INVESTIGATION OF THE EFFECT OF TOURISM INCOMES ON THE CPI IN TURKISH ECONOMY: MWALD-BASED CAUSALITY ANALYSIS

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 31 - 42, 06.05.2021

Haydar Karadağ

Öz

Tourism is one of the developing sectors providing advantages to close the current account deficit and create employment in the Turkish economy via foreign currency income. Firstly, the demand for tourism must increase if the tourism sector could contribute to the Turkish economy. The increasing demand for tourism depends on the stability of the prices. Therefore, increasing investments in tourism will increase the tourism income. In this study, the relationship between tourism incomes and CPI in the Turkish economy is examined for the period 2003:01-2020:12. As a result of the empirical analysis, it is found that CPI and tourism incomes are the causes of one another for the Turkish economy. This result can be explained as due to the Turkish economy's inflation, the Turkish Lira loses value, and the exchange rate increases, so the prices of the tourism services remain lower than the other countries. Thus, Turkey is preferred by tourists, and tourism incomes of Turkey increase because of relatively lower tourism prices.

Anahtar Kelimeler

Turizm Gelirleri, TÜFE, MWALD Temelli Nedensellik Analizi, Türkiye Ekonomisi

TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TURİZM GELİRLERİNİN TÜFE’YE ETKİSİNİN İNCELENMESİ: MWALD TEMELLİ NEDENSELLİK ANALİZİ

Öz

Turizm, döviz geliri sağlayarak cari işlemler açığının kapanmasında ve istihdamın yaratılmasında sağladığı avantajlarla Türkiye ekonomisinde gelişim gösteren sektörlerdendir. Turizm sektörünün Türkiye ekonomisine katkıda bulunabilmesi için öncelikle turizm talebinin artması gerekir. Turizm talebinin artması da fiyat istikrarının sağlanmasına bağlıdır. Fiyat istikrarının sağlanması ile uzun dönemde turizme yönelik yatırımlar artacaktır. Böylece turizmde artan yatırımlar, turizm gelirlerini artıracaktır. Türkiye ekonomisinde turizm gelirleri ile TÜFE arasındaki ilişki 2003:01-2020:12 dönemi için incelenmiştir. Yapılan ampirik analizin sonucunda, Türkiye ekonomisi için TÜFE ile turizm gelirlerinin birbirlerinin nedeni olduklarının bulgusu saptanmıştır. Bu sonuç şu şekilde açıklanabilir; Türkiye ekonomisinde yaşanan enflasyon nedeniyle Türk Lirası değer kaybedip, döviz kuru yükseldiğinden, turizm hizmetlerinin fiyatı, diğer ülkelere göre görece düşük kalır. Dolayısıyla görece düşük turizm fiyatları nedeniyle, Türkiye turistler tarafından tercih edilir ve böylece Türkiye’nin turizm gelirleri artmış olur.

