Akdeniz Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Lisansüstü Tezlerinin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 3, 242 - 252, 15.12.2023

Pınar Çelik Çaylak , Derya Özilhan Özbey

https://doi.org/10.58636/jtis.1394188

Öz

Bu çalışmada Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalında yazılmış lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizini gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Çalışmada Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezinde kayıtlı 65’i yüksek lisans ve 39’u doktora tezi olma üzere toplam 104 lisansüstü tez çalışması incelenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde bibliyometrik analizden yararlanılmış olup tezler; tez türü, tezin yayınlandığı yıl, tezin sayfa sayısı, danışman, anahtar kelimeler, ana konu, araştırma tasarımı, örneklem grubu, örnekleme yöntemi, veri toplama yöntemi, tezin uygulama bölgesi, kriterlerine göre incelenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen lisansüstü tezlerin 2017-2022 yılları arasında, %93,2’sinin Türkçe metin dili ile yazıldığı ve tamamının tek tez danışman tarafından yürütüldüğü ortaya çıkmıştır. İncelenen tezlerin %74,04’ünde anket ile veri toplanılması tercih edilmiş olup bu veri toplama aracının en fazla kullanılan veri toplama aracı olduğu belirtilebilir. Açık uçlu soruların nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı çalışmalarda değerlendirildiği görülmüştür. İncelenen tezlerin veri analizinde %59,62’sinde nicel, %24,04’ünde nitel araştırma yöntemleri tercih edilirken %16,35’inde ise karma yöntem tercih edilmiştir. Turizm, konaklama işletmeleri, Antalya, sürdürülebilir turizm anahtar kelimelerinin tezlerde en fazla kullanılan anahtar kelimeler olduğu tespit edilmiştir. Cinsiyet bakımından tezleri hazırlayan yazarların %47,12’si erkek iken 52,88’i kadındır. Tamamlanan tez çalışmalarının toplam %39,42’si 101-150 sayfa aralığında yer almakta ve tez çalışmalarında danışman ünvanlarının çoğunlukla Profesör Doktor olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırma sonuçlarının Turizm İşletmeciliği alanında tez konusu seçiminde lisansüstü turizm öğrencilerine ve öğretim üyelerine rehberlik edebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Turizm İşletmeciliği, Bibliyometrik Analiz, Lisansüstü Tezler

Bibliometric Analysis of Postgraduate Thesis of Akdeniz University Department of Tourism Management

Öz

In this study, it is aimed to perform bibliometric analysis of postgraduate theses written in Akdeniz University Institute of Social Sciences, Department of Tourism Management. In the study, a total of 104 postgraduate theses, 65 of which are master's and 39 are doctoral dissertations, registered in the National Thesis Center of the Higher Education Institution were examined. Bibliometric analysis was used in the evaluation of the data, and the theses were examined according to the thesis type, the year the thesis was published, the number of pages of the thesis, the supervisor, the keywords, the main topic, the research design, the sample group, the sampling method, the data collection method, the application region of the thesis. It has been revealed that 93.2% of the postgraduate theses examined within the scope of the research were written in Turkish text language between 2017-2022 and all of them were carried out by a single thesis advisor. In 74.04% of the dissertations examined, data collection by questionnaire was preferred, and it can be stated that this data collection tool is the most used data collection tool. It was observed that open-ended questions were evaluated in studies where quantitative and qualitative methods were used together. In the data analysis of the theses examined, quantitative research methods were preferred in 59.62%, qualitative research methods were preferred in 24.04%, while mixed methods were preferred in 16.35%. It has been determined that the keywords of tourism, accommodation establishments, Antalya, sustainable tourism are the most used keywords in the theses. In terms of gender, 47.12% of the authors who prepared the theses were male, while 52.88 were female. A total of 39.42% of the completed thesis studies are in the range of 101-150 pages, and it has been determined that the titles of the advisors in the thesis studies are mostly professor doctor. It is thought that the results of this research can guide postgraduate tourism students and faculty members in the selection of thesis topic in the field of Tourism Management.

