Etik İlkeler
Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi (JSWR), dergilere gönderilen bilimsel yazılarda, COPE (Committee on Publication Ethics)’un Editör ve Yazarlar için Uluslararası Standartları en üst düzeyde sağlamayı ilke edinmiştir.
Uluslararası Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi (JSWR)’nde yayınlanmak amacıyla gönderilen insan ve hayvanlarla ilgili olarak etik kurul izni gerektiren çalışmalar için etik kurul onayının alınması zorunludur. Etik kurul izni gerektiren çalışmalar için "Sıkça Sorulan Sorular" sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
TR Dizin koşulları kapsamında;
1. Sosyal bilimler dâhil olmak üzere tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar ile etik kurul kararı gerektiren diğer çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, ve bu onay belgelendirilmeli,
2. Etik kurul izni ile ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) makalelerin yöntem bölümlerinde yer verilmelidir.
Yapılacak bireysel görüşmelerde, vaka sunum çalışmalarında aydınlatılmış onamın alınması zorunludur. Alınan onama yöntem bölümünde yer verilerek etik ilkelere uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
JSWR Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen bütün çalışmalarda başkalarına ait, ölçek, anket vb. araçların kullanılması durumunda eser sahiplerinden gerekli izinlerin alınması zorunludur. Makale içerisinde buna uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.
JSWR Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen bütün çalışmalarda başkalarına ait fikir ve düşüncelere makale içerisinde yer verilirken etik hususlar göz önünde bulundurulmalıdır. Herhangi bir değerlendirme aşamasında etik hususlara aykırı hareket edildiğinin tespit edilmesi durumunda ilgili çalışma yazar(lar)a iade edilir.
JSWR Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen eser doğrudan ya da dolaylı ticari bağlantı içeriyorsa ya da çalışmaya materyal desteği veren bir kuruluş varsa, yazar/yazarlar söz konusu durumu editöre sunum sayfasında belirtmelidir.
JSWR Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen çalışmalar çift-kör hakem sistemi ile değerlendirilmektedir. İhtiyaç duyulması durumunda yayın kurulu ek hakem değerlendirmesine karar verebilir.
JSWR Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen çalışmaların yayınlanmak üzere başka bir dergiye gönderilmemiş olması gerekmektedir. Değerlendirme sürecinin herhangi bir aşamasında çalışmanın birden fazla dergiye gönderilmiş olduğunun tespit edilmesi durumunda çalışma yazara iade edilir.
Yazarların Etik Sorumlulukları:
• Dergiye gönderilen yazılar için telif ücreti talep edilemez.
• Yazar(lar)ın özgün çalışmalar göndermesi beklenmektedir.
• Kaynakça listesi eksiksiz olmalı ve alıntı yapılan kaynaklar mutlaka belirtilmelidir.
• Yayın için gönderilmiş çalışmalarını gecikme veya diğer bir nedenle dergiden çekmek isteyenlerin bir yazı ile başvurmaları gerekir.
• Yazar(lar) potansiyel çıkar çatışmaları beyanını makalenin sonuna eklemelidir
• Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
• Yazar(lar)ın yayımlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi (Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma gibi) teklif edilemez.
• Değerlendirme süreci tamamlanmış bir makale, yayın etiği kapsamına giren makul bir gerekçe gösterilmeksizin yazarı tarafından geri çekilemez, böyle bir talep olması durumunda ilgili makale ret işlemi ile sistemden çıkarılır.
• Yayın kurulu, JSWR için gönderilmiş yazılarda makale sahiplerinin bu koşullara uymayı kabul ettiklerini varsayar.
• Yazarların JSWR’ye gönderdikleri çalışmalar, bilimsel araştırma ve yayın etiğine aykırı olmamalıdır.
Editörlerin Etik Sorumlulukları:
JSWR editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:
Genel görev ve sorumluluklar:
Editörler, JSWR'de yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme,
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
• Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.
Okuyucu ile ilişkiler:
Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Yazarlar ile ilişkiler:
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Editörler yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak içeren bir "Yazar Rehberi" yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında güncellenmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemler ile ilişkiler:
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editörlerin dergiye gönderdikleri kendi yazıları, editoryal gruptan olmamak kaydıyla iki bağımsız hakem tarafından değerlendirilir.
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
• Çift-kör hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
• Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
• Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
• Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
• Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.
Yayın kurulu ile ilişkiler:
Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Yeni yayın kurulu üyelerini yayın politikaları konusunda eğitmeli, ihtiyaç duydukları bilgileri sağlamalıdır.
Ayrıca editörler;
• Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
• Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
• Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.
Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler:
Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editöryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.
Editöryal ve kör hakemlik süreçleri:
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.
Kalite güvencesi:
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.
