Bibliometric Analysis of Articles on Tourism and Disability Published in TR Index Journals

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 60 - 78, 15.09.2023

Orhun Topaçoğlu , Akyay Uygur

https://doi.org/10.58636/jtis.1311534

Öz

As a disadvantaged group, people with disabilities are affected by almost all activities of the societies they live in. It is known that they do not have the same opportunities as people without disabilities to access services such as maintaining their daily lives in society, meeting their educational and health needs. The issue that all humanity should know and remember is that everyone is a potential disabled person. UNESCO Sustainable Development Commission has set many targets for people with disabilities until 2030. In this direction, it is a known fact that the importance and role of tourism activities in human life is increasing day by day. Scientific fields related to tourism phenomenon, especially disability, attract the attention of academicians and all researchers. Especially in recent years, there has been an increase in the number of publications in various scientific fields related to the concepts of tourism and disability. Analysing the scientific research conducted in the field of tourism and disability within the framework of different standards is a guide for scientists conducting different scientific studies in this field. In line with this goal, the aim of this study is to present a bibliometric analysis of scientific articles on disability and tourism between 2005-2023 in journals indexed in TR Index. For this purpose, 56 articles were found in the TR Index database with the words disability and tourism in the subject content, keywords, or title. In order to reveal the evolution of the articles published in the field of disability and tourism over time, 56 articles included in our research were bibliographically analysed within the framework of 10 different criteria listed as the name of the journal, scientific fields of the articles, publication years, research topics, publication languages, types, countries and cities where the research was conducted, types of research methods, keywords used in the articles and the frequency of these keywords. As a result, it is noteworthy that the number of studies on tourism and disability published in the TR Index has increased rapidly over the last 5 years and that most of the articles are published in the social sciences, especially in tourism journals. In addition, some of the findings are that most of the articles included in the study were prepared as research articles, qualitative research methods were often preferred, and almost all the studies were written in Turkish.

