğu test edilmiştir. Açıklayıcı faktör analizi’ne göre ölçek, 15 madde ve 2 faktörlü yapı göstermektedir. Ölçeğin toplamda açıkladığı varyans %40 ve Cronbach alfa iç tutarlılık katsayısı 0.53 olarak hesaplanmıştır. Açıklayıcı faktör analizi ile faktörler belirlendikten sonra, hipotez ile belirlenen faktör yapılarına uygunluğunu test etmek üzere doğrulayıcı faktör analizi ile sınanmıştır. Çalışmada Uludağ Üniversitesinin yedi farklı bölümünden 287 gönüllü öğrenciye anket uygulanmıştır. Toplam, üniversite öğrencileri örneklemi için elde edilen birinci-sıra doğrulayıcı faktör analizi’nde ki-kare uyum testi, RMSEA, GFI ve CFI uyum indekslerinden yararlanılmıştır. Uyum indekslerinden elde edilen değerler ki-kare uyum testi için 1,449, RMSEA için 0.040, GFI için 0.94, CFI için 0.93 olarak hesaplanmıştır. Tüm faktörler istatistiksel olarak anlamlı bulunmuş ve uyum indeksleri sonucunda elde edilen modelin iyi bir uyuma sahip olduğu ortaya koyulmuştur

Anahtar Kelimeler

İnsan merkezcilik, Çevre merkezcilik, Yeni çevresel paradigma, Doğrulayıcı faktör analizi

The structure of environmental attidutes: First-order confirmatory factor analysis

Öz

The aim of this study is re-analysing the reliability and validity new environmental paradigm scale which is

developed by Furman (1998). Fort his purpose exploratory factor analysis mad efor the form of the scale, then

later goodness of fit the model has been tested with confirmatory factor analysis. For the resulting data from

the exploratory factor analysis; structure of scale shows 15 items and two components. Scale’s overall

explaining variance is 40.0% and Cronbach Alpha internal consistency coefficient calculated as 0.53. The

model after the operation of exploratory factor analysis, is tested by the confirmatory factor analysis. This

study analyzes responses from 287 university students from the Uludag University to the new environmental

paradigm (NEP) scale. In the operation of confirmatory factor analysis chi-square fit test, RMSEA, GFI and

CFI were used. The calculated results from the fit indexes are; for chi-square fit test 1.449, for RMSEA 0.040,

for GFI 0.94, for CFI 0.93. All factors found a statistically significant result and the model fit indices were

found to be goodness.

Anahtar Kelimeler

Anthropocentrism, Ecocentris, New ecological paradigm, Confirmatory factor analysis

Kaynakça

• Bayram, N. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Bayram, N. ve Bilgel, N. (2008), Yapısal Eşitlik Modelleri ile İsveç'te Yaşayan Türk Göçmenlerin Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilmesi. 9.Ekonometri Sempozyumu, (s. 2-4). İzmir.
• Bechtel, R.B. ; Verdugo V.C. ve Pinheiro J.Q. (1999), Environmental Belief Systems United States, Brazil and Mexico, 30 (1), 122–128.
• Bryne, B. M. (2001), Structural equation modeling with AMOS Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Catton, W. R. and Dunlap, R. E. (1978a). Environmental Sociology: A New Paradigm. The American Sociologist, 13, 41-60.
• Demirel, M.; Gürbüz, B. ve Karaküçük S. (2009), Rekreasyonel Aktivitelere Katılımın Çevreye Yönelik Tutum Üzerindeki Etkisi Ve Yeni Ekolojik Paradigma Ölçeği’nin Geçerliği Ve Güvenirliği, 7 (2), 47–50.
• Dunlap, R. E. (2002). Environmental Sociology: A Personal Perspective on Its Firs Quarter Century. Organization and Environment, 15, 10-36.
• Erdoğan, N. (2009), Testing The New Ecological Paradigm Scale: Turkish Case, 4 (10), 1023–1031.
• Furman, A. (1998), A note on environmental concern in a developing country. Results from an İstanbul survey. Environment & Behavior, 30, 520–534.
• Günden, C. ve Miran, B. (2008). Yeni Çevresel Paradigma Ölçeğiyle Çiftçilerin Çevre Tutumunun Belirlenmesi: İzmir İli Torbalı İlçesi Örneği, 18, 69, 41–50.
• Hair, Anderson, Tatham, ve Black. (1998), Multivariate Data Analysis. U.S.A: Upper Saddle River, N.J. : Prentice Hall.
• Hoyle, R. H., (1995), “The structural equation modeling approach: Basic concepts and fundamental issues”. In R. H. Hoyle (Ed.), Structural equation modeling: Concepts issues and applications (pp. 1–15). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Işıldar, G. (2008), Meslek Yüksek Okulları Boyutunda Çevre Eğitimi’nin Çevreci Yaklaşımlar ve Davranışlar Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi, 6(4), 759–778.
• Kaplan, D. (2004), The Sage Handbook of Methodology for the Social Sciences, Sage.
• Kaltenborn, B.P., Bjerke, T. & Strumse, E., (1998), “Diverging Attitudes Towards Predators: Do Environmental Beliefs Play A Part?” , Human Ecology Review, 5 (2), 1-9.
• Kelloway, E. K., (1998), Using LISREL for Structural equation modeling, Thousand Oaks, CA: Sage Publishers.
• Konak, N. (2010), Çevre Sosyolojisi: Kavramsal ve Teorik Gelişmeler, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 271-283.
• Long, J. S. (1989), Confirmatory Factor Analysis A Preface to Lısrel. London: Sage.
• Masca, M. (2009) ,Sürdürülebilir Kalkınma: Kalkınma Ve Doğa Arasında Denge Arayışları, I. Uluslararası Davraz Kongresi, 195-206.
• Mengi A., Algan N. (2003), Küreselleşme ve Yerelleşme Çağında Bölgesel Sürdürülebilir Gelişme, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Myers, W. H. (2000), A structural equation model of family factors associated with adolescent depression.
• Schumacker, Randall E. and Richard G. Lomax. (1996), A Beginner’s Guide to Structural Equation Modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Stevens, J.P. (2001), Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences, Taylor&Francis.
• Steiger, J. H., (1990), “Structural model evaluation and modification: An interval estimation approach”, Multivariate Behavioral Research, 25, 173–180.
• Thapa, B. (1999), Environmentalism: The Relation of Environmental Attitudes and Environmentally Responsible Behaviors Among Undergraduate Students, Bulletin of Science, Technology & Society, 19 (5), 426–438.
• Thompson, B. (2004), Exploratory and Confirmatory Factor Analysıs. Washington: American Psychological Association.
• Vikan, A.; Camino C.; Biaggio A. ve Nordvik H. (2007), Endorsement of the New Ecological Paradigm A Comparison of Two Brazilian Samples and One