SÜLEYMAN DEMİREL DEMOKRASİ-KALKINMA MÜZESİ VE ANIT MEZARININ, HÜZÜN TURİZMİ VE YÖRE EKONOMİSİ KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 201 - 217, 08.09.2021

Utku Ongun , Murat Çuhadar , İsmail Kervankıran

Öz

Ülkelerin tarihinde iz bırakan devlet büyüklerine ait anıt mezarlar, müzeler ve buralara yönelik gerçekleşen ziyaretler, hüzün turizminde önemli bir yere sahiptir. Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel adına yaptırılan Demokrasi ve Kalkınma Müzesi ve Anıt Mezarın, İslamköy ve bölge üzerine olan etkilerinin hüzün turizmi perspektifinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın yöntemi, vaka analizine diğer bir ifadeyle örnek olay incelemesine dayanmaktadır. Çalışmada, öncelikle konuyla ilgili literatür taraması gerçekleştirilmiş, sonrasında literatür ışığında araştırma bölgesinde gözlemler gerçekleştirilmiştir. Yapılan literatür taraması sonucunda araştırma bölgesinin hüzün turizmi kapsamında, herhangi bir çalışmanın yapılmadığı görülmüştür. Bu husus dikkate alınarak, ABD’nin eski başkanlarının anma müzelerine yönelik yapılmış çalışmalar kapsamında Süleyman Demirel Demokrasi ve Kalkınma Müzesi’nin Türkiye’de tek örnek olması nedeniyle bu çalışmanın önemli olduğu düşünülmüştür. Çalışmada, İslamköy’ün hüzün turizmi yanı sıra aynı zamanda kırsal turizm potansiyeline de sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte alternatif turizm türlerini barındıran İslamköy’e olan talep arttıkça bölgede turizmin on iki aya yayılmasının sağlanacağı ve bu sayede bölgenin elde edeceği gelirin çarpan etkisiyle birlikte turizm gelirlerini de artıracağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Anıt Mezar, Hüzün Turizmi, Demokrasi-Kalkınma Müzesi, Örnek Olay, İslamköy

EVALUATION OF SÜLEYMAN DEMİREL DEMOCRACY-DEVELOPMENT MUSEUM AND MAUSOLEUM WITHIN THE SCOPE OF DARK TOURISM AND LOCAL ECONOMY

Öz

Monumental tombs, museums and visits to these places have an important role in the dark tourism. In this study, it is aimed to evaluate the effects of the Democracy and Development Museum and the Mausoleum, built in the name of the 9th President of the Republic of Turkey, Süleyman Demirel, on İslamköy and the region from the perspective of dark tourism. The method of the study is based on case analysis, in other words, case study. In the study, first of all, a literature review was carried out on the subject, and then observations were made in the research area in the light of the literature. As a result of the literature review, it has been seen that no study has been carried out within the scope of dark tourism in the research region. Considering this point, this study was considered important since the Süleyman Demirel Democracy and Development Museum is the only example in Turkey within the scope of the studies carried out for the commemoration museums of the former presidents of the USA. In the research, it has been concluded that İslamköy has the potential of rural tourism as well as dark tourism. In addition, it can be said that as the demand for Islamköy, which hosts alternative tourism types, increases, tourism in the region will be spread over twelve months, and thus, tourism revenues will increase with the multiplier effect of the income to be obtained by the region.

