Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılığı, Akran Zorbalığı ve Sportmenlik Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 511 - 521, 31.10.2023

Büşra Çakır , Zekihan Hazar

https://doi.org/10.25307/jssr.1254911

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencileri için önemli bir sorun olan dijital oyun bağımlılığı ile ilgili faktörler olarak değerlendirilen akran zorbalığı ve sportmenlik kavramları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Literatür incelendiğinde, dijital oyun bağımlılığı ile akran zorbalığı arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmaların olduğu ancak dijital oyun bağımlılığı, akran zorbalığı ve sportmenlik arasındaki ilişkiyi ile alan araştırmaların oldukça sınırlı olduğu görülmüştür. Bu çalışma nicel araştırma modeline göre tasarlanmıştır. Buna göre ilişkisel tarama deseni uygulanmıştır. Bu araştırmaya katılan denekler, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında öğrenim gören 1088 öğrenciden oluşmaktadır. Uygun deneklerin seçiminde “tabakalı örnekleme ve maksimum çeşitlilik örneklemesi” yöntemi uygulanmıştır. Gerekli veriler beden eğitimi dersinde Demografik Bilgi Formu, Çocuklar için Dijital Oyun Bağımlılığı, Akran Zorbalığı Tespiti ve Sportmenlik Davranışı Ölçekleri aracılığıyla toplanmıştır. Bu çalışmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0 İstatistik Paket Programı kullanılmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Normallik sınamasına göre, normal dağılım gösteren veriler için parametrik testlerden yararlanılmıştır. Buna göre verilerin analizinde, tanımlayıcı istatistiksel metotlarla birlikte t testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey test istatistikleri, Pearson Correlation ve çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda katılımcıların ölçek puanları arasındaki ilişkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür. Bununla birlikte dijital oyun bağımlılığının akran zorbalığının önemli bir yordayıcısı olduğu ve bu nedenle sportmenlik açısından kişiler arası sosyal ilişkileri olumsuz etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Dijital oyun, Akran zorbalığı, Sportmenlik, Ortaokul, Çocuk

An Investigation of Relationship Between Digital Game Addiction, Peer Bullying and Sportsmanship Attitudes of Secondary School Pupils

Öz

The aim of this study is to investigate the relationship between the concepts of peer bullying and sportsmanship, which are considered as factors related to digital game addiction, which is an important problem for secondary school students. When the relevant literature is reviewed, it is observed that the literature has studies on "addiction to digital games" and "bullying", but studies that deal with the concepts of "digital game addiction, peer bullying, and sportsmanship" are few. This study was designed according to the quantitative research model and a relational screening pattern was applied accordingly. The subjects of this research consist of 1088 students studying in the 2021 to 2022 academic year. The method of "stratified sampling and maximum variation sampling" was applied for selecting suitable subjects. Necessary data were collected through Demographic Information Form, Digital Game Addiction for Children, Peer Bullying Detection, and Sportsmanship Behavior Scales in Physical Training Class. In this study, the SPSS 20.0 Statistical Package Program was used to assess the obtained data. T-test and one-way Analysis of Variance (ANOVA) Tukey Test Statistics and Pearson Correlation and Multiple Regression methods of analysis were used along with descriptive statistical methods for analysing applicable data. As a result of the analyzes made, it was seen that the relationship between the scale scores of the participants was statistically significant. However, it can be said that digital game addiction is an important predictor of peer bullying and so it negatively affects interpersonal social relations in terms of sportsmanship.

