Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Kapsamında Madde Bağımlılığıyla Mücadelede Sosyal Hizmetin Rolü

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 191 - 204, 30.09.2022

Ayşe Dilvin Polat Fulya Oğuz Selin Salihoğlu Merve Deniz Pak Güre

Öz

Madde bağımlılığı, biyo-psiko-sosyal ve ekonomik sorunlara yol açmasına rağmen maddenin alımına devam edilmesi, bırakma isteğine karşılık bırakılamaması ve kullanma isteğinin durdurulamaması olarak tanımlanmaktadır. Madde bağımlılığı birey, aile, grup ve toplum düzeyinde yarattığı olumsuz etkilerden dolayı ciddi bir halk sağlığı problemidir. Madde bağımlılığı ile mücadelede küresel eylem çağrısı Birleşmiş Milletler tarafından ‘Sürdürülebilir Kalkınma için 2030 Gündemi’ çerçevesinde oluşturulmuştur. Gündemde sağlık ve refah boyutunu içeren hedefler bulunmaktadır. Bunlar içerisinde yer alan üçüncü hedef, madde bağımlılığının tedavi edilmesi ve önlenmesidir. Bu hedefin temel amacı, bağımlılıkla mücadelede küresel çalışmaların yapılması, bireyin, ailenin ve toplumun iyilik halinin artırılması ve güçlendirilmesidir. Bu hedef doğrultusunda sosyal hizmet mesleği mikro, mezzo ve makro düzeyde çalışmalar sürdürmektedir. Bu çalışmanın amacı Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları kapsamında madde bağımlılığıyla mücadelede sosyal hizmet uzmanlarının rol ve işlevlerinin ortaya konulmasıdır. Sosyal hizmet uzmanları, farmakolojik tedaviler sırasında, psikososyal tedavide, rehabilitasyon ve tedavi sonrası bakımda yer almaktadır. Bireylerin ve ailelerin yaşadıkları sorunlarla baş etme becerilerinin arttırılması, problem çözme kapasitelerinin geliştirilmesi, farkındalığın yükseltilmesi, gereksinim duyulan kaynaklara erişim sağlanması amacıyla uygulamalar yapılmaktadır. Bu uygulamalar sosyal hizmet uzmanının vaka yöneticisi, danışman, kaynak bulucu, bağlantı kurucu, harekete geçirici, aracı, eğitici, katalizör, ilişki kurucu, savunucu ve güçlendirici gibi rolleri bağlamında yerine getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağımlılık, Sürdürülebilir kalkınma amaçları, Sosyal hizmet

The Role of Social Work in Fighting Substance Addiction Under Scope of Sustainable Development Goals

Öz

Substance addiction is defined as continuing to take the substance despite causing bio-psycho-social and economic problems, being unable to respond to the desire to quit, and not restraining to use it. It is a severe public health problem due to its negative effects on the individual, family, group, and community levels. The global call to action in the fight against substance abuse is produced by the United Nations within the framework of the '2030 Agenda for Sustainable Development'. Some targets include the health and well-being dimension. The third goal is about the treatment and prevention of substance abuse. It purposes fight against addiction and strengthens the well-being of the individual, family, and society. Social work continues micro, mezzo, and macro-level studies with this goal. This study aims to reveal the roles and functions of social workers in the fight against substance abuse within the scope of Sustainable Development Goals. Social workers are involved in pharmacological and psychosocial treatments, rehabilitation, and post-treatment care. Practices do to increase the ability to cope with the problems, develop problem-solving capacities, raise awareness, and provide access to resources. Social worker's roles are case manager, counselor, networking resources, mobilizer, mediator, trainer, catalyst, relationship builder, advocator, and empowering.