Anahtar Kelimeler

Mausoleum, Dark Tourism, Democracy-Development Museum, Case Study, İslamköy

Kaynakça

• Akoğlan Kozak, M. & Bahçe, S. (2012). Özel ilgi turizmi. (2. Baskı). Detay Yayıncılık. Ankara.
• Akoğlan Kozak, M. & Kama, S. (2016). Dark (hüzün) turizmi mekânı olarak Çanakkale. 8. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi. (241-253), Düzenleyen Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi ve Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Nevşehir, (28 Nisan- 01 Mayıs 2016).
• Aksakallı, Z., Selçuk, G., N., & Işık, C. (2016). Nenehatun tarihi milli parkının hüzün turizmi ve mabetleşme yönünden değerlendirilmesi. I. Ulusal Alternatif Turizm Kongresi Bildiri Kitabı (401- 411), Düzenleyen Erzincan Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu, (7- 9 Nisan 2016), Erzincan.
• Alaeddinoğlu, F. & Aliağaoğlu, A. (2007). Savaş alanları turizmine tipik bir örnek: Büyük Taarruz ve Başkomutan Tarihi Milli Parkı. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 18(2), 215-225.
• Aliağaoğlu, A. (2008). Savaş alanları turizmi için tipik bir yer: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı. Millî Folklor, 20(78), 88-104.
• Alili, M. (2017). Avrupa’daki ve Türkiye’deki hüzün turizmi destinasyonlarının karşılaştırması üzerine teorik bir çalışma. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(1), 37-50.
• Altunışık, R. Coşkun, R. Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. (Geliştirilmiş 7. Baskı). Sakarya Kitabevi. Adapazarı.
• Arslan, E., S., Bostan, Ç., & Gül, A. (2019). Yerel halk ve ziyaretçilerin Isparta İslamköy’de kırsal turizme ilişkin talep ve eğilimlerinin belirlenmesi, Avrasya Bilimler Akademisi Avrasya Eğitim ve Literatür Dergisi, Özel Sayı, 160-171.
• Aylan, S. & Kaya, İ. (2020). Bir hüzün turizmi destinasyonu olarak Ulucanlar Cezaevi Müzesi ziyaretçilerinin elektronik yorumlarının içerik analizi, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 488-504.
• Bilgiç, F., Demir, Ş., Ş., & İşler, D. B. (2016). Alternatif turizmde yeni bir saha: Lavanta bahçeleri, (613-619). (20-23 Ekim 2016) Bodrum-Muğla, 17. Ulusal Turizm Kongresi, “Akademik Sektör Buluşması”, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Birdir, K., Dalgıç, A., Güler, O., & Kayaalp, Y. (2015). Hüzün turizmi: Gelibolu yarımadası tarihi milli parkını ziyaret eden yabancı turistlerin deneyimleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(4), 12-23.
• Blom, T. (2000). Morbid tourism-a postmodern market niche with an example from Althorp. Norsk Geografisk Tidsskrift. 54(1), 29-36.
• Bozok, D. & Karaman, R. (2018). Isparta lavantasının kırsal turizm kapsamında swot analizi yöntemiyle değerlendirilmesi: Kuyucak köyü örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi. 8(2), 27-33.
• Braun, V., Clarke, V., Hayfield, N., & Terry, G. (2019). Thematic analysis. (843-860). (Eds) Liamputtong, P. Handbook of Research Methods in Health Social Sciences İçinde. Springer. Singapore.
• Çalışırım, O. (2019). Bir hafıza mekânı olarak Süleyman Demirel Demokrasi ve Kalkınma Müzesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Çelik, A. (2017). Hüzün turizmi üzerine bir derleme, Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 1(3), 41-55.
• Çetinsöz, B. C. & Temiz, G. (2016). Alternatif bir turizm türü olarak Türkiye’nin karanlık (dark) turizm potansiyeli. International Multidisciplinary Congress of Eurasi, 2(3), 507-517.
• Doğaner, S. (2006). Savaş ve turizm: Troya ve Gelibolu savaş alanları. Türk Coğrafya Dergisi, 46(1), 1-21.
• Foley, M. & Lennon, J. J. (1996). JFK and dark tourism: A fascination with assassination, International Journal of Heritage Studies, 2(4), 198-211.
• Gül, A. & Apaydın, A. (2019). Isparta–İslamköy geleneksel konutlarının mimarı ve ekolojik özelliklerinin kültür turizmi açısından değerlendirilmesi, Avrasya Bilimler Akademisi Avrasya Eğitim ve Literatür Dergisi, Özel Sayı. 212-229.
• Hıdır, C. & Somuncu, M. (2018). Auschwitz-Birkenau Anıt ve Müzesi’nin (Polonya) hüzün turizmi kapsamında değerlendirilmesi. (150-166), International Geography Symposium on the 30th Anniversary of TUCAUM. (3-6 Ekim 2018), Ankara.
• Isparta Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2019). Turizmde yeni rotanız Isparta. https://isparta.ktb.gov.tr/Eklenti/68058,ispartabrosurupdf.pdf?0 (12.12.2020).
• Kaya, O. (2006). Ölüm turizmi: Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nı ziyaret eden turistlerin ziyaret motivasyonlarını anlamaya yönelik bir araştırma ve sonuçları. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çanakkale.
• Kılıç, B. & Akyurt, H. (2011). Destinasyon imajı oluşturmada hüzün turizmi: Afyonkarahisar ve Başkomutan tarihi milli parkı, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 10(1), 209-232.
• Kılıç, B. & Sop, S. A. (2011). Hüzün turizmi, katarsis ve alternatif katarsistik bir destinasyon örneği olarak San Jose Madeni, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 8(3): 6-22.
