Afet Yönetiminde Lojistik Depo Seçimi Problemi: Maltepe İlçesi Örneği

Yıl 2017, Cilt: 12 - Journal of Yaşar University/Tarım ve Gıda Değer Zincirlerinde Yöneylem Araştırmaları ve Endüstri Mühendisliği, 1 - 13, 21.10.2017

Hilal Aydın Berk Ayvaz , Emel Şeyma Küçükaşçı

Öz

Türkiye’de de tüm afet türleri arasında yaklaşık %70'lik bir oranla deprem afeti ilk sırada yer almaktadır. Afetler karşısında yapılabilecek en etkili hareket, afetlerin toplum üzerindeki etkilerini en aza indirgemek doğrultusunda çalışmalar yapmak ve uygulamaya geçirmektir. Etkin bir afet yönetimi çalışması, afet öncesi, afet esnası ve afet sonrasındaki tüm ihtiyaçları kapsayacak şekilde olmalıdır. Bu çalışmada, afet lojistiği kapsamında önceden belirlenmiş ihtiyaç noktalarına acil yardım malzemelerinin en kısa sürede ulaştırılması için kurulacak lojistik depolarının yer seçimi problemi ele alınmıştır. Ele alınan problem, ilk aşamada ihtiyaçların belirli bir hizmet düzeyinde karşılanabilmesi için minimum sayıda alternatif lokasyonların sayısını belirleyen bir küme kapsama modeli olarak, ikinci aşamada ise, talep ağırlıklı mesafe minimizasyonu amaçlı, p-medyan problemi olarak modellenmiştir. Bunun yanısıra, deprem şiddetinin afetzedelerin ihtiyaç taleplerine olan etkisini ortaya koymak için kapasite kısıtlı bir karma tam sayılı programlama modeli geliştirilmiştir. Önerilen model İstanbul ilinin Maltepe ilçesinin afet yönetimi hazırlık aşamasında lojistik depolarının yer seçimi problemine uygulanmıştır. Her iki model için optimal çözümler yer seçimleri açısından karşılaştırılmıştır

