Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Liderlik Yönelimleri ile Duygusal Zeka Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 225 - 236, 30.06.2022

Ünsal Altınışık Akın Çelik

https://doi.org/10.25307/jssr.1092906

Cited By: 8

Öz

Araştırmada üniversite öğrencilerin duygusal zekaları ile liderlik yönelimleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve duygusal zekanın liderlik üzerindeki yordayıcı rolünü tespit etmek amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelindeki araştırmada Trabzon Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’ndeki 263 öğrencinin görüşü alınmıştır. Araştırmada “Kişisel Bilgi Formu” ile Bolman ve Deal (1991) tarafından geliştirilen Türkçe’ye uyarlaması Dereli (2003) tarafından yapılan Liderlik Yönelim Ölçeği ile Wong ve Law’ın (2002) geliştirdiği, Türk kültürüne uyarlamasını Uslu’nun (2019) yaptığı Duygusal Zeka Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde betimsel istatistikler, t-testi, korelasyon testi ve regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler, duygusal zeka ile liderlik yönelimi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğunu, duygusal zekanın liderlik yönelimi üzerinde önemli bir yordayıcı olduğunu göstermektedir. Bunun yanında katılımcıların duygusal zeka düzeyleri ile liderlik yönelimlerinin orta seviyenin üzerinde olduğu görülmüştür. Ayrıca liderlik yönelimi incelendiğinde cinsiyet durumuna göre anlamlı farklılık görülürken, yaş değişkenine göre anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Duygusal zeka ölçeğine bakıldığında cinsiyet ile yaş değişkenleri açısından anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre duygusal zekaya sahip bireylerin liderlik yönelimlerini sergileme eğiliminde olduklarını söylemek mümkündür. Bu bağlamda duygusal zekanın liderlik yönelimi üzerinde oldukça önemli bir unsur olması sebebiyle duygusal zeka ile ilgili derslerin ders müfredatında yerini almasının; insanı önemseyen, empati kuran, duygu ve düşüncelerini ifade edebilen başarılı liderlerin yetişmesine fayda sağlayacağı için önemli olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Lider, Liderlik, Liderlik Yönelimi, Duygusal Zeka, Üniversite Öğrencileri

Investigation of the Relationship Between Leadership Orientations and Emotional Intelligence Levels of Faculty of Sport Sciences Students

Öz

The aim of the study was to examine the relationship between emotional intelligence of university students and their leadership orientation and determine predictive role of emotional intelligence on leadership. In the research in the relational screening model, opinions of 263 students at the Faculty of Sport Sciences of Trabzon University were taken. In the research, Leadership Orientation Scale developed by “Personal Information Form”, Bolman & Deal (1991) and adapted into Turkish by Dereli (2003), and Emotional Orientation Scale developed by Wong & Law (2002) and adapted to Turkish by Uslu (2019) Intelligence Rating Scale were used. Descriptive statistics, t-test, correlation, regression analysis were used evaluate data. Analyzes shows there is positive significant relationship between emotional intelligence and leadership orientation, and emotional intelligence is important predictor of leadership orientation. Moreover, it was observed emotional intelligence levels and leadership orientations of the participants were above mediumlevel. Moreover, when leadership orientation was examined, there was a significant difference according to gender, but no significant relationship was found according to age variable. Considering emotional intelligence scale, a significant relationship was found in terms of gender and age variables. According to the results obtained, it is possible to say individuals with emotional intelligence tend to exhibit leadership orientations. Therefore, since emotional intelligence is a very important element on leadership orientation, the inclusion of courses emotional intelligence in the curriculum; It is seen that it is important because it will benefit the training of successful leaders who care about people, empathize and express their feelings and thoughts.

Anahtar Kelimeler

Leader, Leadership, Leadership Orientation, Emotional Intelligence, University Students

