Dil Öğretiminde Yeni Yaklaşım ve Yöntemler

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 2, 307 - 317, 25.12.2025

Ertuğrul Yaman , Kübra Yıldırım Can , Bilal Furkan Sayim

Öz

Dil öğrenimi ve dil öğretiminin tarihsel kökenleri, insanlık tarihi kadar eskidir. Dil öğretiminde, genellikle klasik olarak ilk akla gelen yöntem dil bilgisi kurallarının öğretimidir. Ne var ki dil bilgisinin ne olduğu ve nasıl öğretilmesi konusu henüz yeteri kadar açık değildir. Dil bilgisi, dilin işleyiş kurallarını belirleyen doğru konuşmaya, doğru yazmaya ve doğru düşünmeye yardımcı olan bir çalışma alanıdır. Amacına uygun bir dil bilgisi öğretimi yoluyla öğrenciler, dilin işleyişini fark eder, kurallarını sezer ve kullanımını öğrenir. Özellikle anadili öğretiminde dil bilgisi öğretiminin çok özel ve öncelikli bir yeri vardır. Nitekim, dil edinimi anne karnında başlamakla birlikte okulda işlevsel biçime dönüşür. Dil bilgisi öğretimi doğal olarak okul süreçlerinde başlar. Okullarda Türkçe derslerinde dil bilgisi öğretiminde öteden beri birçok yöntem denenmiştir. Klasik olarak kullanılan anlatma yönteminde dilin incelikleri, kuralları ve kendine özgü öznel yapıları öne çıkmaktadır. Dil bilgisi öğretiminde kullanılan tek yöntem, anlatma yöntemi değildir. Dil bilgisi öğrenme sürecinde kullanılan yöntemler artırılabilir, değiştirilebilir veya geliştirilebilir. Nitekim eğitim-öğretim süreçleri esnektir; duruma, koşullara ve hatta öğrenciye göre değişebilmektedir. Bu anlamda hem güncel hem de öğrencinin merkeze alındığı, keşfetme sürecine dahil olduğu yöntemlerin kullanılması yarar sağlayacaktır. Bu yazının ana problem cümlesi şu şekildedir: “Türkçe derslerinde dil öğretiminde kullanılan yeni yaklaşım ve yöntemler nelerdir?”. Dil öğretimi, salt dil bilgisi öğretimi demek değildir. Dil, dil bilgisi öğretilerek öğrenilmez aksine öğrenmeyi zorlaştırır ve sevimsizleştir. Dil öğretimi, birçok yöntemi ve bileşeni birlikte kullanmayı gerektiren zorlu bir süreçtir. O bakımdan dil öğretimini tek bir yöntemle değil, çoklu yöntemlerle yürütmek hem süreci hızlandırır hem de zevkli ve sevimli hâle dönüştürür. Dil öğretimini dil bilgisi kurallarını ezberletmekten çıkartıp üzerinde yeniden düşünmek ve yepyeni yol ve yöntemler bulmak durumundayız. Çağdaş dünyanın uyguladığı yöntemleri izlemek yanında yeni yol ve yöntemlerin eklenmesi de artık büyük bir gereksinimdir. İster kendi çocuklarımıza isterse yabancılara Türkçe öğretiminde yeni yöntemler bulmak, yeni ufuklar açmak ve teknolojik yeniliklerden yararlanmak çağın getirdiği bir zorunluluk olarak karşımızda durmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dil , Dil öğretimi , Dil bilgisi , Dil bilgisi öğretimi , Yöntem

New Approaches and Methods in Language Teaching

Öz

The historical origins of language learning and language teaching date back as far as human history itself. In language teaching, the method that typically comes to mind first is the teaching of grammar rules. However, what grammar is and how it should be taught is not yet sufficiently clear. Grammar is a field of study that determines the rules of language functioning and helps with correct speaking, writing, and thinking. Through grammar teaching that is appropriate to its purpose, students become aware of how language works, perceive its rules, and learn its usage. Grammar teaching has a very special and priority place, especially in native language teaching. Indeed, language acquisition begins in the womb but takes on a functional form in school. Grammar instruction naturally begins in the school setting. Many methods have been tried over the years in teaching grammar in Turkish language classes in schools. In the traditionally used lecture method, the subtleties, rules, and unique subjective structures of the language are emphasized. However, the most widely used method in teaching grammar is not limited to the lecture method. The methods used in the grammar learning process can be increased, changed, or developed. Indeed, education and teaching processes are flexible; they can vary according to the situation, conditions, and even the student. In this sense, using methods that are both current and student-centered, involving the student in the discovery process, will be beneficial. The main problem statement of this article is as follows: “What are the new approaches and methods used in language teaching in Turkish lessons?”. Language teaching is not merely teaching grammar. Language cannot be learned by teaching grammar; on the contrary, it makes learning difficult and unpleasant. Language teaching is a challenging process that requires the use of many methods and components together. In this respect, conducting language teaching with multiple methods rather than a single method both speeds up the process and makes it enjoyable and pleasant. We must move language teaching away from memorizing grammar rules, rethink it, and find brand new ways and methods. In addition to following the methods used in the modern world, it is now a great necessity to add new ways and methods of our own. Finding new methods, opening new horizons, and taking advantage of technological innovations in teaching Turkish, whether to our own children or to foreigners, is a necessity of our time.

Anahtar Kelimeler

Language , Language teaching , Grammar , Grammar teaching , Method

Kaynakça

• Bilen, M. (2006). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Calp, M. (2005). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Cemiloğlu, M. (2001). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Demirel, Ö. (1999). İlköğretim okullarında Türkçe öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem Akademi.
• Kavcar, C. (1997). Türkçe öğretimi. Ankara: Engin Yayınevi.
• Kocaman, A. (1980). Dilbilimsel anlambilim dilbilim ve dil incelemeleri genel bir değerlendirme dilbilim ve dil bilgisi konuşmaları. Ankara: TDK Yayınları.
• Korkmaz, Z. (2007). Gramer terimleri sözlüğü. (3. Baskı). Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Sağır, M. (2002). İlköğretim okullarında Türkçe dil bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.