Anahtar Kelimeler

Tourism Management, Bibliometric Analysis, Postgraduate Theses

Kaynakça

• Acemoğlu, D., & Robinson, J. (2022). Dar koridor. İstanbul: Doğan Kitap.
• Akdeniz Üniversitesi, (2022). Turizm Fakültesi Birim İç Değerlendirme Raporu. Erişim linki https://turizm.akdeniz.edu.tr/tr/birim_ic_degerlendirme_raporu-9936 (erişim tarihi: 15.08.2023).
• Baytok, A., Boyraz, M. & Pelit, E. (2019). Turizm İşletmeciliği alaninda yapilan yüksek lisans tezlerinin değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(1), 287-305.
• Belli, E. & Dertli, Ş. (2023). Spor, sosyoloji ve psikoloji ilişkisini ele alan lisansüstü tez çalişmalarinin bibliyometrik incelemesi. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , (16) , 1-31 . DOI: 10.29157/etusbed.1134152
• Boyraz, M., Kabakulak, A. & Mutlu, A. S. (2020). Hazırlanmakta Olan Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Veri Görselleştirme Tekniği ile Bibliyometrik Analizi: 2006-2020 Yılları Örneği. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1434–1453.
• Cavalcante, W. Q. D. F., Coelho, A., & Bairrada, C. M. (2021). Sustainability and tourism marketing: A bibliometric analysis of publications between 1997 and 2020 using vosviewer software. Sustainability, 13(9), 4987.
• Cervera-Taulet, A., & Ruiz-Molina, M. E. (2008). Tourism education: a strategic analysis model. Journal of Hospitality, Leisure, Sports and Tourism Education (Pre-2012), 7(2), 59-70.
• Çelik Çaylak, P., & Ekşili, N. (2022). Turizm Sektöründe Kurumsal Sosyal Sorumluluk Literatürünün Güncel Durumu: WOS Verilerine Dayalı Bibliyometrik Analiz. D. Ceylan ve D.N. İyit (Eds.), Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Teori ve Araştırmalar II, İzmir: Serüven Yayınevi.
• Darbellay, F. & Stock, M. (2012). Tourism as complex interdisciplinary research object. Annals of Tourism Research, 39 (1), 441-458.
• De Bono, E. (1996). Rekabetüstü, (çev: O. Özel). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dinler, Z. (2006). Bilimsel Araştırma ve E-Kaynaklar, Bursa: Ekin Yayınevi.
• Dişli, M. (2020). Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Anabilim Dalı Lisansüstü Tezlerinin Konu Analizi. Türk Kütüphaneciliği, 34 (4), 773-789.
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285-296.
• Günay, D. (2018). Türkiye’de Lisansüstü Eğitim ve Lisansüstü Eğitime Felsefi Bir Bakış, Üniversite Araştırmaları Dergisi, Ağustos 2018, Cilt 1, Sayı 2, 71-88.
• Karaman, S. & Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de Lisansüstü Eğitim, Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 5 (2), 94-114.
• Kozak, M.A. (2009). Akademik Turizm Eğitimi Üzerine Bir Durum Analizi, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, (22), 1-20.
• Kunwar, R. R. (2018). Tourism Education, Curriculum Spaces, Knowledge Production, And Disciplinary Pluralism. The Gaze: Journal of Tourism and Hospitality, 9, 83–155.
• Martínez-López, F. J., Merigó, J. M., Valenzuela-Fernández, L., & Nicolás, C. (2018). Fifty years of the European Journal of Marketing: a bibliometric analysis. European Journal of Marketing. Vol. 52 No 1/2, 439-468.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics, Journal of Documentation, Vol. 25 No. 4, 348.
• Resmi Gazete, (2011). 16/12/2011 Tarihli ve 2011/2605 Sayılı Kararnamenin Eki. Erişim linki https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/12/20111216.htm (erişim tarihi: 10.02.2023).
• Resmi Gazete, (2016) 20/04/2016 Tarihli ve 29690 Sayılı Kararname.Erişim Linki: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160420-16.htm (erişim tarihi: 10.02.2023).
• Rwegoshora, H. M. (2016). A guide to social science research. Tanzania: Mkuki na Nyota publishers.
• Tayfun, A., Küçükergin, F. N., Aysen, E., Eren, A. & Özekici, Y. K. (2016). Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 50-69.
• Tekin, Ö.A. (2016). Türkiye'deki Lisansüstü Turizm Tezlerinde Odaklanılan Konular: 1984-2015, International Journal of Alanya Faculty of Business, 8(2), 175-187.
• Tiwari, P., Seraphin, H. & Chowdhary, N. (2021). Impacts of COVID-19 on tourism education: analysis and perspectives, Journal of Teaching in Travel and Tourism, 21(4), 313-338.
• TUİK (2021). İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, 2021. Erişim Linki: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Il-Bazinda-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-2021-45619&dil= (erişim tarihi: 15.02.2023).
• Umut, A. L., & Doğan, G. (2012). Hacettepe Üniversitesi bilgi ve belge yönetimi bölümü tezlerinin atıf analizi. Türk Kütüphaneciliği, 26(2), 349-369.
• UNWTO (2022). UNWTO World Tourism Barometer and Statistical Annex, November 2022. Erişim linki: https://www.e-unwto.org/doi/abs/10.18111/wtobarometereng.2022.20.1.6 (erişim tarihi: 13.02.2023). Yayla, Ö. & Ergün, G. S. (2021). Sosyal Bilimlerde Paradigma İkilemi: Turizm Alanında Yazılmış Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İnceleme. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(2), 1624–1639.
• YÖK (2022). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. Erişim Linki: https://istatistik.yok.gov.tr/ (erişim tarihi: 13.02.2023).
• Zencirkıran, M. (2017). Sosyoloji (6 baskı). Bursa: Dora Basım-Yayın-Dağıtım.