Kişisel verilerin korunması:
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Etik kurul, insan ve hayvan hakları:
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.
Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem:
Editörler; olası suistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak:
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikri mülkiyet haklarının korunması:
Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve tartışmaya açıklık:
Editörler;
• Dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
Şikayetler:
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikayetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
Politik ve Ticari kaygılar:
Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.
Çıkar çatışmaları:
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları:
Tüm çalışmaların "Çift-Kör Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. JSWR değerlendirme süreci çift-kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar Dergipark sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Belirtilen süreç dâhilinde hakemlerin değerlendirmelerinden geçen yazılar, ayrıca intihal tespitinde kullanılan özel bir program aracılığıyla taranarak yazıların daha önce yayımlanıp yayımlanmadığına ve intihal içerip içermediğine dair tespite tabi tutulur. Bu bağlamda JSWR için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Dergiye gönderilen yazılar en az iki hakemin değerlendirmesinden geçer.
• İki hakemden biri olumsuz kanaat belirttiği takdirde yazı üçüncü bir hakeme ya da son kararı vermesi için editöre yönlendirilir.
• Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
• Hakemlik yapanlar mutlaka görüş bildirdikleri konunun uzmanı olmak zorundadır.
• Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
• Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
• Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
• Hakemler değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Yazar(lar)ın herhangi bir kötüye kullanım durumunda (örn, intihal ya da benzer etik dışı faaliyetler) ilgili editörü hemen bilgilendirmeliler.
• Hakemler değerlendirilen makale sahibinin tabi olduğu etik kurallara bağlı olmak ve bu kuralları titizlikle uygulamak durumundadır.
• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.
Yayın Politikası
JSWR Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilen makaleler öncelikle editör tarafından kontrol edilir. Bu aşamadan geçemeyen çalışmalar alan editörlerine yönlendirilmeden yazara iade edilir ya da değişiklik talebiyle yazara gönderilir. İade ya da değişiklik gerekçeleri arasında makalenin benzerlik raporunun %20’nin üzerinde olması, etik ilkeler uyulmadığının tespiti, yazım ve dil açısından yetersiz olması, derginin amaç ve kapsamı dışında yer alması gibi sebepler sayılabilir.
İlk aşamayı geçen makaleler yayın kurulunun da uygun görüşleri doğrultusunda ilgili alan editörüne yönlendirilir. Yayın kurulunun çalışmanın yetersiz olduğu, etik ihlal vb. sebeplerden ötürü çalışmaya red verebilir. İlgili çalışma yazar(lar)a iade edilir.
İkinci aşamayı geçen makaleler değerlendirilmek üzere alan editörleri tarafından ilgili konuda uzman hakemlere yönlendirilir. Bu süreçte çift-kör hakem sistemi kullanılır. İhtiyaç duyulması durumunda çalışma değerlendirilmek üzere üçüncü bir hakeme de gönderebilir. Hakemler tarafından yetersiz görülen çalışmalar reddedilir. Reddedilen çalışmalar yazar(lar)a iade edilir.
Üçüncü aşamayı geçen makaleler hakem önerileri doğrultusunda düzeltmeleri yapar. Bu süreçte düzeltmeleri yapmayan, yetersiz olduğuna kanaat getirilen veya ikinci/üçüncü hakem değerlendirmesinde yetersiz görülen çalışmalar reddedilir. Reddedilen çalışmalar yazar(lar)a iade edilir.
Dördüncü aşamayı geçen makaleler dergi kurulu tarafından yayınlanmak üzere sıraya alınır. Kabul edilen makalelerin dergi sayfasında makale geliş tarihi, makale kabul tarihi bilgilerine yer verilerek süreç şeffaf bir şekilde yürütülür. İlgili çalışmaların kabul edilme tarihi baz alınarak yayım süreci başlatılır.
Yayınlanmak üzere sıraya alınan makalelere ait Telif Hakkı Devir Formu makalede yer alan bütün yazarlar tarafından imzalanarak derginin mail adresine (jswrpub@gmail.com) gönderilir. İlgili formun gönderilmemesi durumunda makale yazara iade edilir. Telif hakkı formuna derginin “Formlar” menüsünden ulaşılabilir (Telif Hakkı Devir Formu, makale kabul edildikten sonra derginin mail adresine gönderilir. İlk gönderimde sisteme yükleme zorunluluğu bulunmamaktadır)
Ayrıca;
• Dergi açık erişimli bir dergi olup makale yayımlama süreçlerinin hiçbirinde ücret talep edilmemektedir.
• Makalelerin ortalama değerlendirme süreleri 30-45 gün arasında değişiklik göstermektedir. Bu sürenin yayının durumuna bağlı olarak değişiklik gösterdiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu dergide yer alan içerikler Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.