A Study on the Food Culture of Tatar Turks

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 222 - 258, 01.07.2025

Saltanat Moldalieva , Ümit Sormaz

Öz

This research aims to analyze the historical and cultural characteristics of Tatar culinary traditions and develop recommendations for the preservation of this heritage. Tatar cuisine is a significant cultural asset that bridges the past and the future, yet it has not been sufficiently promoted or systematically documented. The study employs methods such as literature review, analysis of traditional recipes, cultural observations, and interviews with individuals well-versed in Tatar cuisine. The findings reveal that Tatar culinary culture is a rich heritage, but more efforts are needed to preserve and popularize it in the modern world. To this end, recommendations include organizing food festivals, publishing gastronomy books, supporting events backed by local authorities, opening Tatar restaurants, and utilizing digital platforms. This research aims to establish a strong foundation for sustaining Tatar culinary traditions and enhancing their international recognition.

Anahtar Kelimeler

Tourism , Gastronomy tourism , Food culture , Tatar people , Tatar food culture.

Tatar Türkleri’ nin Yemek Kültürü Üzerine Bir Araştırma

Öz

Bu araştırma, Tatar yemek kültürünün tarihi ve kültürel özelliklerini analiz etmeyi ve bu mirasın korunmasına yönelik öneriler geliştirmeyi amaçlamaktadır. Tatar mutfağı, geçmiş ile geleceği buluşturan önemli bir kültürel değer olup, yeterince tanıtılmamış ve sistematik biçimde belgelenmemiştir. Çalışmada, literatür taraması, geleneksel yemek tariflerinin incelemesi, kültürel gözlemler ve Tatar mutfağına hâkim kişilerle gerçekleştirilen görüşmeler gibi yöntemler kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Tatar yemek kültürü zengin bir miras olduğu, ancak çağdaş dünyada korunması ve yaygınlaştırılması için daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiği ortaya konulmuştur. Bu doğrultuda yemek festivalleri, gastronomi kitapların hazırlaması, yerel yönetimlerin desteklediği etkinlikler, Tatar restoranlarının açılması ve dijital platformlardan yararlanılması gibi öneriler sunulmuştur. Bu çalışma, Tatar yemek kültürünün yaşatılması ve uluslararası düzeyde tanıtımının artırılması için sağlam bir temel oluşturmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm , Gastronomi turizmi , Yemek kültürü , Tatar halkı , Tatar yemek kültürü.

