TÜRKİYE VE DİĞER G20 ÜLKELERİNİN HİSSE SENEDİ PİYASALARININ BİRLİKLE HAREKETİ: DALGACIK UYUM ANALİZİ YAKLAŞIMI

Yıl 2020, , 519 - 533, 31.07.2020

Hayri Abar

https://doi.org/10.19168/jyasar.660145

Öz

Bu çalışmada Türkiye ile diğer G20 ülkelerinin hisse senedi piyasalarının birlikte hareketinin araştırılması amaçlanmıştır. Hisse senedi piyasalarının birlikte hareketinin analizi farklı ülkeler için yapılacak yatırım portföyünün çeşitlendirilmesinden sağlanacak fayda açısından önemlidir. Yatırımlar korelasyonun yüksek olduğu piyasalara dağıtıldığında, yatırım çeşitlendirilmesinden fayda elde edilememektedir. Çalışmada bu amaçla dalgacık uyum analizi kullanılmıştır. Dalgacık uyum analizi iki zaman serisi arasındaki ilişkinin farklı zaman ve frekanslarda analiz edilmesine olanak sağlamaktadır. Çalışma, ülkeler arası ilişkiyi geniş bir ülke grubu için geniş bir veri seti kullanılarak farklı zaman ve frekanslarda incelemesi bakımından literatüre katkı sağlamaktadır. Elde edilen bulgulara göre, kısa periyotlarda düzensiz olan ilişkiler uzun periyotlarda daha düzenli hale gelmektedir. Her ne kadar kısa periyotlarda farklı yönlerde ilişkiler görülse de ülke borsaları arasındaki ilişkiler genellikle aynı yönlüdür. Orta ve uzun vadede ülke borsaları arasındaki ilişki aynı yönlüdür. Kriz ülke borsaları arasındaki ilişkinin seviyesini artırmaktadır. Suudi Arabistan, Rusya ve Çin borsalarına kısa vadeli yatırım yapanlar yatırım çeşitlendirmesi için Türkiye’yi tercih edebilirler. Endonezya, Güney Kore, Hindistan, İngiltere ve Meksika borsalarına yatırım yapanlar için ise Türkiye iyi bir seçim olmamaktadır. Uzun vadede ise Çin’e yatırım yapanlar yatırım çeşitlendirmesi için Türkiye’yi tercih edebilirler.

Anahtar Kelimeler

Hisse Senedi Piyasaları, Yatırım Çeşitlendirmesi, Birlikte Hareket, Dalgacık Uyum Analizi

