Cinsiyete Dayalı Ücret Ayrımcılığının ISCO Meslek Gruplarına Göre Analizi

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 1, 16 - 38, 07.07.2022

Ebubekir Erdoğan Cavit Yeşilyurt

Öz

Bu çalışmada Türkiye işgücü piyasalarında kadın ve erkek çalışanlar arasında cinsiyetten kaynaklı ücret ayrımcılığının olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Her yıl düzenli olarak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından uygulanan Hanehalkı işgücü anketinin 2019 yılı verileri kullanılarak analiz yapılmıştır. Yapılan çalışmada kamu çalışanları veri setinden çıkarılarak sadece özel sektörde ücretli maaşlı ve yevmiyeli olarak tam zamanlı çalışanlar dâhil edilmiştir. Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması (ISCO)’nda toplamda 10 ana meslek grubu vardır fakat daha reel sonuçlara ulaşabilmek için 1. Grupta bulunan Silahlı Kuvvetlerle ilgili meslekler veri setinden çıkarılmıştır. Diğer 9 meslek grubu için ayrı ayrı analiz yapılmıştır. Oaxaca-Blinder ayrıştırma yöntemi kullanılarak yapılan analizlerde 2 model oluşturulmuştur. Birinci modelde yaş ve kıdem değişkenleri, ikinci modelde ise yaş, kıdem ve eğitim değişkenleri kullanılmıştır. Ücret ayrımcılığının ortaya çıkış sebepleri beşeri sermayeden veya cinsiyetten kaynaklandığı görülmüştür. Analiz sonuçlarına göre bütün meslek guruplarında ücret ayrımcılığı tespit edilmiştir. Tespit edilen ücret ayrımcılığının büyük bir kısmının cinsiyetten kaynaklandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Cinsiyet, ISCO Meslek Kodları, Ücret, Gelir Eşitsizliği

Gender Wage Discrimination Analysis by ISCO Occupational Groups

Öz

In this study, it has been tried to determine whether there is a gender-based wage discrimination between male and female employees in the Turkish labor market. The analysis was carried out using the 2019 data of the Household labor force survey, which is regularly applied every year by the Turkish Statistical Institute. In the study, public employees were excluded from the data set, and only full-time salaried and casual employees in the private sector were included. There are 10 main occupational groups in the International Standard Classification of Occupations (ISCO), but in order to achieve more realistic results, the occupations related to the Armed Forces in the 1st group have been excluded from the data set. Separate analyzes were made for the other 9 occupational groups. Two models were created in the analyzes using the Oaxaca-Blinder decomposition method. Age and seniority variables were used in the first model, and age, seniority, and education variables were used in the second model. It has been seen that the reasons for the emergence of wage discrimination stem from human capital or gender. According to the results of the analysis, wage discrimination has been determined in all occupational groups. It has been observed that most of the wage discrimination identified is due to gender.

