Kısıtlar Teorisi Kavramının Başabaş Analizi ile Birlikte Değerlendirilmesi ve Uygulaması

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 55, 266 - 276, 31.07.2019

Z. Figen Antmen , Adem Erik

https://doi.org/10.19168/jyasar.477762

Öz

Bir
işletmenin performansını etkileyen kısıtların var olduğunu ve işletmenin etkin
yönetilememesinin bu kısıtlarla ilişkili olduğunu savunan yönetim sistemine
Kısıtlar Teorisi denir. İşletmenin performansının iyileştirilebilmesi ancak bu
kısıtların tespit edilip ortadan kaldırılması ile mümkün olabilir. İşletmelerin
sürekliliğinden dolayı ortaya çıkacak kısıtların da sürekli bir iyileştirme ve
geliştirme sürecinde takip edilmeleri gerekmektedir. İşletmeler kar planlaması
yaparken oluşabilecek kısıtların var olduğu gerçeğini göz önüne almalıdırlar.

Bu
çalışma kapsamında kısıtlar teorisinin varsayımları altında başabaş analizine
yeni bir bakış açısı getirilmeye çalışılarak var olan klasik başabaş analizi
ile karşılaştırılmalar yapılmıştır. Kısıtlar teorisinin 5 adımlık algoritması
sayesinde işletmede var olan kısıtlardan en önemlileri seçilmiş ve bunlar
iyileştirilmiştir. Yapılan çalışma sonunda işletmenin var olan karlılığı
yaklaşık olarak 37 katına çıkarılmıştır. Ayrıca işletmenin maliyet analizi yapılarak
kapasitelerini ne kadar verimle kullandıkları ortaya konulmuştur. Bütün bu
analizler ve iyileştirmeler yapılırken optimizasyon modelinden ve bir
optimizasyon paket programından yararlanılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kısıt, Kısıtlar Teorisi, Başabaş Analizi

Kaynakça

• Akman, Gülşen, Karakoç, Çağın, “Yazılım Geliştirme Prosesinde Kısıtlar Teorisinin Düşünce Süreçlerinin Kullanılması”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 4 (7), 103-121, 2005.
• Atay, Güven, “Kısıtlar Teorisi Ve Sap Projesinde Kısıtlar Teorisi Düşünce Süreçlerinin Uygulanması”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2009.
• Atmaca, Metin, Terzi, Serkan, “Stratejik Maliyet Yönetimi Açısından Tam Zamanında Üretim Felsefesi İle Kısıtlar Teorisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 12 (1), 293-309, 2007.
• Ayanoğlu, Murat, Şakar, Merve, “Bir Kargo Firmasının Ek Taleplerinin Karşılanması İçin Kısıtlar Kuramı Yaklaşımı Uygulanması”, İşletme Bilimi Dergisi, 3(2), 19-38, 2015.
• Aytekin, Fatma Gözde, Yörükoğlu, Hülya, Akman, Gülşen, “Kısıtlar Teorisi Yaklaşımı İle Kurumsal Bilgi Teknolojileri Yönetimi Talep Sistemlerinin İyileştirilmesi”, Organizasyon Ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 39-49, 2012.
• Basık, Feryal Orhon, Rekabet Stratejisinde Maliyet Yönetimi, S. 411-412, Türkmen Kitapevi, İstanbul, 2012.
• Boyd, Lynn, Gupta, Mahehs, Constraints Management: What Is The Theory?, International Journal Of Operations & Production Management, Vol. 24 Issue: 4, 350-371, https://Doi.Org/10.1108/01443570410524631 , 2009.
• Büyükyılmaz, Ozan, Gürkan, Serhan, Süreçlerde En Zayıf Halkanın Bulunması: Kısıtlar Teorisi, Zkü Sosyal Bilimler Dergisi, 5 (9), 117-195, 2009.
• Çolak, Faruk, Kısıtlar Teorisi Düşünme Süreçleri Yaklaşımı İle Ağaç Endüstrisinde Lojistik Süreçlerinin İyileştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli, 2013.
• Demircioğlu, Elif N., Demircioğlu, Mert, Üretme-Satın Alma Kararlarında Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi Ve Kısıtlar Teorisi: Doğrusal Programlama İle Örnek Uygulama, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (33), 316-333, 2016.
• Gaga, Onur, Süreç Analizi Ve Süreç İyileştirme Metodolojisi Ve Kısıtlar Teorisi Yöntemiyle Süreç Analizi Uygulanması, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 2009.
• Gerı, Nitza, Nıv, Ahituv, A Theory Of Constraint Approach To Interorganizational Systems Implementation, Information Systems And E-Business Management, 6 (4), 341-360, 2008.
• Goldratt, Eliyahu M., What İs This Thing Called Theory Of Constraints And How Should It Be Implemented?, S. 4-8, The Northern River Pres, Great Barrington, 1990.
• Golmohammadı, Davood, A Study Of Scheduling Under The Theory Of Constraints, Int J. Production Economics 165 S. 38–50, United States, 2015.
• Izmailov, Azar, Korneva, Diana, Kozhemiakin, Artem, Effective Project Management With Theory Of Constraints, 5th International Conference On Leadership, Technology, Innovation And Business Management, Pp. 96-103, 2016.
• İlhan, Eda, Kısıtlar Teorisi Ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 2014.
• Kaygusuz, Sait Y., Üretim Veya Satın Alma Kararlarında Kısıtlar Teorisi Ve Ms Excel Office Programlarının Birlikte Kullanılması, İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 20 (2), 159-177, 2006.
• Kaygusuz, Sait Y., Kısıtlar Teorisi Ve Maliyet Hacim Kar Analizi: Bir Çalışma Sayfası Modellemesi, Muhasebe Ve Finansman Dergisi, 171-188 2011.
• Küçüksavaş, Nihat,Tanış, Veyis Naci, Ünal, Elif N., Kısıtlar Teorisi Ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulama, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2), 433-448 2005.
• Küçüksavaş, Nihat, Demircioğlu, Mert, Ünal, Elif N., Optimal Ürün Karması Belirlemede Faaliyete Dayalı Maliyet Sistemi Ve Kısıtlar Teorisi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), 327-344 2006.
• Küçüksavaş, Nihat, Demircioğlu, Mert, Demircioğlu, Elif N., Kısıtlar Teorisinin Diğer Muhasebe Ve Yönetim Teknikleriyle İlşkisi, Çukurova Üniversitesi İibf Dergisi, 14 (1), 42-55, 2010.
• Özdemir, Selçuk, Kısıtlar Teorisine Dayalı Bir Yönetim Muhasebesi Yöntemi: Katkı Muhasebesi Ve Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa 2007.
• Şahbaz, İhasani, Kısıtlar Teorisi Ve Bir İmalat İşletmesinde Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Manisa, 2005.
• Utku Demirel, Burcu, Ersoy, Ayten, Kısıtlar Teorisi Ve Süreç Katkı Muhasebesinin Geleneksel Ve Çağdaş Yönetim/Maliyet Muhasebesi Yöntemleri İle Karşılaştırılması, Journal Of Yaşar University, 3 (11), 1627-1661. 2008
• Yüksel, Hilmi, Kısıtlar Teorisinin Düşünce Süreçleri Kullanılarak Bir Üretim İşletmesinin Etkinliğinin Artırılması, Journal Of Yaşar University, 21(6), 3622-3633, 2011.