Kaynakça

• Badegieva A.R. ve Larionova N.B. (2022). Из Истории Традиционного Чаепития В России И Татарстане. Проблемы И Перспективы Развития Науки И Образования В ХXI Веке.
• Bellon M. A. (2018). Культура питания: особенности ценностных смыслов. Вестник СПбГИК, 2(35), 59-63.
• Brian G.W. (2016). The crimean Tatars: From Soviet genocide to Putin’s Conquest. USA: Oxford University Press.
• Çınar Z. (2019). Geçiş dönemlerinde mutfak kültürü ve yöresel mutfak uygulamaları: Ege Bölgesi’nde nitel çalışma (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• El Amrani A. (2024). Ways of eating: Food through history and culture. Héspéris Tamuda, 59(2), 453–457.
• Grushevitskaya, T. G ve Sadohin A. P. (2012). Культуралогия: учебник (3-издание). Моskovа: «Юнити-Дана».
• Güldemir, O. ve Işık, N. (2011). Nevşehir mutfak kültürü ve yemekleri. 1. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu, 6(1), 16-19.
• Harisova, L. A. (2004). Культура Народов Татарстана. Учебное пособие. Каzan: Магариф.
• Iakovleva, E. (2018). Выявляя Специфику Татарской Национальной Кухни. Бюллетень науки и практики, 3, (4).
• Iakovleva, E. L. (2019). Татарская кухня в контексте повседневности, Учебное пособие с элементами хрестоматии. Каzan: Познание.
• İsaev, K. İ. ve İbraeva A. (2017). Food, culture and identity: Sociological analysis of the Kyrgyz food culture. Vestnik Bishkekskogo Gumanitarno-Universiteta, 3(41), 36–39.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68-86.
• Kaşafutdinov, R. G. (1969). Народные (общественные и семейные) праздники казанских татар (Doktora Tezi) – Каzan, 254 s.
• Levi-Stross, K. (2007). Мифологики: Происхождение застольных обычаев. Москва: «Флюид», 461.
• Matetskaya, A. B. (2006). Социология Культуры: Учебное Пособие. Ростов-на-Дону: Ростовский государственный педагогический университет.
• Nurmukhametova, R., Minnebayeva, G. ve Sattarova, M. (2018). Этнолингвистическое Исследование Названий Татарских Национальных Блюд. Филология И Культура. Philology and Culture, 3(53), 66-70.
• Rychkova, N. (2016). Everyday Meals Etıquette In Food Culture Of Urban Tatars Muslims. Yearbook of Balkan and Baltıc Studies, 1(2), 120-129.
• Sabbağ, Ç. ve Yarullina Yıldırım, R. (2017). Anadolu ve Kazan Tatar Türk geleneklerinde yeme içme kültürünün yeri. Journal of International Social Research, 10(51).
• Seçim, Y. ve Kaya, M. (2019). Türkiye’de yaşayan Ahıska Türklerinin yemek kültürü. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(4), 1631-1647.
• Shirin, A. (2010). Islamic peoples of the Soviet Union (second edition). London ve New York: Routledge.
• Sysoeva, M., Sysoeva, E. V. ve Kharina, M. V. (2022). Traditional foods of tatars: Nutritional and health aspects of traditional and ethnic foods of Eastern Europe. Academic Press.
• Şarafutdinov, D.R. (2005). Исторические корни и развитие традиционной культуры татарского народа.
• Yanisheva, A. R. (2016). Современная Пища Городских Татар. Молодёжь Третьего Тысячелетия: Сборник Научных Статей. 876-878.
• Zaynutdinova, A. R. ve Ziyatdinova, A. F. (2023). Современное состояние обрядово праздничной культуры татар (на примере татарских сел кукморского района республики татарстан). Многогранный мир традиционной культуры и народного художественного творчества: Материалы III Всероссийской научно-практической конференции с международным участием. Каzan.
• URL 1. (2024). Türk Kültür Tarihi, Erişim Tarihi: 02.04.2025, Erişim Adresi: https://www.ktb.gov.tr/TR-96254/kultur.html
• URL 2. (2011). Tatarstan Maps, Erişim Tarihi: 28.01.2025, Erişim Adresi: https://theperemechlounge.blogspot.com/2011/05/tatarstan-maps.html
• URL 3. (2025). Tokmaç, erişim tarihi: 14.05.2025, Erişim Adresi: https://www.iamcook.ru/showrecipe/34351
• URL 4. (2025). Umaç, Erişim Tarihi: 14.05.2025, Erişim Adresi: https://sovkusom.ru/recept/tatarskiy-sup/
• URL 5. (2025). Kıstıbıy, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://primemeat.ru/blog/natsionalnoe_blyudo_tatarstana_kystybyy/
• URL 6. (2025). Kızdırma, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://img.iamcook.ru/2025/upl/recipes/zen/u88bbce8a38fc353e1ec1403fc6a3 45ea.jpeg
• URL 7. (2025). Tatar Usulü Azu, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://www.russianfood.com/recipes/bytype/?fid=177,612
• URL 8. (2025). Yufka, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://nyamkin.ru/frontend/web/images/recepts/medium/5e4f40282239f.jpg
• URL 9. (2025). Beleş, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://www.gastronom.ru/recipe/38467/tatarskij-pirog-zur-belish
• URL 10. (2025). Öçpoçmak, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://tatcultresurs.ru/onkn/echpochmak-ochpochmak
• URL 11. (2025). Gubadiya, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://vkusvill.ru/media/recipes/gubadiya-tatarskiy-prazdnichnyy-pirog.html
• URL 12. (2025). Çak-çak, Erişim Tarihi: 15.05.2025, Erişim Adresi: https://eda.cooking/nastoyashhij-tatarskij-chak-chak/