Anahtar Kelimeler

Gender, ISCO Occupational Codes, Wages, Income Inequality

Kaynakça

• Acun, S. (2018). Türkiye de Ücret Eşitsizliğinin Analizi. Bulletion of Economic Theory and Analysis, 3(4), 237-260.
• Alparslan, A., Bozkurt, Ö., Özgöz, A. (2015). İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları, Ş.Seyahat Acentalarına Yönelik Bir Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmecilliği Dergisi, 14(1), 90-107.
• Blinder, Alan S., (1973). Wage Discrimination: Reduced Form and Structural Estimates. The Journal of Human Resources, Vol. 8, No. 4, 1973, pp. 436-455.
• Böheim, R., Hofer H., Zulehner C. (2007). Wage Differences Between Austrian Men and Women: Semper Diem?. Emprica, vol.34, pp.213-299.
• Cergibozan. R., Özcan, Y. (2012). Türkiye için Bölgelere Göre Ücret Ayrıştırma Analizi: Ekonometrik Yaklaşım. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1). 27-48.
• Cholezas, I., Tsakloglou, P. (2006). Gender earnings differentials in the Greek labour market. Economic Policy Studies, forthcoming.
• Çelik Uğuz. S., Topbaş, F. (2016). Turizmde Kadın İstihdamı ve Ücret Ayrımcılığı: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 27(1). 62-78.
• Duman, A. (2018). Education Mismatches in the Labor Markets and Their Impact on Wages across Sectors: Evidence from Turkey. Sosyoekonomi, 26(37). 227-242.
• Eraslan, V. (2012). Türkiye İşgücü Piyasasında Ücret Seviyesinde Cinsiyet Ayrımcılığı: Blinder-Oaxaca Ayrıştırma Yöntemi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 62(1), 231-248.
• Etiler, N. (2017). Kesişmeyen Kümeler: Kadın Emeği Ve Ücret. Ttb Mesleki Sağlık Ve Güvenlik Dergisi, 17(66), 19-27.
• Güriş, S., Çağlayan Akay, E., Saçaklı Saçıldı, İ. (2010). Schooling and wage distribution for male and female employees in the public and private sector. International Research Journal of Finance and Economics, 40, 146–154.
• Hisarcıklılar, M., Ercan, H. (2005). Gender based wage differentials in Turkey. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 45-62.
• Kaya, G., Selim, R. (2018). The gender wage inequality in Turkey. Press Academia Procedia (PAP), 7, 408-413.
• Kaymaz, Y., Şentürk, B. (2016). Lojistik Sektöründe Kadın Çalışanlara Yönelik Bir Analiz: İzmir Örneği. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi, 469-480.
• Kiren Gürler, Ö., Üçdoğruk, Ş. (2007). Türkiye’de Cinsiyete Göre Farklılığının Ayrıştırma Yöntemiyle Uygulanması. Yaşar Üniversitesi, 2(6), 571-589.
• Neuman S., Oaxaca R., (2003). Gender versus Ethnic Wage Differentials Among Proffesionals: Evidence from Israel. Annals of Economics and Statistics, pp.267-292.
• Oaxaca, R. (1973). Male-Female Wage Differentials in Urban Labor Markets. International Economic Review. 14(3). 693-709.
• Öztürk, S., Başar, D. (2018). Türkiye’de Kadınların İşgücü Piyasasına Yönelik Tercihleri: Kayıt Dışı Sektör Özelinde Bir Analiz. Sosyal Güvenlik Dergisi, 8(2), 41-58
• Palaz, S. (2002). Türkiye’de Cinsiyet Ayırımcılığı Analizinde NeoKlasik Yaklaşıma Karşı Kurumcu Yaklaşım: Eşitliği Sağlayıcı Politika Önerileri. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 90-106.
• Tansel, A. (1999). Public-Private Employment Choice, Wage Differentials and Gender İn Turkey. Bonn: Iza Discussion Paper, No: 1262.
• Toksöz, G., Memiş, E. (2020). Kayıt Dışı İstihdamda Toplumsal Cinsiyet Eşitsizlikleri: İmalat Sanayinde Cinsiyet Ücret Açığı. Ekonomik Yaklaşım Derneği, 31(116), 1-33.
• Topbaş, F. (2003). Emek Piyasalarında Cinsiyete Dayalı Ücret Ayrımcılığı ve Türkiye Örneği. Karadeniz Teknik Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• TÜİK, ILO (2020). Cinsiyete Dayalı Ücret Farkının Ölçümü Türkiye Uygulaması. Ankara: ILO.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2019). (https://www.tuik.gov.tr/)
• Tüzünkan, D. (2016). Kadın İşgücüne Yönelik ILO Sözleşmeleri ve Uygulanırlığı: Mevzuatlar Açısından Türkiye-İtalya Karşılaştırması. Kastamonu Üniversitesi İİBF Dergisi, 12, 313-324.
• Tunç, M. (2018). Kalkınmada Kadın Ayrımcılığı ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Rolü: Ülkelerarası Farklı Gelir Gruplarına Göre Yatay Kesit Analiz. Sosyoekonomi, 26(38), 221-251.
• Wright Robert, E., Ermisch John, F., (1991). Gender Discrimination in the British Labour Market: A Reassessment. Economic Journal, Royal Economic Society, vol. 101(406), pages 508-522, May.
• Yalçın, E. C., Arlı, N. B., Aytaç, S., Başol, O., Aydemir, M. (2019). Türkiye'de Emek Piyasalarında Cinsiyete Dayalı Ücret Ayrımcılığı: İBBS Düzey 1'e Göre Farklılıklar. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(38), 293-314.
• Yamak, N., Topbaş, F. (2004). Kadın emeği ve cinsiyete dayalı ücret ayrımcılığı. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(3-4), 143-156.