Anahtar Kelimeler

Tourism, disability, bibliometric research

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Acuner, E., Tayfun, A. (2016). Doğa Temelli Erişilebilir Turizm: Rize Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(2), 63-93.
• Akar, Şahingöz, S., Keskin, Gündoğdu, T. (2018). Ankara’daki Restoranların Engelli Bireylerin Erişilebilirliğine Uygunluğu. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 404-422.
• Akdu, U., Akdu, S. (2018). Engelli Turizmi: Yasal Düzenlemeler ve Uygulamalar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(23), 99-123.
• Akın, A. (2018). Engelli Gençlerin Otel İşletmelerinden Beklentilerinin Değerlendirilmesi. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 6(15), 167-190.
• Akın, A. (2019). Otel İşletmelerinin Engelli Turistlere Yönelik Uygulamalarının Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Manas Journal of Social Studies, 8(2), 2082-2103.
• Akıncı, Z., Sönmez, N. (2015). Engelli Bireylerin Erişilebilir Turizm Beklentilerinin Değerlendirilmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 26(1), 97-113.
• Aksatan, Kaplanseren, M., Sel, Z. (2017). Ortopedik Engeli Bulunan Bireyler ve Ciddi Boş Zaman: Faydalar ve Engeller. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 5(2), 138-166.
• Aksöz, E. O. & Yücel, E. (2020). Engelli Turizmi Alanındaki Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 388-404.
• Aktaş, S., Balcı, V. (2019). Maraton ve Kelebek Etkisi. Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(1), 20-30.
• Aktepe, C. (2013). Sağlık Turizminde Yeni Fırsatlar ve Türkiye'de Yerleşik Sağlık İşletmelerinin Pazarlama Çabaları. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1), 170-188.
• APGEM. (2012) Akdeniz Üniversitesi Proje Geliştirme, Uygulama ve Araştırma Merkezi. 2012
• Arman, H. & Bulgan, G. (2022). Ulusal Literatür Kapsamında Engelsiz Turizm Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12 (3), 2171-2200.
• Arslan, B., Mutlu, M. (2021). Kültürel Turizm Yapılarında Özgürleştiren Erişilebilir Tasarım Kavramı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(3), 2564-2581.
• Aydoğdu, Ü. R., Karamustafaoğlu, O., & Bülbül, Ş. (2017). Akademik Araştırmalarda Araştırma Yöntemleri ile Örneklem İlişkisi: Doğrulayıcı Doküman Analizi Örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 556-565.
• Baydeniz, E., Türkoğlu, T. (2021). Termal Otel İşletmelerinde Engelli Misafirlere Yönelik Uygulamaların Değerlendirilmesi: Afyonkarahisar İlinde Bir Uygulama. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(4), 442-452.
• Bayram, M., Oduncuoğlu, F. (2019). Turizm Sektöründe Yiyecek-İçecek Hizmetlerinin Sağlık Turizmi Türleri ile İlişkisi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 7(3), 2360-2382.
• Bekar, A., Balcı, İ. (2015). Engelli Bireylerin Bakış Açısıyla Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 50(1), 110-123.
• Bulgan, G., Arslan, R., Demir, Ş. (2019). Engelli Bireylerin Otel İşletmelerinde Karşılaştıkları Sorunlar. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 121-134.
• Bulgan, G., Ergençiçeği, A. (2021). Engelli Bireylerin Restoranlarda Yaşadıkları Erişim Sorunları: Isparta İli Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 12(29), 46-64.
• Bumin, G., Günal, A., Tükel, Akay, Ş. (2008). Anxiety, depression and quality of life in mothers of disabled children. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 15(1), 6-11.
• Can, B. (2022). Konaklama İşletmelerinde Engelliliğe Yönelik Yaklaşımın Sorumlu Turizm Bağlamında Değerlendirilmesi: Denizli Örneği. Güncel turizm araştırmaları dergisi (Online), 6(1), 301-317.
• Canik, S., Özdemir, E. (2019). Sağlık Turizmini Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Değerlendirmesi (1988-2017). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(2), 125-134.
• Çavuş, Ö., Tekin, A. (2015). Türkiye'de Engellilerin İstihdam Yöntemi Olarak Korumalı İşyeri. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 145-165.
• Çepni, S. (2010). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. 5. Baskı. Trabzon: Salih Çepni Yayınevi.