Anahtar Kelimeler

Turizm gelirleri, TÜFE, MWALD Temelli Nedensellik Analizi, Türkiye Ekonomisi

Kaynakça

• Athari, S. A., Alola, U. V., Ghasemi, M. ve Alola, A. A. (2020). The (Un)sticky role of exchange and inflation rate in tourism development: insight from the low and high political risk destinations. Current Issues in Tourism, 1-16. https://doi.org/10.1080/13683500.2020.1798893.
• Aydın, A., Darıcı, B. ve Taşçı, H. M. (2015). Uluslararası Turizm Talebini Etkileyen Ekonomik Faktörler: Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 45, 143-177.
• Bingöl, N., Pehlivan, C. ve Han, A. (2020). Turizm Gelirleri-Makro Değişkenler Arasındaki İlişkinin Türkiye İçin Ampirik Olarak İncelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 82, 245-262.
• Coppin, A. (1993). Recent Evidence on The Determinants of Inflation in A Tourism-Oriented Economy: Barbados. Social and Economic Studies, 42 (2-3), 65-80.
• Çeştepe, H., Yıldırım, E. ve Bayar, M. (2013). Doğrudan Yabancı Yatırım, Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret: Toda-Yamamoto Yaklaşımıyla Türkiye’den Nedensellik Kanıtları. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 27, 1-37.
• Deniz, G. ve Koç, S. (2019). Türkiye’ de Ekonomik Büyüme ile Bazı Makro Değişkenler Arasındaki İlişki: Çoklu Doğrusal Regresyon Modeli Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11 (1), 101-113.
• Dolado, J ve Lutkepohl, H. (1996). Making wald tests work for co-integrated VAR systems. Econometric Reviews, 15 (4), 369-386. https://doi.org/10.1080/07474939608800362.
• Dwyer, L., Forsyth, P. ve Rao, P. (2002). Destination Price Competitiveness: Exchange Rate Changes versus Domestic Inflation. Journal of Travel Research, 40, 328-336. https://doi.org/10.1177/0047287502040003010.
• Hang, T. T. B., Nhung, D. T. H., Nhung, D. H., Huy, D. T. N., Hung, N. M. ve Dat, P. M. (2020). Where Beta is Going-Case of Viet Nam Hotel, Airlines And Tourism Company Groups After The Low Inflation Period. Entrepreneurship and Sustainability Issues, 7 (3), 2282-2298. http://doi.org/10.9770/jesi.2020.7.3(55).
• İçöz, O. (1991). Enflasyonun Turizm Sektörüne Etkileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 19-21.
• Kayış, A. ve Aygün, Ş. (2016). Türkiye’de Turizm Sektörünün Enflasyon Üzerine Etkisini Açıklamaya Yönelik Bir Model Önerisi. Uluslararası İş, Ekonomi ve Yönetim Perspektifleri Dergisi, 1, 37-57.
• Kılıç, C. ve Kurt, Ü. (2018). Türkiye’de Ekonomik ve Politik İstikrarın Turizm Talebi Üzerindeki Etkisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. İstanbul İktisat Dergisi, 68, 243-264.
• Kırca, M. ve Özer, M. (2020). The impact of tourism demand on regional inflation in Turkey. Journal of the Geographical Institute ‘Jovan Cvijic’ SASA, 70 (3), 241-254. https://doi.org/10.2298/IJGI2003241K.
• Künü, S., Hopoğlu, S., Gürçam, Ö. S. ve Güneş, Ç. (2015). Turizm ve Bölgesel Kalkınma Arasındaki İlişki: Doğu Karadeniz Bölgesi Üzerine Bir İnceleme. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 71-93.
• Meo, M. S., Chowdhury, M. A. F., Shaikh, G. M., Ali, M. ve Sheikh, S. M. (2018). Asymmetric impact of oil prices, exchange rate, and inflation on tourism demand in Pakistan: new evidence from nonlinear ARDL. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23 (4), 408-422. doi: 10.1080/10941665.2018.1445652.
• Naidu, S., Chand, A. ve Pandaram, A. (2017). Exploring the nexus between urbanisation, inflation and tourism output: empirical evidences from the Fiji Islands. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 22 (10), 1021-1037. https://doi.org/10.1080/10941665.2017.1360923.
• Pektas, S. Y. ve Unluonen, K. (2020). The Evaluation of Tourism in Turkey in Terms of Inflation. Journal of Tourismology, 6 (1), 111-132. doi: 10.26650/jot.2020.6.1.0012.
• Shaari, M. S., Ahmad, T. S. T. ve Razali, R. (2018). Tourism Led-Inflation: A case of Malaysia. MATEC Web of Conferences, 150, 1-6. https://doi.org/10.1051/matecconf/201815006026.
• Tang, C. F. (2011). An exploration of dynamic relationship between tourist arrivals, inflation, unemployment and crime rates in Malaysia. International Journal of Social Economics, 38 (1), 50-69. https://doi.org/10.1108/03068291111091963.
• Tayyar, A. E. (2019). Türkiye’de Sektörel Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme İlişkisi: MWALD Temelli Nedensellik Analizlerinin Uygulanması. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54 (4), 1937-1956. doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.19.12.1239.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in Vector Autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66, 225-250. https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) (2021). Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS), https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/serieMarket, (20.02.2021).
• Yenilmez, F. ve Erdem, M. S. (2018). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Ekonomik Büyüme ile Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (1), 71-95.
• Yıldırım, B. I., Yıldırım, F. ve Gülmez, M. (2017). Türkiye’de Enflasyon ve Turizm Gelirleri İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Uluslararası İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, Özel Sayı 1, 69-81.
• Yong, E. L. (2014). Innovation, Tourism Demand and Inflation: Evidence from 14 European Countries. Journal of Economics, Business and Management, 2 (3), 191-195. doi: 10.7763/JOEBM.2014.V2.123.