• Kılıç, B., Kurnaz, H., A., & Sop, S. A. (2011). Çekici faktörlerin destinasyon seçimine etkisinin belirlenmesi ve hüzün turizmi ilişkisi. (362-370), 12. Ulusal Turizm Kongresi. “Türk Turizminde Sürdürülebilir Rekabet Avantajının Elde Edilmesi”, (30 Kasım-4 Aralık 2011). Akçakoca/Düzce.
• Kilinç, O., Ongun, U., & Kilinç, U. (2019). Sakin şehir, inanç ve kırsal turizm üçgeni: Yalvaç ilçesi’nin turizm potansiyeline yönelik swot analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 199-213.
• Kurnaz, H., A., Çeken, H., & Kılıç, B. (2013). Hüzün turizmi katılımcılarının seyahat motivasyonlarının belirlenmesi, İşletme Araştırmaları Dergisi. 5(2), 57-73.
• Lainson, K., Braun, V., & Clarke, V. (2019). Being both narrative practitioner and academic researcher: A reflection on what thematic analysis has to offer narratively informed research. International Journal of Narrative Therapy and Community Work. 4, 1-14.
• Lennon, J. J. & Foley, M. (2000). Dark tourism: The attraction of death and disaster. London: Continuum.
• Lennon, J. J. & Foley, M. (1999). Interpretation of the unimaginable: the US Holocaust Memorial Museum, Washington, DC, and “dark tourism”, Journal of Travel Research, 38(1), 46-50.
• Lewis, C. (2008). Deconstructing Grief Tourism. International Journal of the Humanities, 6(6), 165- 169.
• MacCannell, D. (1976). The tourist: A new theory of the leisure class. London: University of California Press.
• Merriam, S. (1998). Qualitative research and case study applications in education. San Francisco: Jossey Bass Publishers.
• Met, Ö. (2012). Turizm ile yöresel gelişme: Sinop için bir turizm gelişim stratejisi önerisi. Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 34(1), 163-179.
• Ongun, U., Gövdere, B., & Durgun Kaygısız. A. (2015). Isparta ili kırsal alanlarında yapılabilecek kırsal turizm türlerinin kırsal kalkınmaya etkisi, Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 5(1), 122-131.
• Ongun, U., Gövdere, B., & Kösekahyaoğlu, L. (2018). Kırsal turizm kapsamında yerel halkın beklentileri: Isparta Kuyucak lavanta vadisi örneği. Turizm ve Araştırma Dergisi, 7(2), 43-58.
• Özçelik, H. (2012). Gelibolu-Waterloo karşılaştırması yoluyla Türkiye’de keder turizmi potansiyeli analizi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Robson, C. (2002). Real world research. Blackwell Publishers,
• Rojek, C. (1991). Ways of escape: Modern transformations of leisure and travel. (Ph.D Thesis). Glasgow: University of Glasgow Department of Sociology.
• Seaton, A. V. (1996). Guided by the dark: From thanatopsis to thanatourism, International Journal of Heritage Studies, 2(4), 234-244.
• Seaton, A. V. (1999), War and thanatourism: Waterloo 1815-1914. Annals of Tourism Research, 26(1), 130-158.
• Stone, P. R. (2006), A dark tourism spectrum: towards a typology of death and macabre related tourist sites, Attracitons and Exhibitions Tourism. 30(2), 145-160.
• Tarınç, A. & Kılınç, C. Ç. (2019). Türkiye’deki hüzün turizmi destinasyonları üzerine teorik bir çalışma. (25-45). Editör(ler) Sönmez, Özçoban, Balkan ve Karakuş, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler - 1 Alanında Yeni Ufuklar İçinde. Gece Kitaplığı. Ankara.
• Tarlow, P. (2007). Dark tourism–the appealing ‘dark’side of tourism and more. in Niche tourism (61-72). Routledge.
• Taş, İ. & Koç, E. (2016). Thanatourism profile of Turkey. The Journal of Academic Social Science Studies, 48, 183-198.
• Topsakal, Y. & Ekici, R. (2014). Dark tourism as a type of special interest tourism: Dark tourism potential of Turkey. Akademik Turizm ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 325-330.
• Uğurlu, K. (2015). Utanç müzeleri ve turizm, 16. Ulusal Turizm Kongresi Bildiriler Kitabı. (1653-1670), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Turizm Fakültesi, (12- 15 Kasım 2015), Detay Yayıncılık, Ankara.
• Uzunaslan, A. (2005). Antik Roma’da gladyatör oyunları, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 15-58.
• Veal, A. J. (2006). Research methods for leisure and tourism: A practical guide. England: Prentice Hall.
• Yıldız, Z. Yıldız, S. & Aytemiz, L. (2015). Kara turizm, terör turizmi ve Türkiye potansiyeli, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(2), 390-407.
• Yılmaz, C. (2009). Tarihi Sinop Kalesi Cezaevi. Doğu Coğrafya Dergisi, 14(22), 1-16.
• Yin, R. K. (2002). Case study research: Design and methods. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.
• Yirik Ş. & Seyitoğlu F. (2014). Hüzün turizmi ve mabetleşme süreci kapsamında “Sarıkamış”, (754-765), 15. Ulusal Turizm Kongresi, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi, “Engelsiz Turizm”, (13-16 Kasım 2014), Ankara.
• https://isparta.ktb.gov.tr/TR-71441/konaklama-istatistikleri.html (Erişim Tarihi: 15.12.2020).
• https://isparta.ktb.gov.tr/TR-71441/konaklama-istatistikleri.html (Erişim Tarihi: 15.12.2020).
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/demirel-icin-anit-mezar-yapiliyor-26849869 (Erişim Tarihi: 12.12.2020).