• Cevizkaya, G, İlyas, S. ve Avcıkurt, C. (2014). Turizm Alan Yazınında Engelliler ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili (2000-2013). Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 101-108.
• Çizel, B., Çizel, R. (2014). Engellilerin Turizm Kısıtları ve Turist Olma Niyeti İlişkisinde Aracı Değişkenler: Motivasyon Gücü ve Öğrenilmiş Çaresizlik. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), 176-189.
• Dalahmetoğlu, K., Çılgınoğlu, H. (2021). Sağlık Turizm Değeri: Kastamonu Örneği. Turkish Studies - Social Sciences , 16(4), 1429-1448.
• CoRtes, A., Oliveira, P., Günaydın, G. (2021). Engelli Kişilerin Haklarının Korunması İçin Mekanizmalar: Uluslararası Mevzuat ve Brezilya ve Portekiz Vakaları. Anayasa Hukuku Dergisi, 10(20), 395-416.
• Diken, E., Onur, A. (2022). Evaluating Sustainable Universal Design Accessibility Criteria at Historical Urban Sites. Kent Akademisi (Online), 15(3), 1327-1340.
• Topcu, Z., Tomaç, H., Önkol, Y., Korucu, G. (2022). Gazimağusa’daki Sosyal Mekanların Tekerlekli Sandalye Kullanan Engelli Bireylere Uygunluğunun Belirlenmesi. Sağlık ve Toplum, 32(2), 165-170.
• Diliçıkık A. (2017). Sağlık Turizmine Sağlanan Vergisel Teşvikler. Vergi Dünyası Dergisi, 0(431), 9-20.
• Doğan, S., Başaran, M., Kantarcı, K. (2020). Konaklama İşletmelerinin Tavsiye Edilmesini Etkileyen Hizmetlerin Belirlenmesi: Alanya’da Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(4), 3769-3784.
• Doğan, S., Doğan, T. (2020). Uluslararası Alanyazında Sağlık Turizmi Alt Bileşenleri Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 23(4), 561-586.
• Duman, T., Yüksel, F. (2008). Belediyelerde vatandaş memnuniyetinin ölçümü: Mersin büyükşehir belediyesi örneği. Çağdaş Yerel Yönetimler, 17(1), 43-57.
• Erkılıç, C., Eren, A. (2020). Seyahat Acentalarında Yaşlı ve Engelli Yerli Turistlere Sunulan Hizmetlerin Değerlendirilmesi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55(1), 564-585.
• Evcı, A., Şahin, C. (2021). A Study on Accessible Tourism Potentials of Göreme Open Air Museum. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 0(21), 147-153.
• Dalagan, S., Sormaz, Ü., Akdağ, G., Çınar Z. (2020). Engelli Bireylerin İstihdamına Önyargılar Engel Midir? : Yiyecek İçecek Hizmetleri Alanı Örneği. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 554-564.
• Göktaş, P., Bulgan, G. (2016). Turizm Sektöründe Engelliler ile İletişimin Geliştirilmesine Yönelik Bir Çalışma. Erciyes İletişim Dergisi, 4(3), 36-56.
• Gül, K., Gül, M. (2016). Termal Tesislerde Engelli Erişilebilirliği ve Engelli Turistlere Sunulan Hizmetlerin Değerlendirilmesi: Balıkesir'deki Termal Tesislere Yönelik Araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 13(2), 89-102.
• Gül, T. (2021). Turist Olarak “Engelli” Algısı, Turist Rehberleri Üzerine Bir Çalışma. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(52), 575-603.
• Karadaş, B., Çetiner, H. (2022). Engelli Spor Politikaları Kapsamında Paralimpik Oyunlara Bakış. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(1), 135-155.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştirma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Kastenholz, E., Eusébio, C., Figueiredo, E. (2015). Contributions of tourism to social inclusion of persons with disability. Disability & Society, 30(8), 1259-1281.
• Kodaş, D. (2014), International Journal of Wine Business Research (IJWBR) Dergisinin Bibliyometrik Özellikleri Açısından İncelenmesi, VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 04-05 Nisan 2014, Kuşadası, Aydın, ss. 98-112.
• Lee, B., An, S., Suh, J. (2021) How Do Tourists with Disabilities Respond to Service Failure? An Application of Affective Events Theory. Tourism Management Perspectives, 38, 100806.
• Meriç, S. (2020). Engelli Basketbolcuların Sosyal Hayatını Engelleyen Sağlık Sorunlarının Turizm Faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2391-2408.
• Meriç, S., Turay, Ö. (2020). Tekerlekli Sandalye Basketbolcularının Spora Katılım Motivasyonu ile Yaşam Kalitesi Arasındaki İlişki. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(48), 433-450.
