Spor Yapan ve Yapmayan Okul Yöneticilerinin Karar Verme Stilleri ve Problem Çözme Beceri Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 2, 229 - 243, 30.06.2024

Murat Deniz Nimet Korkmaz

https://doi.org/10.25307/jssr.1406752

Öz

Bu çalışmanın amacı, spor yapan ve yapmayan okul yöneticilerinin karar verme stillerinin ve problem çözme beceri düzeylerinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda, çalışma nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeline göre yürütülmüştür. Araştırma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Bursa'da görev yapan 2334 okul yöneticisi arasından 358 kişilik örneklem grubu ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Problem Çözme Ölçeği (PÇO) ve Melbourne Karar Verme Ölçeği (MKVÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21.0 paket programı kullanılmış olup anlamlılık düzeyi α=0,05 olarak alınmıştır. PÇO ve MKVÖ'den elde edilen toplam ve alt ölçek puanlarının dağılımında Shapiro-Wilk Normallik Testi kullanıldı. Sonuç olarak; spor yapan- yapmayan gruplar arasında, yöneticilik süresi, yöneticilik eğitimi alıp almama, görev yapılan okul türü değişkenine göre anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Sporcu geçmişinde lisanslı olarak spor yapan yöneticilerinin spor yapma oranının yüksek çıktığı, spor yapan grupta olan yöneticilerinin dikkatli karar verme stilini tercih ettiği ve öz saygı düzeylerinin yüksek olduğu; kaçıngan, erteleyici ve panik karar verme stillerinin düşük olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca spor yapan yöneticilerin problem çözme becerisi bağlamında istendik-olumlu yaklaşım biçimlerini kullandıkları anlaşılırken spor yapan-yapmayan gruplar arasında problem çözme becerisi algısı bağlamında spor yapmanın etkisinin olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul yöneticisi, Karar verme stili, Problem çözme becerisi, Spor yapan

Investigation of Decision Making Styles and Problem Solving Skill Levels of School Administrators Doing Sports and Non-Sports

Öz

The aim of this study is to examine the decision-making styles and levels of problem-solving skills among school administrators who do and do not do sports. For this purpose, the study was conducted using the quantitative research method, specifically the descriptive survey model. The research was conducted with a sample group of 358 among 2334 school administrators working in Bursa in the 2021-2022 academic year. Personal Information Form, Problem Solving Scale (PSS) and Melbourne Decision Making Scale (MDMS) were used to collect study data. In the analysis of the data, SPSS 21.0 package program was used, and the significance level was taken as α = 0.05. Shapiro-Wilk Normality Test was used to distribute the total and subscale scores obtained from PSS and MDMS. In conclusion, it was determined that there were no significant differences between the groups of administrators who engage in sports and those who do not, based on variables such as the duration of their leadership, whether they received administrative training, and the type of school where they work. Administrators with a history of licensed sports participation had a higher rate of engagement in sports. In the sports group, administrators exhibited a preference for a cautious decision-making style and had higher levels of self-esteem. They also demonstrated lower levels of avoidant, procrastinative, and panicked decision-making styles. Furthermore, it was concluded that the impact of engaging in sports on the perception of problem-solving skills was not significant between administrators who engage in sports and those who do not.