Anahtar Kelimeler

Addiction, Sustainable Development Goals, Social Work

Kaynakça

• APA. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 15 Mayıs 2022 tarihinde https://doi-org.ezproxy.frederick.edu/10.1176/appi.books.9780890425596 adresinden erişildi.
• Bircan, S., Erden, G., & Vatansever, M. (2019). Madde Kullanım Bozukluğu Olan Genç̧ Yetişkinlerin Algıladıkları Aile Ortamı: Karşılaştırmalı Bir Çalışma. Nesne Dergisi, 7(14), 52-67.
• BM. (2004). Millennium development goals: Progress report. UN Press.
• BM. (2015). Transforming our world:The 2030 Agenda for Sustainable Development. Geneva: UN Press.
• BM. (2022a). United Nations Development Programme: Target 3.5. 15 Mayıs 2022 tarihinde https://open.undp.org/sdg/targets/3/5?utm_source=EN&utm_medium=GSR&utm_content=US_UNDP_PaidSearch_Brand_English&utm_campaign=CENTRAL&c_src=CENTRAL&c_src2=GSR&gclid=CjwKCAjw3cSSBhBGEiwAVII0Z9OeLOoJgBzM9KTSIoFr1FXq7wFGDvS5kjifMJMCnCOEWEvWD19D1BoC08MQAvD_BwE adresinden erişildi.
• BM. (2022b). Sustainable Development Goals: Indicator 3.5.1. 15 Mayıs 2022 tarihinde https://sdg.data.gov/3-5-1/ adresinden erişildi.
• BM. (2022c). Sustainable Development Goals: Indicator 3.5.2. 15 Mayıs 2022 tarihinde https://sdg.data.gov/3-5-2/ adresinden erişildi.
• Bozloğan, R. (2010). Sürdürülebilir Gelişme Düşüncesinin Tarihsel Arka Planı. Journal of Social Policy Conferences, 1011-1028.
• Boztaş, M. H., & Arısoy, Ö. (2010). Uçucu Madde Bağımlılığı ve Tıbbi Sonuçları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2(4), 516-531.
• Cansever, İ. (2021). Sürdürülebilir Kalkınma ve Sağlık: Türkiye’nin 2023 Hedefleri ile Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 633-650.
• Cratsley, K., & Mackey, T. K. (2018). Health policy brief: Global mental health and the United Nations’ sustainable development goals. Families, Systems, & Health, 36(2), 225.
• Csete, J., Kamarulzaman, A., Kazatchkine, M., Altice, F., Balicki, M., Buxton, J., & Beyrer, C. (2016). Public health and international drug policy. The Lancet, 387(10026), 1427-1480.
• Csiernik, R. & Rowe, W. S. (2003). Creating a social work understanding of addiction: Responding to the oppression of addiction. Canadian social work perspectives, 3-18.
• Cüceler, S., Yılmaz, M., & Türkleş, S. (2022). Madde Bağımlısı Bireylerin Yaşadığı Psikososyal Sorunlar, Uygulanan Kanıt Temelli Müdahaleler ve Hemşireliğin Rolü. Bağımlılık Dergisi, 23(1), 105-110.
• Danışmaz Sevin, M. D., & Erbay, E. (2019). AMATEM’de ikinci kez tedavi gören madde bağımlılarının madde kullanımına ilişkin yaşam deneyimleri. Addicta: The Turkish Journal on Addictions, 6(5), 691−716.
• Derin, G., Okudan, M., & Aşıcıoğlu, F. (2021). Alkol ve madde kullanım bozukluklarında ailevi risk faktörleri. E. Öztürk (Ed). Aile Psikopatolojisi içinde (ss.118-126). Ankara: Türkiye Klinikleri.
• Droogers, M., Jansen, D., Lindert, J., Saboga-Nunes, L., Rudén, M., Guichardon, M., & Zeegers Paget, D. (2020). Health-related Sustainable Development Goals: countdown on alcohol use, smoking prevalence, child overweight and suicide mortality. European journal of public health, 30(1), 10–i13.
• Duyan, V., & Gövebakan, R. (2015). Madde Bağımlılığı ve Aile. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
• Emniyet Genel Müdürlüğü. (2021). Türkiye Uyuşturucu Raporu. Ankara: NDB Yayınları
• Garvin, C., Gutierrez, L., & Galinsky, M. (2017). Handbook of Social Work with Groups. New York: The Guilford Press.
• Hansen, H., Alegría, M., Cabán, C. A., Peña, M., Lai, S., & Shrout, P. (2004). Drug treatment, health, and social service utilization by substance abusing women from a community-based sample. Medical care, 1117-1124.
• İbiloğlu, A. O., Atlı, A. & Güneş, M. (2017). Sentetik kannabinoidler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 9(3), 317-328.
• Karataş, Z. (2021). Madde Bağımlılığının Nedenlerine, Sosyal Tedavi Ve Rehabilitasyonuna İlişkin Görüşlerin Odak Grup Yöntemiyle Belirlenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 67-94.
• Köroğlu, E. (2014). Madde ile İlişkili Bozukluklar ve Bağımlılık Bozuklukları. E. Köroğlu, Amerikan Psikiyatri Birliği Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı (s. 231-290). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Linley, J. V., Mendoza, N. S., & Resko, S. M. (2014). Working on treatment teams: Educating social work students to function as addiction specialists within interdisciplinary groups. Social Work Education, 33(5), 642-655.