Kaynakça

• Alston, B. A., Dastoor, B. R., & Sosa-Fey, J. (2010). Emotional intelligence and leadership: A study of human resource managers. International Journal of Business and Public Administration, 7(2), 61-76.
• Ağralı-Ermiş, S., ve Şahin, M. Y. (2019). Kişiliğin karanlık yönü. Gazi Kitapevi.
• Ağralı-Ermiş, S., Altınışık, Ü., ve Burmaoğlu, G. E. (2021). Examination of the prediction of person-job fit on person-organization fit from the perspective of academics. Journal of Educational Issues, 7(3), 43-57. https://doi.org/10.5296/jei.v7i3.19276
• Barbuto, J. E., & Burbach, M. E. (2006). The emotional intelligence of transformational leaders: a field study of elected officials. The Journal of Social Psychology, 146(1), 51-64. https://doi.org/10.3200/SOCP.146.1.51-64
• Bar-On, R. (2006). The bar-on model of emotional- social ıntelligence (ESI). Psicothema, 18, 13-25.
• Bolman, L. G., & Deal. T. G. (1991). Reframing organizations. Artistry, choice and leadership. Jossey-Bass.
• Bulut, M. B., ve Baloğlu, N. (2016). Üniversite öğrencilerinin aile liderlik yönelimleri ile bazı demografik değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 495-508.
• Bülbül, A., ve Şahin, M. Y. (2020). Sporcularda istismarcı yönetim algısı. Gazi Kitapevi.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. baskı). Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E, Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. PegemA Akademi.
• Certel, Z., Çatıkkaş, F., ve Yalçınkaya, M. (2011). Beden eğitimi öğretmen adaylarının duygusal zekâ ile eleştirel düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 74-81.
• Côté, S., Lopes, P. N., Salovey, P., & Miners, C. T. (2010). Emotional intelligence and leadership emergence in small groups. The Leadership Quarterly, 21(3), 496-508.
• Çar, B. (2013). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin liderlik özelliklerinin belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Çelik, D. Ö., Yılmaz, O., Şahin, İ., ve Besler, M. (2021). Elit seviyedeki bireysel kadın sporcuların duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 110-122.
• Çetintaş, Y. (2019). Karate antrenörlerinin liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı, Bartın.
• Dereli, M. (2003). A survey research of leadership styles of elementary school principals. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Ankara.
• Erdoğdu, M. Y. (2008). Duygusal zeka'nın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(23), 62-76.
• Güngör, N. B., ve Yenel, F. (2017). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin epistemolojik inançları ile liderlik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(2), 39-55.
• Kaçay, Z., ve Soyer, F. (2020). İş yeri yılmazlığının yordayıcıları örgütselgüven, lider-üye etkileşimi ve iş yeri maneviyatı. LAP LAMBERT Academic Publishing.
• Karadavut, Y., ve Çetin, Ş. (2018). Duygusal zekânın liderlik üzerine etkisi: Okul yöneticileri üzerine bir araştırma. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 359-386. https://doi.org/10.23863/kalem.2019.108
• Karademir, T., Döşyılmaz, E., Çoban, B., ve Kafkas, M. E. (2010). Beden eğitimi ve spor bölümü özel yetenek sınavına katılan öğrencilerde benlik saygısı ve duygusal zeka. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 653-674.
• Katkat, D., Tunçkol, M., ve Şahin, M. Y. (2015). Beden eğitimi öğretmenlerinin liderlik yönelimlerinin demografik değişkenler bakımından analizi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 39-47.
• Laçinel, A. (2019). Yöneticilerde duygusal zeka ile otantik liderlik arasındaki ilişki. Biruni Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Mayer, J. D., & Salovey, P. (1993). The Intelligence of emotional intelligence. Intelligence. 17(4), 433-442. https://doi.org/10.1016/0160-2896(93)90010-3
• Özkan Ö. N., Akın, S., ve Durna, Z. (2015). Hemşirelik öğrencilerinin liderlik yönelimleri ve motivasyon düzeyleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12(1), 51-61.
• Pillay, M., Viviers, R., & Mayer, C. H. (2013). The relationship between emotional intelligence and leadership styles in the South African petrochemical industry. SA Journal of Industrial Psychology, 39(1), 1-12. https://doi.org/10.4102/sajip.v39i1.1109
• Sevindik, F., Uncu, F., ve Güneş-Dağ, D. (2012). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 26(1), 21-26.
• Tapşın, F. O., Bayazıt, B., Aydemir, A., ve Tapşın, F. O. (2020). Bireysel ve takım sporlarındaki antrenörlerin liderlik davranışları yönelimlerinin bazı değişkenlere göre belirlenmesi (Sakarya ili Adapazarı ilçesi örneği). Electronic Turkish Studies, 15(5), 2625-2636. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.43572
• Turan, M. (2021). Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü iş görenlerinin lider etkinliği düzeyleri ile örgütsel adalet algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 68-85.
• Uslu, E. (2019). Doğrudan pazarlama çalışanlarında duygusal zekâ, performans algısı, motivasyon ilişkisi: Ankara ili çağrı merkezi çalışanları örneği. Yayımlanmamış Doktora tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Kırıkkale.
• Vivian-Tang, H., Yin, M., & Nelson, D. B. (2010). The relationship between emotional intelligence and leadership practices: A cross‐cultural study of academic leaders in Taiwan and the USA. Journal of Managerial Psychology, 25(8), 899-926.
• Wong, C. S., & Law, K.S. (2002). The effects of leader and follower emotional intelligence on performance and attitude: An exploratory study. Leadership Quarterly, 13, 243-274. https://doi.org/10.1016/S1048-9843(02)00099-1
• Yetim, A., Tolukan, E., ve Şahin, M. Y. (2015). Spor tesis yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranış özelliklerinin incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport, 3, 133-147. https://doi.org/10.14486/IJSCS269
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2014). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, M., ve Yenel, F. (2020). Gençlik kamplarında görev alan kamp liderlerinin liderlik yönelimlerinin incelenmesi. Avrasya Spor Bilimleri ve Eğitim Dergisi, 2(2), 118-134. https://doi.org/10.47778/ejsse.823434