Kaynakça

• AFAD. 2014. “Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü.”, https://aats.afad.gov.tr/,(Erişim tarihi:30.09.2016)
• Balcik, Burcu, ve Benita M. Beamon. 2008. “Facility Location in Humanitarian Relief.” International Journal of Logistics: Research & Applications 11 (2): 101–21. doi:10.1080/13675560701561789.
• Bastı, Mehmet. 2012. “P-Medyan Tesis Yeri Seçim Problemi ve Çözüm Yaklaşımları.” Online Academic Journal of Information Technology 3 (7): 47–75. doi:10.5824/1309-1581.2012.2.004.x.
• Döyen, Alper, Necati Aras, ve Gülay Barbarosoğlu. 2012. “A Two-Echelon Stochastic Facility Location Model for Humanitarian Relief Logistics.” Optimization Letters 6 (6): 1123–45. doi:10.1007/s11590-011-0421-0.
• Durak, İsmail, ve Mehmet Selami Yıldız. 2015. “P- Medyan Tesis Yeri Seçim Problemi : Bir Uygulama.” Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 7 (2): 43–64.
• Farahani, Reza Zanjirani, Nasrin Asgari, Nooshin Heidari, Mahtab Hosseininia, and Mark Goh. 2012. “Covering Problems in Facility Location: A Review.” Computers and Industrial Engineering 62 (1). Elsevier Ltd: 368–407. doi:10.1016/j.cie.2011.08.020.
• Gözaydın, Orhan, ve Tuncay Can. 2013. “Deprem Yardım İstasyonları İçin Lojistik Merkezi Seçimi: Türkiye Örneği.” Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi 6 (2): 17–31.
• Hakimi, S. L. 1965. “Optimum Distribution of Switching Centers in a Communication Network and Some Related Graph Theoretic Problems.” Operations Research 13 (3): 462–75.
• Hong, X, M Lejeune, ve N Noyan. 2015. “Stochastic Network Design for Disaster Preparedness.” IIE Transactions 47 (4): 329–57.
• Hong, Xing, Miguel A Lejeune, ve Nilay Noyan. 2015. “Stochastic Network Design for Disaster Preparedness.” IIE Transactions 47 (4): 329–57.
• Jia, Hongzhong, Fernando Ordonez, and Maged M. Dessouky. 2007. “Solution Approaches for Facility Location of Medical Supplies for Large-Scale Emergencies.” Computers & Industrial Engineering 52: 257–76. doi:10.1016/j.cie.2006.12.007.
• JICA, ve İBB. 2002. “Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması.” Vol. 5.
• Kadıoğlu, Mikdat. 2011. Afet Yönetimi. T.C. Marmara Belediyeler Birliği Yayını. İstanbul, 2011
• Kalaycı, Seda, Ayfer Aybulut, Mesude Gürkan, ve Alaattin Genç. 2014. “Afet Lojistiği: Ulusal Malzeme Depolama Kurulum Yerlerinin Seçimi, Depo Iç Tasarımı ve Malzeme Akış Planı Modeli,” no. 1: 1–5. doi:10.1007/s13398-014-0173-7.2.
• Kalkınma Bakanlığı, TC. 2014. “Afet Yönetiminde Etkinlik.” Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara 2014,
• Koksalan, Murat, Sibel Salman, ve N Görmez. 2011. “Locating Disaster Response Facilities in İstanbul.” Journal of the Operational Research Society 62: 1239–52. doi:10.1057/jors.2010.67.
• Liu, Cheng, Ze Hui Chen, ve Yu Yan Gong. 2013. “Site Selection of Emergency Material Warehouse under Fuzzy Environment.” Journal of Central South University 20 (6): 1610–15. doi:10.1007/s11771-013-1653-1.
• Maltepe Belediyesi Afet Bilgi Sistemi (MBABS), http://webgis.maltepe.bel.tr/keos/Map5.aspx?WorkSpaceName=AFETHRT
• Mete, Huseyin Onur, ve Zelda B. Zabinsky. 2010. “Stochastic Optimization of Medical Supply Location and Distribution in Disaster Management.” International Journal of Production Economics 126 (1). Elsevier: 76–84. doi:10.1016/j.ijpe.2009.10.004.
• Mohammadi, Reza, S.M.T. Fatemi Ghomi, ve F. Jolai. 2015. “Pre-Positioning Emergency Supplies for Earthquake Response: A New Multi-Objective Particle Swarm Optimization Algorithm.” Applied Mathematical Modelling. Elsevier Inc. doi:10.1016/j.apm.2015.10.022.
• Önsüz, M.Fatih, ve Burcu Işıktekin Atalay. 2015. “Afet Lojistiği.” Osmangazi Tıp Dergisi 37 (3): 1–6.
• Peker, İskender, Selçuk Korucuk, Şule Ulutaş, Burcu Sayın Okatan, ve Firdevs Yaşar. 2016. “Afet Lojistiği Kapsamında En Uygun Dağıtım Merkez Yerinin AHS-VIKOR Bütünleşik Yöntemi Ile Belirlenmesi: Erzincan Ili Örneği.” Önetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi 14 (1): 82–103. doi:10.1017/CBO9781107415324.004.
• Rath, Stefan, ve Walter J. Gutjahr. 2014. “A Math-Heuristic for the Warehouse Location-Routing Problem in Disaster Relief.” Computers and Operations Research 42. Elsevier: 25–39. doi:10.1016/j.cor.2011.07.016.
• Rawls, Carmen G., ve Mark A. Turnquist. 2011. “Pre-Positioning Planning for Emergency Response with Service Quality Constraints.” OR Spectrum 33 (3): 481–98. doi:10.1007/s00291-011-0248-1.
• Rennemo, Sigrid, Kristina Fougner, Lars Magnus Hvattum ve Gregorio Tirado. 2014. “A Three-Stage Stochastic Facility Routing Model for Disaster Response Planning.” Transportatıon Research Part E 62. Elsevier Ltd: 116–35. doi:10.1016/j.tre.2013.12.006.
• Rolland, Erik, David a. Schilling, ve John R. Current. 1997. “An Efficient Tabu Search Procedure for the P-Median Problem.” European Journal of Operational Research 96 (2): 329–42. doi:10.1016/S0377-2217(96)00141-5.
• Salman, F. Sibel, ve Eda Yücel. 2014. “Emergency Facility Location under Random Network Damage: Insights from the Istanbul Case.” Computers and Operations Research 62. Elsevier: 266–81. doi:10.1016/j.cor.2014.07.015.
• Şahin, Necmettin. 2009. “Afet Yöetimi ve Acil Yardım Planları.” In TMMOB İZMİR KENT SEMPOZYUMU, 131–42.
• Tanyaş, Mehmet, Yavuz Günalay, Levent Aksoy, ve Burak Küçük. 2013. “Afet Lojistik Yönetiminde Rize İline Yönelik Yeni Model Önerisi.” In II. Rize Kalkınma Sempozyumu.
• Tanyaş, Mehmet, Yavuz Günalay, Levent Aksoy, ve Burak Küçük. 2013. “İstanbul İli̇ Afet Loji̇sti̇k Planı Klavuzu.”
• Yi, Wei, ve Linet Özdamar. 2007. “A Dynamic Logistics Coordination Model for Evacuation and Support in Disaster Response Activities.” European Journal of Operational Research 179 (3): 1177–93. doi:10.1016/j.ejor.2005.03.077.