• Lundgren, L., & Krull, I. (2014). The Affordable Care Act: New opportunities for social work to take leadership in behavioral health and addiction treatment. Journal of the Society for Social Work and Research, 5(4), 415-438.
• Macit, R. (2020). Uyuşturucu Madde Kullanıcıları ve Esrar. Journal of Economy Culture and Society, (61), 141-151.
• Mutlu, E. (2019). Madde Bağımlılığı ve Sosyal Hizmet. S. Attepe Özden & E. Özcan (Eds). Tıbbi Sosyal Hizmet içinde (s. 247). Ankara: Nobel Yayınları.
• NASW. (2013). Clients with Substance Use Disorders. Washington: National Association of Social Workers Press.
• Nawrot, P., Jordan, S., Eastwood, J., Rotstein, J., Hugenholtz, A., & Feeley, M. (2003). Effects of caffeine on human health. Food Additives & Contaminants, 20(1), 1-30.
• O'Sullivan, M. (2018) Drug and alcohol abuse targeted in UN’s 2030 Agenda and 17 Sustainable Development Goals. Drugnet Ireland, 67, 5-6.
• O’Malley, S., & Devaney, C. (2016). Supporting incarcerated mothers in Ireland with their familial relationships; a case for the revival of the social work role. Probation Journal, 63(3), 293-309.
• Onay, A., Ekinci, R., Yıldırım, H. (2020). Kenevir, Cannabis Sativa L. Ankara: Palme Yayınevi.
• Ögel, K. (2005). Madde kullanım Bozuklukları Epidemiyolojisi. Türkiye Klinikleri Dahili Tıp Bilimleri Dergisi Psikiyatri, 1(47), 61-4.
• Ögel, K. (2020). Bağımlılık Asla Sadece Bağımlılık Değildir. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Öztürk, Ö., Genç, Y., Odabaşıoğlu, G., & Beyazyürek, M. (2007). Halüsinojen Kullanımıyla İlişkili Akut ve Kronik Durumlar ile Tedavi Yaklaşımları. Bağımlılık Dergisi, 8(2), 102-107.
• Pak, M. D. (2018). Bağımlılık ve Psikiyatrik Sosyal Hizmet. A. İçağasıoğlu Çoban & S. Attepe Özden (Eds). Psikiyatrik Sosyal Hizmet içinde (s. 227-242). Ankara: Nobel Yayınları.
• Paylor, I., Measham, F., & Wilson, A. (2012). Social Work And Drug Use. London: McGraw-Hill Education.
• Polat, G. (2014). Madde Bağımlılığı Tedavisinde Sosyal Hizmet Mesleği. Okmeydanı Tıp Dergisi, 143-148.
• Pooler, D. K., Qualls, N., Rogers, R., & Johnston, D. (2014). An exploration of cohesion and recovery outcomes in addiction treatment groups. Social work with Groups, 37(4), 314-330.
• Raheb, G., Khaleghi, E., Moghanibashi-Mansourieh, A., Farhoudian, A., & Teymouri, R. (2016). Effectiveness of social work intervention with a systematic approach to improve general health in opioid addicts in addiction treatment centers. Psychology Research and Behavior Management, 9, 309-313.
• Şamar, B., & Buz, S. (2022). Bağımlılık Rehabilitasyonunda Sosyal Hizmet Uygulamaları: Erenköy BAHAR Modeli. Bağımlılık, 23(2), 221-232.
• Şen, H., Kaya, A., & Alpaslan, B. (2018). Sürdürülebilirlik Üzerine Tarihsel ve Güncel Bir Perspektif. Ekonomik Yaklaşım, 1-47.
• Taban, S. (2006). Türkiye'de Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Sosyoekonomi Dergisi, 4(4), 32-45.
• Taşdemir, Z. A. (2016). Tütün Ürünleri. Güncel Göğüs Hastalıkları Serisi, 4(1), 27-31.
• Teater, B. (2015). Sosyal Hizmet Kuram ve Yöntemleri. Ankara: Nika Yayınevi.
• UNODC. (2007). Leader’s Guide: Cognitive Behavioural Strategies: Treatnet Training. Geneva: UN Press.
• UNODC. (2021). World Drug Report 2021. 15 Mayıs 2022 tarihinde https://www.unodc.org/unodc/en/data-and-analysis/wdr2021.html adresinden erişildi.
• UNODC. (2022). Vision for Africa 2030. 15 Mayıs 2022 tarihinde https://www.unodc.org/unodc/en/strategy/africa-vision.html adresinden erişildi.
• URL 1, (2022). Sigaranın Zararları. https://buldanghh.saglik.gov.tr/TR,369084/sigaranin-zararlari.html Erişim: 15.03.2022
• Uzbay, İ. T. (2009). Madde Bağımlılığının Tarihçesi, Tanımı, Genel Bilgiler Ve Bağımlılık Yapan Maddeler. Meslek İçi Sürekli Eğitim Dergisi, 5-15.
• Varol, M. (2011). Alkol raporu. İstanbul: Türkiye Yeşilay Cemiyeti.
• Walton, M. T., & Hall, M. T. (2016). The effects of employment interventions on addiction treatment outcomes: A review of the literature. Journal of Social Work Practice in the Addictions, 16(4), 358-384.
• WHO. (2019). Global status report on alcohol and health 2018. Geneva: World Health Organization Press.
• WHO. (2020). Fact sheet on the SDGs: Alcohol consumption and sustainable development: 2020. Geneva: World Health Organization Press.
• Wilkey, C., Lundgren, L., & Amodeo, M. (2013). Addiction training in social work schools: A nationwide analysis. Journal of Social Work Practice in the Addictions, 13(2), 192-210.
• Zastrow, C. (2016). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika Yayınevi.