Kaynakça

• Aawaar, Godfred, Daniel Domeher, and Charles Nsiah. 2018. "Evolving Co-Movements of Africa’s Stock Markets: Evidence from DCC-GARCH Analysis." International Research Journal of Finance and Economics (170):110-131.
• Aggarwal, Shalini, and Abhay Raja. 2019. "Stock market interlinkages among the BRIC economies." International Journal of Ethics and Systems no. 35 (1):59-74. doi: 10.1108/IJOES-04-2018-0064.
• Akel, Veli. 2015. "Kırılgan Beşli Ülkelerinin Hisse Senedi Piyasaları Arasındaki Eşbütünleşme Analizi." Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi no. 11 (24):75-96. doi: http://dx.doi.org/10.17130/ijmeb.2015.11.24.719.
• Albulescu, Claudiu Tiberiu, Daniel Goyeau, and Aviral Kumar Tiwari. 2015. "Contagion and Dynamic Correlation of the Main European Stock Index Futures Markets: A Time-frequency Approach." Procedia Economics and Finance no. 20:19-27. doi: https://doi.org/10.1016/S2212-5671(15)00042-8.
• Coleman, Simeon, Vitor Leone, and Otavio R. de Medeiros. 2019. "Latin American stock market dynamics and comovement." International Journal of Finance & Economics no. 24 (3):1109-1129. doi: 10.1002/ijfe.1708.
• Crowley, Patrick M. 2007. "A Guide to Wavelets for Economists." Journal of Economic Surveys no. 21 (2):207-267. doi: 10.1111/j.1467-6419.2006.00502.x.
• Das, Debojyoti, and Manoharan Kannadhasan. 2019. "Emerging stock market co-movements in South Asia: wavelet approach." International Journal of Managerial Finance no. 15:236-256. doi: 10.1108/IJMF-11-2017-0255.
• Dursun, Adem, and Muhammet Özcan. 2019. "Enerji Fiyat Değişimleri İle Borsa Endeksleri Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Uygulama." Muhasebe ve Finansman Dergisi no. 82:177-198. doi: 10.25095/mufad.536069.
• Ercan, H., and İlhami Karahanoğlu. 2019. "A Wavelet Coherence Analysis: Contagion in Emerging Countries Stock Markets." Periodica Polytechnica Social and Management Sciences no. 27 (2):99-107. doi: https://doi.org/10.3311/PPso.11512.
• Fratzscher, Marcel. 2002. "Financial market integration in Europe: on the effects of EMU on stock markets." International Journal of Finance & Economics no. 7 (3):165-193. doi: 10.1002/ijfe.187.
• Hatipoğlu, Mercan, and İbrahim Bozkurt. 2016. "Asya ve Türkiye Borsaları Arasında Zamana Bağlı Değişen Korelasyon." Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi:174-182.
• Hatipoğlu, Mercan, and Taner Sekmen. 2016. "Borsa İstanbul ve Gelişmiş Ülke Borsalarının Ortak Hareketi Üzerine Bir Çalışma." Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi no. 4 (3):24-34.
• In, F., and S. Kim. 2012. An introduction to wavelet theory in finance: A wavelet multiscale approach.
• Jiang, Yonghong, He Nie, and Joe Yohanes Monginsidi. 2017. "Co-movement of ASEAN stock markets: New evidence from wavelet and VMD-based copula tests." Economic Modelling no. 64:384-398. doi: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2017.04.012.
• Joyo, Ahmed Shafique, and Lin Lefen. 2019. "Stock Market Integration of Pakistan with Its Trading Partners: A Multivariate DCC-GARCH Model Approach." Sustainability no. 11 (2):302-324. doi: doi:10.3390/su11020303.
• Kao, Yu-Sheng, Kai Zhao, Yu-Cheng Ku, and Chien-Chung Nieh. 2019. "The asymmetric contagion effect from the U.S. stock market around the subprime crisis between 2007 and 2010." Economic Research-Ekonomska Istraživanja no. 32 (1):2422-2454. doi: 10.1080/1331677X.2019.1645710.
• Kaya, Tekiner. 2016. "2008 Küresel Ekonomik Kriz Sonrası BIST ve Dünya Borsaları İlişkisi: Kriz İlişkileri Etkiledi Mi?" Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar no. 618:9-30.
• Öner, Hakan. 2018. "Kırılgan Beşli Ülkelerin Borsa Endeksleri Arasında Nedensellik İlişkisi: Ampirik Bir Analiz." İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi no. 5 (2):152-166.
• Öner, İlhan Volkan, Muhammet Kaan Yeşilyurt, and Efe Çetin Yılmaz. 2017. "Wavelet Analiz Tekniği ve Uygulama Alanları." Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi no. 7 (1):42-56.
• Özşahin, Şerife. 2017. "Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Menkul Kıymetler Borsalarının Entegrasyonu: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Üzerine Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş-bütünleşme Analizi." Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi no. 24 (2):601-619. doi: 10.18657/yonveek.319440.
• Öztürk, Hakkı. 2018. "BIST 30 Endeksi ile MSCI Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksinin Küresel Kriz Öncesi ve Sonrası Eşbütünleşme Analizi." Business and Economics Research Journal no. 9 (1):109-121. doi: 10.20409/berj.2017.89.
• Pagliardi, Giovanni, and Patrice Poncet. 2019. "International Stock Market Co-Movements and Politics-Related Risks." doi: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3351453.
• Pal, Debdatta, and Subrata K. Mitra. 2019. "Oil price and automobile stock return co-movement: A wavelet coherence analysis." Economic Modelling no. 76:172-181. doi: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2018.07.028.
• Panda, A., S. Nanda, and R. Paital. 2019. "An empirical analysis of stock market interdependence and volatility spillover in the stock markets of Africa and Middle East region." African Journal of Economic and Management Studies no. 10 (3):314-335. doi: 10.1108/AJEMS-10-2018-0293.
• Pretorius, Elna. 2002. "Economic determinants of emerging stock market interdependence." Emerging Markets Review no. 3 (1):84-105. doi: https://doi.org/10.1016/S1566-0141(01)00032-2.
• Rua, António, and Luís C. Nunes. 2009. "International comovement of stock market returns: A wavelet analysis." Journal of Empirical Finance no. 16 (4):632-639. doi: https://doi.org/10.1016/j.jempfin.2009.02.002.
• Şimşek, Mehmet. 2016. "Borsa İstanbul (BIST) ve BRICS Ülkelerinin Hisse Senedi Piyasalarının İlişkisi Üzerine Bir İnceleme." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi no. 5 (3):520-536. doi: 10.15869/itobiad.87712.
• Torrence, Christopher, and Gilbert P. Compo. 1998. "A Practical Guide to Wavelet Analysis." Bulletin of the American Meteorological Society no. 79 (1):61-78. doi: 10.1175/1520-0477(1998)079<0061:Apgtwa>2.0.Co;2.
• Torrence, Christopher, and Peter J. Webster. 1999. "Interdecadal Changes in the ENSO–Monsoon System." Journal of Climate no. 12 (8):2679-2690. doi: 10.1175/1520-0442(1999)012<2679:Icitem>2.0.Co;2.
• Wang, Sen, and Zhixiu Guo. 2019. "A study on the co-movement and influencing factors of stock markets between China and the other G20 members." International Journal of Finance & Economics no. 0 (0). doi: 10.1002/ijfe.1727.
• Yıldırım, Selim, and Esin Kılıç. 2014. "Döviz Kuru Volatilitesinin Türkiye’nin Euro Bölgesi İhracatına Etkisi: Kesikli Dalgacık Dönüşümü ile Panel Veri Analizi." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1304-4990 no. 18:425-440.