Anahtar Kelimeler

Digital game, Peer bullying, Sportsmanship, Secondary school, Pupils

Kaynakça

• Aktaş, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinde internet ve dijital oyun bağımlılığının psikolojik sağlamlık ve saldırganlıkla ilişkisi. Master Thesis, Kafkas University, Institute of Health Sciences, Kars.
• Aktaş, B., & Bostancı Daştan, N. (2021). Covid-19 pandemisinde üniversite öğrencilerindeki oyun bağımlılığı düzeyleri ve pandeminin dijital oyun oynama durumlarına etkisi. Bağımlılık Dergisi, 22(2), 129-138. https://doi.org/10.51982/bagimli.827756 Altun, M., & Güvendi, B. (2019). Ortaokul öğrencilerin beden eğitimi ve spor dersi sportmenlik davranışlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2224-2240. https://doi.org/10.26466/opus.570922
• Aziz, N., Nordin, M. J., Abdulkadir, S. J. & Salih, M. M. M. (2021). Digital addiction: Systematic review of computer game addiction impact on adolescent physical health. Electronics, 10(9), 996. https://doi.org/10.3390/electronics10090996
• Carnagey, N. L., & Anderson, C. A. (2005). Şiddet içeren video oyunlarında ödül ve cezanın saldırgan duygu, biliş ve davranış üzerindeki etkileri. Psikolojik Bilim, 16(11), 882–889.
• Chan, P. A, & Rabinowitz, T. (2006). Ergenlerde video oyunları ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin kesitsel bir analizi. Genel Psikiyatri Yıllıkları, 5(1), 16-27.
• Çalayır, Ö., Yıldız, N., Yaldız, Ö., & Çoknaz, H. (2017). Hokey müsabakalarına katılan sporcuların beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 27-37.
• Çıngı, M. (2018). Dijital oyun severlerin islamofobi içerikli oyunlara bakışı. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi- Journal of Media and Religion Studies, 1(1), 49-72.
• Ekinci, H. B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin sportmenlik davranışları ile başarı algıları. Master Thesis, Erzincan Binali Yıldırım University, Institute of Health Sciences, Erzincan.
• Erboy, E., & Vural, R. A. (2010). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin bilgisayar oyun bağımlılığını etkileyen faktörler. Ege Eğitim Dergisi, 1(11), 39–58.
• Espelage, D. L. & Swearer, S. M. (2003). Research on school bullying and victimization: what have we learned and where do we go from here? School Psychology Review, 32(3), 365–383. https://doi.org/10.1080/02796015.2003.12086206
• Gentile, D. A., Lynch, P. J., Linder, J. R. & Walsh, D. A. (2004). The effects of violent video game habits on adolescent hostility, aggressive behaviors, and school performance. Journal of Adolescence, 27(1), 5-22. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2003.10.002
• Gökbulut, B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı ve dijital oyun bağımlılığı arasındaki ilişki. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 8(1),89-100.
• Gökçearslan, Ş., & Durakoğlu, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2014), 419-435.
• Gökkaya, F., & Tekinsav Sütcü, S. (2018). Akran zorbalığının ortaokul öğrencileri arasındaki yaygınlığının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 40-59. https://doi: 10.16986/HUJE.2018042225.
• Göldağ, B. (2019). Akıllı telefon bağımlılığı ile algılanan stres ve yaşam doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Studies-Information Technologies and Applied Sciences, 14(2), 193-212. https://doi:10.29228/TurkishStudies.22753
• Green, C. S., & Bavelier, D. (2003) Action video game modifies visual selective attention. Nature, 423, 534–537.
• Greitemeyer, T., & Müge, D. O. (2014). Video games do affect social outcomes: A meta-analytic review of the effects of violent and prosocial video game play. Pers Soc Psychol Bull, (40), 578–589. https://doi.org/10.1177/0146167213520459
• Griffiths, M. D., Davies, M. N., & Chappell, D. (2004) Online computer gaming: a comparison of adolescent and adult gamers. Journal of Adolescence, 27(1), 87-96. https://doi: 10.1016/j.adolescence.2003.10.007.
• Griffiths, M. D. (2005). Components, model of addiction within a biopsychosocial framework. Journal of Subst Use, 10(4), 191-197. https://doi.org/10.1080/14659890500114359
• Griffiths, M. D., & Hunt, N. (1998). Computer game “addiction” in adolescence? a brief report. Psychological Reports, 82(2), 475–480.
• Güvendi, B., Tekkurşun Demir, G., & Keskin, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ve saldırganlık. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2528-9535. https://doi.org/10.26466/opus.547092
