Üç Yönlü Tablolarda x² İstatistiğinin Kullanılması

Yıl 2002, Cilt: 1 Sayı: 1, 23 - 37, 15.04.2002

Mehmet Akyol Fikret Gürbüz

Öz

Hipotez testlerinde kullanılan olasılık dağılımları, değişkenlerin sürekli veya kesikli olmasına göre değişmektedir. Her zaman sürekli değişkenleri bulmak veya verileri bu şekilde ifade etmek mümkün olmayabilir. Böyle durumlarda özellikleri kategorilerine göre sınıflandırmak, her sınıf içine düşen birim sayısını (frekansı) hesaplamak suretiyle ki-kare testi uygulanır. Çalışmada sayarak elde edilen verilerde üç sınıflama kriteri olması durumunda, iki yönlü tablolarda kullanılan X2 analizindeki değişiklikler ele alınmıştır.

Uygulama olarak 3 yönlü gerçek bir veri seti dikkate alınmış ve X2 istatistiği kullanılarak analiz edilmiştir. Veri seti; cinsiyet (k=1,2), intihar şekli (i=1,2,..,6) ve intihar nedeni (j=1,2,...,8) değişkenlerinden oluşmaktadır. Analiz sonucunda, değişkenler arasındaki tüm birinci derece ilişkiler önemli bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İki Yönlü Tablolar, Üç Yönlü Tablolar, Çok Yönlü Tablolar, x² Analizi

x² Statistical Analysis Used of Three-Dimensional Table

Öz

Probability distributions used for hypothesis tests, changes in accordance with variables by being continuous or discontinuous. In every case, it could not be possible to find continuous variables or to express variables in continuous form. In such cases, chi-square test is applied by classifying characteristic according to their categories and calculating number of units in each cluster. In this study the differences of x² analyze used for two-dimensional tables obtained for the case of having three characteristics.

For the application, three-dimensional data set is used and analyze is applied. This data set is formed by variables such as, sex (k=1,2), type of suicide (i=1,2,...,6) and reason of suicide (j=1,2,...,8). At the end of the analysis, it is found out that all of the first degree relationships between variables are important.

Anahtar Kelimeler

Two-dimensional tables, Three-dimensional tables, Multidimensional tables, The analysis of chi-square

Kaynakça

• AKYOL, M. (1999), Çok Yönlü Tablolarda İstatistiksel Analizler. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Ankara.
• BAŞBAKANLİK DEVLET İSTATISTIK ENSTITÜSÜ (1997), Türkiye İstatistik Yıllığı. Yayın no: 2110 Ankara.
• CHRİSTENSEN, R. (1990), Log-Linear Models. Department of Mathematics and Statistics, University of New Mexico, Albuquerque, NM 87131, USA.
• EVERİTT, B.S. (1977), The Analysis of Contingency Tables. Monographs Applied Probability and Statistics, A halted Press Book John Wiley & Sons Inc., New York.
• EVERİTT, B.S. (1994), The Analysis of Contingency Tables. Monographs Applied Probability and Statistics 45, Chapman & Hall, New York.
• KU, H.H., RUTH, N. V. and KULLBACK, S. (1971), Analysis of Multidimensional Contingency Tables. Journal of the American Statistical Association, Volume:66, Pages:55-64.
• ROY, S. N. and. KASTENBAUM, M.A. (1956), On Hypothesis of no Interaction in a Multiway Contingency Table. Ann. Math.Statist. Volume: 27. Pages: 749-751.