Individual and Household Level Income Estimations for Diyarbakır and Şanlıurfa Cities by Using Small Area Estimation Methods

Yıl 2012, Cilt: 9 Sayı: 3, 30 - 45, 14.12.2012

Aslı Aşık Yavuz A. Sinan Türkyılmaz

Öz

In recent years the demand for reliable small area statistics has increased for developing regional policies from both public and private sector in several countries. Direct survey estimates for small areas yield unsuccessful estimates due to small sample sizes. Therefore, small area estimation methods have been developed in the literature. In this study, 'annual average individual income (total)' and 'annual average household disposable income' are estimated for Diyarbakır and Şanlıurfa, which are provinces in Statistical Region of Diyarbakır, by considering these two main variables in 2003 Household Budget Survey data and by employing synthetic estimation method and two different regression models. Using synthetic method and auxiliary variable of annual average individual income, small area estimations are given in specific age groups in Nuts-2 in Diyarbakır and Şanlıurfa provinces. It is seen that these estimations, produced by synthetic method and regression method, are close to annual average individual income and annual average household disposable income, estimated from the 2003 Household Budget Survey.

Anahtar Kelimeler

Small area estimation, Regression method, Synthetic estimation

Küçük Alan Tahmin Yöntemleri Kullanılarak Diyarbakır ve Şanlıurfa İlleri için Fert ve Hanehalkı Düzeyinde Gelir Tahminleri

Öz

Hem kamu hem de özel sektör tarafından bölgesel politikalar oluşturmak amacıyla ülkelerdeki coğrafi alanlarla ilgili güvenilir küçük alan istatistiklerine talep artmıştır. Doğrudan araştırma tahminleri küçük alanlarda yetersiz örneklem büyüklüğü nedeniyle tahmin vermede başarılı olamamaktadırlar. Bu nedenle küçük alan tahmin yöntemleri geliştirilmiştir. Bu çalışmada 2003 yılı Hanehalkı Bütçe Araştırması'ndaki temel değişkenler ele alınarak, sentetik tahmin yöntemi ve iki farklı model üzerinden regresyon tahmin yöntemi kullanılarak, Diyarbakır İstatistiki Bölgesi'ndeki Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri için 'yıllık ortalama fert geliri (toplam)' ve 'yıllık ortalama kullanılabilir hanehalkı geliri' tahmin edilmiştir. Sentetik yöntem ile İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey-2'deki belirli yaş gruplarındaki yıllık ortalama fert geliri yardımcı değişkeni aracılığıyla Diyarbakır ve Şanlıurfa illeri için küçük alan tahminleri verilmiştir. Sentetik yöntem ve regresyon yöntemi ile tahmin edilen gelirlerin 2003 Hanehalkı Bütçe Araştırması'ndan hesaplanan ortalama fert geliri ve ortalama hanehalkı değerlerine yakınsadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Küçük alan tahmini, Regresyon tahmin yöntemi, Sentetik tahmin

Kaynakça

• Aşık. A., 2009. Diyarbakır İstatistiki Bölgesi ve İlleri İçin Küçük Alan Tahminlerinin Hanehalkı Bütçe Araştırmasındaki Temel Değişkenlere Uygulanması, TÜİK Uzmanlık Tezi, Türkçe (Basılmamış).
• Deliloğlu. R. A. S., 2001. Small Domain Estimation Techniques for Census and Survey Data, M.A. Thesis, Middle East Technical University, Department of Statistics.
• DİE, 2004. İl Göstergeleri (1980-2003), Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara.
• DİE, 2002. 2000 Genel Nüfus Sayımı-Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, İl/Diyarbakır, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası. Ankara.
• DİE, 2002. 2000 Genel Nüfus Sayımı-Nüfusun Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, İl/Şanlıurfa, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara.
• DPT, 2003. İllerin ve Bölgelerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Yayın No: 2671.
• Ericksen, E. P., 1973. A Method for Combining Sample Survey Data and Symptomatic Indicators to Obtain Population Estimates for Local Areas, Demography, 10, 137-160.
• Ghosh, M. and Rao, J. N. K., 1994. Small Area Estimation: An Appraisal, Statistical Science, 9, 55-93.
• Gonzalez, M. E., 1973. Use and Evaluation of Synthetic Estimates, 1973 Proceedings of the Social Statistics Section, American Statistical Association, 33-36.
• Marker, D. A., 1999. Organization of Small Area Estimators Using a Generalized Linear Regression Framework, Journal of Official Statistics, 15(1), 1-24.
• Özcan, C., 1991. Small Domain Estimation Techniques for Official Statistics Based on Sample Surveys. MS. Thesis in Middle East Techoical University, Ankara.
• Purcell, N. J. and Kish, L., 1979. Estimation for Small Domain. Biometrics, 35, 365-384.
• Purcell, N. J. and Kish, L., 1980. Postcencal Estimates for Local Areas (or domains). Internat. Statist. Rev. 48, 3-18.
• Rao, J. N. K., 2003. Sınall Area Estimation, John Wiley and Sons.
• Sevinç, V., 1998. Küçük Alan Kestirim Teknikleri ve Bolu İli İşsizlik Oranının Kestirimi Üzerine Bir Uygulama. Master Tezi, Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Ana Bilim Dalı.
• Sevinç, V., 2008. Küçük Alan tahminlerinde Adımlı Oransal Ayarlama Tekniği ile Kategorik Veri Analizi. AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 8, Güz 2008, 4:27-43.
• Sevinç, V., 2011. Yerel Alan Karakteristiklerine İlişkin Doğrudan ve Dolaylı Tahminlerin Elde Edilmesi. İstatistik Araştırma Dergisi, Cilt: 08, Sayı: 02, Ekim 2011.
• Türkyılmaz, A. S., 2003. Estimation of Selected Demographic and Health Indicators for Provinces of Turkey from Census and Survey Data by using Small Area Estimation Techniques, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara.
• Türkiye İstatistik Kurumu web sayfası: www.tuik.gov.tr.