Anahtar Kelimeler

School managers, Style of making decisions, Problem solving, Doing sports

Kaynakça

• Akın, S., ve Çakto, P. (2020). Spor yapma durumlarına göre üniversite öğrencilerinin problem çözme becerilerinin karşılaştırılması (Kütahya Dumlupınar Üniversitesi örneği). International Sport Science Student Studies, 3(2), 32–37.
• Akpınar, Ö., Temel, V., Birol, S. Ş., Akpınar, S., ve Nas, K. (2015). Üniversitede okuyan hokey sporcularının karar verme stillerinin belirlenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (9), 92–99.
• Atılgan, D., & Kaplan,T. (2022). Investigation of the relationship among crisis management, decision-making and self confidence based on sport managers in turkey. Journal of Sport Sciences Researches, 7(1), 60-64. https://doi.org/10.25307/jssr.997060
• Bozkurt, Ö., ve Ergun, T. (1998). Kamu yönetimi sözlüğü, (Fransızca ve ingilizce karşılıklarıyla) (Seriye Sez). TODAİE Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayınları.
• Çağlayan, H. S., Taşğın, Ö., ve Yıldız, Ö. (2008). Spor yapan lise öğrencilerinin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 62–77.
• Çakır, F., Akıncı, A. Y., ve Pepe, K. (2020). Lisanslı olarak spor yapan ve yapmayan ortaokul öğrencilerinin bazı değişkenlere göre problem çözme becerilerinin incelenmesi. Yalvaç Akademi Dergisi, 5(1), 64–72.
• Çiçek, H. (2019). Okul yöneticilerinin yönetim anlayışlarının yönetim kuramları açısından beden eğitimi öğretmenlerinin mobbing algı düzeylerine etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Çon, M., Yetim, A., Ağaoğlu, Ş. A., ve Tasmektepligil, M. Y. (1997). Elit düzeyde spor yapanların spora yönelmeleri̇nde ı̇lk ve ortaöğreti̇m kurumlarının etki̇si̇ üzeri̇ne bi̇r araştırma. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 41–53.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni; nitel; nicel ve karma yöntem yaklaşımları. Eğiten Kitap Yayınları.
• Damar, I., ve Uçan, Y. (2021). Spor yapan ve yapmayan yetişkin bireylerin özgüven düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Beden Eğitimi Spor ve Teknolojileri Dergisi, 2(2), 1–10.
• Demirtaş, S. (2018). Spor yapan ve yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Emamvirdi, R. (2013). Beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerinin sağlıkla ilgili yaşam kalitesinin incelenmesi: Gazi Üniversitesi örneği. Yüksek Lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gökdağ, M., Türkmen, M., ve Akyüz, H. (2019). Okul yöneticilerinin spora yönelik tutumlarının belirlenmesi (Bartın Örneği). Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 200–219.
• Kara, N.S., Dönmez, A., & Cetin, M.C. (2021). Relationship between decision-making styles and cognitive flexibility levels of sports science students. Int J Life Sci Pharma Res., (Special Issue 14), 217-221
• Karabağ, B. (2019). Spor yapan ve yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin kişilik özellikleri, karar verme stilleri ve stresle başa çıkma stratejilerinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Bartın Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bartın.
• Karaca, N. (2021). Okul yöneticilerinin problem çözme beceri algılarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(3), 181–200.
• Karaçam, A., ve Adigüzel, N. S. (2016). Beden eğitimi öğretmenlerinin fiziksel saygı düzeylerinin incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 62–71.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
• Kelecek, S, Altıntaş, A., ve Aşçı, F.H. (2013). Sporcuların karar verme stillerinin belirlenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 8(1), 21–27.
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-46. https://doi.org/10.5455/jmood.20130325011730
• Leithwood, K., & Steinbach, R. (1991). Indicators of transformational leadership in the everyday problem solving of school administrators. Journal of Personnel Evaluation in Education, 4(3), 221-244. https://doi.org/10.1007/bf00125486
• Mirzeoğlu, D., Özcan, G., Kıyak, Ö., ve Aydemir, F. (2010). Orta öğretimde lisanslı olarak spor yapan ve spor yapmayan öğrencilerin problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Dergisi, 15(2), 3–19.
• Myszka, S., Yearby T., & Davids, K. (2023). (Re)Conceptualizing movement behavior in sport as a problem-solving activity. Frontiers in Sports and Active Living, 5, Article 1130131. https://doi.org/10.3389/fspor.2023.1130131
• Özgenel, M. (2018). Modeling the relationships between school administrators’ creative and critical thinking dispositions with decision making styles and problem solving skills. Educational Sciences: Theory & Practice, 18(3) 673–700. https://doi.org/10.12738/estp.2018.3.0068
• Pekel, A., Aksoy, Ö., & Ayvaz, M. (2021). In search of connection between the leadership types and problem-solving techniques and skills of football coaches. Ambient Science, 8(1), 30-33. https://doi.org/10.21276/ambi.2021.08.sp1.oa03
• Saracaloğlu, A. S., Serin, O., ve Bozkurt, N. (2001). Öğrencilerinin problem çözme becerileri ile başarıları arasındaki ilişki. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(14) 121-134.
• Senduran, F., & Amman, T. (2015). Problem-solving skills of high school students exercising regularly in sport teams. Physical Culture and Sport. Studies and Research, LXVII, 42-52. https://doi.org/10.1515/pcssr-2015-0021
• Serper, Ö., Aytaç, M., ve Bayram, N. (2016). Örnekleme. Ezgi Kitapevi Yayınları.
• Tasci, I., Demir, C. F., Bilek, F., & Albayrak, S. (2022). Physical exercise may improve problem-solving skills and emotional intelligence in patients with relapsing-remitting multiple sclerosis: A cross-sectional study. Multiple Sclerosis and Related Disorders, 59, Article 103641. https://doi.org/10.1016/j.msard.2022.103641
• Toprak, A. (2019). Spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinin kişisel sorumluluk ve liderlik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Niğde Ömer Halis Demir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Var, L. (2018). Kırşehir’de yaşayan bazı kadınların spor yapma ve yapmama nedenleri. Kırşehir Eği̇ti̇m Fakültesi Dergi̇si̇, 19(3), 2321–2328. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.014
• Vural, M. (2013). Spor genel müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında görev yapan spor yöneticilerinin düşünme ve karar verme stillerinin incelenmesi. Yüksek Lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Yazarer, İ., Taşmektepligil, M. Y., Ağaoğlu, Y. S., Ağaoğlu, S. A., Albay, F., ve Eker, H. (2004). Yaz spor okullarında basketbol çalışmalarına katılan grupların iki aylık gelişmelerinin fiziksel yönden değerlendirilmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(4), 163–170.
• Yazıcı, T. (2017). Müzik öğretmeni adaylarının problem çözme becerileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 299–314.
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ., Yavuz, E. A., ve Kılıç, Z. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının kontrol odağı ve karar verme stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(26), 365–384.