• Nazlı, M., Kesici, E. (2018). Explorıng The Performance Of Hotels’ Websıtes For Guests Wıth Dısabılıtıes: A Content Analysıs Approach. Business and Management Studies: An International Journal, 6(1), 315-331.
• Oduncuoğlu, F. (2020). Zihinsel Engelli Çocuklara Sahip Ailelerin Yaşadıkları Tatil Güçlükleri Üzerine Tanımlayıcı Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 279-293.
• Özhan E. (2017). Engelli Bireylerin Turizm Faaliyetlerine Yönelik Motivasyon ve Beklentilerinin Analizi: Muğla Örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 706-725.
• Şahingöz, S., Yalçın, E. (2020). Ankara’daki Restoranlara Ait Menülerin Tasarım Unsurlarının Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 125-137.
• Sayın, K., Yeginboy, E., Yüksel, İ. (2017). Türkiye’de Medikal Turizm Uygulamaları: Bir Üniversite ve İzmir Sağlık Serbest Bölgesi Değerlendirmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 289-313.
• Şener, B., Tanrısever, C. (2021). Konaklama Öğretmenlerinin Özel Eğitim Alanında Zorlandığı Konular, MEB’e ve Eğitim Fakültelerine Öneriler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(1), 181-219.
• Seymen, Aytemiz, O., Bolat T, (2005). Örgütlerde Bedensel ve Zihinsel Engelli İşgören Ayrımcılığı: Uygulamalı Etik Boyutuyla Bir Değerlendirme. ÖNERİ, 6(23), 35-45.
• Sezgin, M., Sarı, Ş., Ciderol, M. (2019). A Situation Analysis On The Convenience Of The Hotel Businesses’ Accessibility Standards: Case Of Konya Province. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 704-712.
• Shelton, E., Tucker, H. (2005). Turizm ve engellilik: erişimin ötesindeki sorunlar. Tourism Review International, 8(3), 211-219.
• Solmaz, S., Yenişehirlioğlu, E. (2020). Turizm Öğrencilerinin Engelli Bireylere ve Engelli Turizmine Bakış AçılarınıBelirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1), 476-487.
• Sop, S., Ongun, U., Abalı, R. (2020). Müze Deneyimini Etkileyen Unsurlar: Çevrimiçi Yorumlar Üzerine Nitel Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1123-1138.
• Tellioğlu, S., Tekin, M. (2021). Engelli Bireylerin Konaklama İşletmelerindeki Memnuniyetini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma. Tarih Okulu Dergisi, 14(53), 3060-3082.
• Toker, B., Kaçmaz, Y. (2015). Engelli Bireylerin Turizm Deneyimlerine Yönelik Bir Araştırma: Alanya Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 235-257.
• Turan, A. (2014), Turizm Konulu Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Özellikleri (1984-2013), VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 04-05 Nisan 2014, Kuşadası, Aydın, ss. 3-15.
• UNESCO. (2015). UNESCO and Sustainable Development Goals. https://en.unesco.org/sustainabledevelopmentgoals Access Date: 16.07.2023
• Vires, T. D. (1990). Descriptive research and problem solving.
• WHO (2011). World Report on Disability. World Health Organization. https://www.who.int/teams/noncommunicable-diseases/sensory-functions- disabilityand-arehabilitation/world-report-on-disability, Access Date: 14.03.2023
• Yaylı, A., Öztürk, Y. (2006). Konaklama İşletmeleri Yöneticilerinin Bedensel Engelliler Pazarına Bakış Açıları Üzerine Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 17(1), 87-97.
• Yıldız, N., Sogüt, M. (2022). Areas of Urban Hotels from the Perspective of Wheelchair Users: Three Hotels in Pendik. Tasarım+Kuram, 18(35), 19-34.
• Yıldız, Z., Yıldız, S., Bozyer, S. (2018). İşitme Engelli Turizmi (Sessiz Turizm): Dünya ve Türkiye Potansiyeline Yönelik Bir Değerlendirme. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9(20), 103-117.
• Yıldız, Z., Yıldız, S., Karaçayır, E. (2017). Dünyada ve Türkiye’de Engelli Turizmi Pazarının Değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5(2), 61-80.
• Yılmazer, A., Kalpaklıoğlu, N., Yılmaz, S. (2020). Engelli Bireylerin Turizme Katılımına Yönelik Konaklama İşletmelerinden Beklentileri ve Mevcut Durum Tespitine İlişkin Bir Araştırma. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(3), 2821-2839.
• Zengin, B., Eryılmaz, B. (2013). Bodrum destinasyonunda engelli turizm pazarının değerlendirilmesi. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(11), 51-73.