Öz
Bu çalışma, Türkiye profesyonel liglerinde oynayan futbolcuların doğum yıllarına ve oynadıkları mevkilere göre bağıl yaş etkisinin varlığını incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya süper lig, spor toto 1. lig, 2. lig ve 3. lig kulüplerinde oynayan toplam 3622 profesyonel futbolcu dahil edilmiştir. Futbolcular ocak ayından itibaren 3’er ay ara ile 4 farklı çeyrek döneme ve 6 ay ara ile 2 farklı yarım döneme ayrılmıştır. Araştırmada 2021-2022 futbol sezonunun ikinci yarısındaki veriler kullanılmıştır. Çalışmanın verileri erişime açık olan, Türkiye Futbol Federasyonunun resmi web sayfasından ve transfermarkt web adresinden elde edilmiştir. Futbolcuların doğdukları aylara, mevkilere ve liglere göre dağılımları ve gruplar arası frekans dağılım farklılıkları ki-kare (chi-square) testi ile analiz edilmiştir. Verilerin analizlerde SPSS 22 istatistik paket programı kullanılmış ve anlamlılık düzeyi p<0,05 kabul edilmiştir. Elde edilen araştırma bulgularına bakıldığında, Türkiye’deki profesyonel liglerin tamamında yılın ilk çeyrek ve ilk 6 aylık döneminde doğan futbolcuların yılın diğer çeyrek dönemlerinde doğan futbolculara göre daha fazla sayıda oldukları ve elde edilen sonuçların istatistiksel olarak da anlamlı olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, liglere göre tüm mevkilerde (kaleci, kanat bek, stoper, kanat forvet, santrafor, merkez orta saha) sayısal olarak yılın ilk aylarında doğan futbolcuların daha fazla olduğu da tespit edilmiştir. Sonuç olarak, çalışmamızda Türkiye’de profesyonel liglerde oynayan futbolcularda bağıl yaş etkisinin varlığı ortaya konmuştur.