• Hazar, K., Özpolat, Z., & Hazar, Z. (2020). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi (Niğde İli Örneği). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(1), 225-234. https://doi.org/10.33689/spormetre.647313
• Hazar, Z. & Hazar, M. (2017). Çocuklar için dijital oyun bağımlılığı ölçeği. Journal of Human Sciences, 14(1), 203-216.
• Hazar, Z., & Ekici, F. (2021). Ortaokul öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ile akran zorbalığı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 26(1), 1-15.
• Horzum, M. B. (2011). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar oyunu bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(159), 67-68.
• Irmak, A. Y., & Erdoğan, S. (2016). Ergen ve genç erişkinlerde dijital oyun bağımlılığı. Türk Psikiyatri Dergisi, 27(2), 37-128. https://doi:10.5080/u13407
• Karaaslan, İ. (2015). Dijital oyunlar ve dijital şiddet farkındalığı: Ebeveyn ve çocuklar üzerinde yapılan karşılaştırmalı bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 806-818.
• Karaca, K. (2018). Ortaokullarda akran zorbalığının yaygınlığının ve zorba-mağdurların depresyon ve aanksiyete düzeylerinin incelenmesi. Master Thesis, Atatürk University, Institute of Educational Sciences, Erzurum.
• Kars, G. B. (2010). Şiddet içerikli bilgisayar oyunlarının çocuklarda saldırganlığa etkisi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara University, Institute of Health Sciences, Ankara.
• Keskin, T. (2010). İlköğretim okullarındaki öğrencilerin akran zorbalığının benlik saygısıyla ilişkisi. Master Thesis, Maltepe University, Institute of Social Sciences, İstanbul.
• Kılıç, K. M. (2019). Ergenlerde dijital oyun bağımlılığı, zorbalık bilişleri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkiler. İlköğretim Online (elektronik), 18(2), 549-562. https://doi: 10.17051/ilkonline.2019.562015
• Koç, Y. (2013). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranış ölçeği (bedsdö): geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 96-114.
• Koç, Y., & Yeniçeri, S. (2017). An investigation of the relationship between sportsmanship behavior of students in physical education course and their respect level. Journal of Education and Training Studies, 5(8), 114-122. https://doi:10.11114/jets.v5i8.2477
• Kutlu, F. & Aydın, G. (2010). Akran zorbalığı ölçek geliştirme ön çalışması: Kendini bildirim formu. Türk Psikoloji Yazıları, 13(25), 1-12.
• Lemmens, J. S., Valkenburg, P. M. & Peter, J. (2009). Development and validation of a game addiction scale for adolescents. Media Psychology, 12(1), 77-95. https://doi.org/10.1080/15213260802669458
• Özen, D. Ş. (2006). Ergenlerde akran zorbalığına maruz kalmanın yaş, çocuk yetiştirme stilleri ve benlik imgesi ile ilişkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 21(58), 77-94.
• Öztürk, N., Atlı, A., & Kutlu, M. (2014). Ortaokul öğrencileri arasındaki zorbalık olaylarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(3), 43-63. https://doi.org/10.17679/iuefd.15365258
• Pehlivan, Z. (2004). Fair-play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 49-53. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000028
• Polman, H., Castro, B. O., & Aken, M. (2008) Experimental study of the differential effects of playing versus watching violent video games on children’s aggressive behavior. Aggress Behav., 34(3), 256-264. https://doi.org/10.1002/ab.20245
• Rigby, K. (2020). How do victims of bullying in Australian schools view their perpetrators – as individuals or as groups? implications for educators. Australian Journal of Education, 8(6), 64-1. https://doi.org/10.1177/00049441198940
• Taneri, B. (2020). Ortaöğretim öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı sonrası akran ilişkisine yönelik şiddet eğilimi ve zorbalık ilişkisinin incelenmesi. Master Thesis, Haliç University, Institute of Postgraduate Education, İstanbul.
• Tatum, B. (1992). Talking about race, learning about racism: the application of racial identity development theory in the classroom. Harvard Educational Review, 62(1), 1–25.
• Torun, F., Akçay, A. & Çoklar, A. N. (2015). Bilgisayar oyunlarının ortaokul öğrencilerinin akademik davranış ve sosyal yaşam üzerine etkilerinin incelenmesi. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 3(2015), 25-35.
• Tsai, E., & Fung, L. (2005). Sportspersonship in youth basketball and volleyball players. The Online Journal of Sport Psychology, 7(2), 37-46.
• Yıldıran, İ. (2005). Fair play eğitiminde beden eğitiminin rolü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(1), 3-16.